Trong năm 2014, toàn quốc phát hiện 1.885 vụ xâm hại trẻ em, gồm 2.073 đối tượng gây án. Có 1.931 trẻ em bị xâm hại (281 nam và 1.650 nữ).

Đáng chú ý là số vụ xâm hại tình dục trẻ em xảy ra nhiều với 1.544 vụ, chiếm hơn 80% tổng số vụ xâm hại trẻ em”, Trung tướng, GS.TS Nguyễn Xuân Yêm, Giám đốc Học viện Cảnh sát Nhân dân cho biết.

Tội phạm xâm hại trẻ em gia tăng nhanh

Trong những năm gần đây,  tình trạng tội phạm xâm hại trẻ em có xu hướng gia tăng về số lượng, mỗi năm khoảng 1000 em bị xâm hại tình dục. Hành vi xâm hại tình dục không chỉ gây ra cho các em đau đớn về thể xác mà còn tạo nên những dư chấn tâm lý, xa lánh tất cả mọi người…Ngoài ra các em sau khi bị xâm hại còn gánh chịu nguy cơ mác các bệnh truyền nhiễm, trong đó có cả HIV/AIDS.

“Năm 2010: 867 vụ, bắt 923 đối tượng; Năm 2011: 940 vụ , bắt 1025 đối tượng; 2014: 1382 vụ, bắt 1.433 đối tượng. Số nạn nhân bị xâm hại tình dục là nam đang có dấu hiệu gia tăng”, Trung tướng, GS.TS Nguyễn Xuân Yêm viện dẫn báo cáo của Cục Cảnh sát hình sự - Bộ Công an.

 

{keywords}
Có 1.931 trẻ em bị xâm hại (281 nam và 1.650 nữ) trong năm 2014

Trung tướng, GS.TS Nguyễn Xuân Yêm cũng chỉ ra những thiếu sót, bất cập trong chế tài xử lý tội phạm liên quan đến trẻ em còn nhiều sơ hở thiếu sót, dẫn tới việc làm hạn chế hiệu quả công tác đấu tranh xử lý đối với tội phạm này. Đã xuất hiện hành vi phạm tội kiểu mới, trong đó nạn nhân bị xâm hại là trẻ em nam, đối tượng phạm tội là người đồng tính.

Bên cạnh đó việc các quy định của pháp luật chưa quy định đối với các hành vi này khiến cho các vụ xâm hại tình dục trẻ em nam thiếu căn cứ xử lý, hình phạt áp dụng đối với các đối tượng phạm tội chưa tương xứng với tính chất, mức độ của hành vi. Đây chính là một trong những nguyên nhân khiến số vụ phạm tội tiếp tục gia tăng.

Nghiêm trọng hơn, ở góc độ xã hội thì tình trạng xâm hại tình dục trẻ em nam lại là mầm mống phát triển của nhiều loại tội phạm khác như cướp tài sản, giết người, cố ý gây thương tích… do tính chất đặc biệt của nạn nhân và đối tượng gây án”.

Đến lúc phải sửa luật

Trung tướng, GS. TS Nguyễn Xuân Yêm cũng cho rằng: Hiện nay luật pháp về việc xử lý các hành vi xâm hại tình dục trẻ em chủ yếu dựa trên các quy định của Bộ Luật hình sự. Trong đó xâm hại tình dục trẻ em, với 4 tội danh: Hiếp dâm trẻ em (Điều 112); cưỡng dâm trẻ em (Điều 114); giao cấu với trẻ em (Điều 115) và dâm ô với trẻ em (Điều 116) được xác định là tội phạm rất nguy hiểm cho xã hội, có mức hình phạt cao.

Ngoài ra, quy trình can thiệp, trợ giúp trẻ em bị bạo lực, xâm hại tình dục trẻ em được quy định trong Thông tư 23/2010/TT-BLĐTBXH là một trong những quy định quan trọng nhằm trợ giúp, bảo vệ trẻ em khi bị phát hiện hoặc nghi ngờ có dấu hiệu bị xâm hại tình dục tại cộng đồng. Xử lý hành chính hành vi được coi là xâm hại trẻ em và hỗ trợ gia đình trẻ em là nạn nhân được được quy định tại Nghị định 91/2011/NĐ-CP và Thông tư liên tịch 181/2011/TTLT-BTC-LĐTBXH. Tuy nhiên, thực tế công tác thực thi pháp luật cho thấy các quy định của pháp luật vẫn còn nhiều sơ hở, nhiều vấn đề chưa được quy định đầy đủ, các hình thức xử lý chưa triệt để, thích đáng, là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tội phạm xâm hại tình dục trẻ em vẫn xảy ra nhiều.

Theo Trung tướng, GS. TS Nguyễn Xuân Yêm, Giám đốc Học viện Cảnh sát nhân dân, về chủ thể thực hiện tội phạm, các quy định về hành vi giao cấu và dâm ô với trẻ em theo quy định tại Điều 115, 116 Bộ luật Hình sự mới chỉ xác định trách nhiệm hình sự với người đã thành niên. Những người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội này thì không có căn cứ xử lý. Thực tế có rất nhiều vụ phạm tội mà đối tượng phạm tội thuộc nhóm tuổi nêu trên. Điều này dẫn đến nhiều khó khăn trong công tác đấu tranh phòng chống các loại tội phạm này.

Mặt khác, hiện nay quy định của Bộ luật Hình sự không xác định các trường hợp nạn nhân là nam, dẫn tới việc xử lý hình sự với các vụ xâm hại tình dục trẻ em nam trở nên không đủ căn cứ pháp lý, trong hầu hết các trường hợp thì các hành vi nghiêm trọng như hiếp dâm, cưỡng dâm trẻ em chỉ phải chịu hình phạt tương ứng với hành vi dâm ô với mức hình phạt cao nhất chỉ là 12 năm.

{keywords}
Mức độ lạm dụng tình dục trẻ em ngày càng gia tăng và để lại những hậu quả nặng nề

Trung tướng, GS. TS Nguyễn Xuân Yêm cho rằng, trong thực tiễn xét xử tại các tòa án, việc xác định khung hình phạt để xử lý và quyết định hình phạt đối với người phạm tội “Hiếp dâm trẻ em” theo quy định tại Điều 112 Bộ luật Hình sự vẫn còn nhiều vướng mắc bất cập như: đối với trường hợp hành vi phạm tội đều có đủ dấu hiệu xác định khung hình phạt từ khoản 1 đến khoản 4 Điều 112 thì việc xác định khung hình phạt nào để xử lý hành vi phạm tội này? Áp dụng khoản 3 Điều 112 hay áp dụng khoản 4 Điều 112. Theo quy định tại khoản 3 Điều 112 thì có khung hình phạt nặng hơn.

Nhưng xét về tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội thì hành vi giao cấu với trẻ em dưới 13 tuổi quy định tại khoản 4 Điều 112 là cao nhất và bị xã hội lên án gay gắt hơn. Thực tiễn, các cơ quan tiến hành tố tụng thường áp dụng khoản 4 Điều 112 Bộ luật Hình sự để xử lý.

Do đó, việc nghiên cứu sửa đổi quy định về các tội phạm xâm hại tình dục trong Bộ luật Hình sự và Bộ luật Tố tụng hình sự là một yêu cầu cấp thiết.

Hạnh Thúy - Thu Phương