- Nằm khiêm tốn ở một góc chợ cóc trước sân của Trung tâm y tế huyện Lục Yên (TT Yên Thế - Yên Bái), chợ mua bán đá quý đã tồn tại hơn 20 năm.

Các loại đá quý mua bán ở khu chợ này được khai thác trên đất Lục Yên có giá từ vài nghìn đến vài chục triệu đồng. Chợ họp từ 7 giờ 30 đến 9 giờ sáng thì tan, các loại đá được bày sơ sài trên những chiếc bàn con không khác gì những mớ rau bày ngay cạnh đó.

Mỗi sáng chợ họp bắt đầu từ 7 giờ 30, mỗi người đến chợ chỉ cần một chiếc bàn nhỏ đủ bày các loại đá từ thô cho đến loại đã chế tác thành vòng cổ, tay…
 Đá quý đủ loại có viên lến đến vài chục đến trăm triệu đồng được bày đơn giản không khác gì những mớ rau ngay bên cạnh.
Rau quả, nông sản được bày sơ sài trên mặt đất trước sân trung tâm y tế huyện.
Dãy hàng bán đá quý  nằm trong khu chợ cóc cũng bày bán đơn giản không kém. Đá ở chợ được những người bán hàng đi thu mua từ những người khai thác ở các bản trong vùng.

Bà Hoàng Thị Vượng (57 tuổi) buôn bán đá quý từ khi mới hình thành khu chợ đang mở chiếc hộp nhựa chứa đá quý các loại trị giá hơn trăm triệu đồng ra bày bán.

Một viên đá quý giá 30 triệu đồng thuộc sở hữu của bà Phạm Thị Tuế (54 tuổi) cũng là một trong những người có thâm niên buôn bán lâu nhất ở khu chợ này.
Người đến chợ mua đá thường là các thương lái, chủ các hiệu chế tác và luôn kè kè chiếc đèn soi chuyên dụng.
Dùng loại đèn soi đá giá chừng 1 triệu đồng mới dễ phát hiện những vết nứt, tạp chất trong đá.
Với những người nhiều kinh nghiệm cũng có thể phát hiện tì vết bằng mắt thường.
Viên đá Rubi vẫn còn ở dạng thô này vừa được một chủ hiệu chế tác mua với giá 5 triệu đồng dù có một vết nứt.
 Anh Hoàng Xuân Thủy, chủ hiệu chế tác ở thị trấn Yên Thế (Lục Yên) cho biết nếu viên đá này không bị một vết nứt giá của nó phải gấp 5 lần.
Viên đá dùng làm mặt nhẫn này được một người phụ nữ mua cũng với giá 5 triệu đồng sau khi ngắm nghía thấy hợp với nước da.
Khách du lịch đến Lục Yên nếu sành thường ra khu chợ này mua đồ trang sức cho mình và làm quà tặng người thân.
Nằm khuất phía sau khu chợ cóc, dãy hàng đá quý không mấy khi bán được cho khách vãng lai.
Người mua chủ yếu là các thương lái và chủ hiệu chế tác đá trang sức.

Lê Anh Dũng