- Ai đến chợ Nhật Tảo (Q10, TP.HCM) đều thấy một cụ bà nằm trên gian sạp giữa chợ. Nhiều năm nay cụ không còn tự lo cho mình được, tất cả mọi việc nhờ vào tay một người đàn ông tốt bụng.
14g chiều, chợ Nhật Tảo (P.4 Q.10 TP.HCM) thưa thớt. Giữa khu nhà lồng chợ, trên một sạp bán hàng, bà cụ nằm im, đôi mắt nhắm nghiền. Ở sạp liền kề, người đàn ông tuổi đã về chiều đang giặt giũ. Chiếc áo bà ba và một quần đen phụ nữ được ông vò, xả nhiều lần trước khi cho vào móc treo lên cao...
“Bơi” giữa chợ đời
Bà cụ nằm trên sạp là Trương Ngữ Xảo. Cụ đã 82 tuổi, da mồi, tóc bạc. Bà cụ
nằm giữa khu nhà lồng chợ đã nhiều năm nay bởi bà không còn khả năng tự chăm sóc
mình.
Chúng tôi có mặt tại chợ trong những ngày xảy ra cơn bão số 7. Chợ chiều vắng,
chỉ còn lác đác vài sạp hàng còn cố vớt vát thêm chút thu nhập trong ngày. Bên
ngoài, trời mưa nhẹ. Ở giữa dãy sạp dài hàng trăm mét, bà cụ Xảo nhắm mắt nằm
im, hơi thở đều đặn. Gương mặt cụ thanh thản đến lạ lùng.
Nhiều năm nay cụ Trương Ngữ Xảo không còn tự chăm sóc được cho mình. Ảnh: Trần Chánh Nghĩa |
Sạp cụ Xảo nằm có diện tích chưa bằng một chiếc giường đôi. Cụ nằm lọt thỏm ở giữa, chung quanh là những vật dụng cần thiết. Chiếc chăn bà đắp, chiếc gối bà nằm, áo quần trên người bà đều sạch sẽ, tinh tươm.
Cụ vẫn còn nghe, còn trả lời, còn nhận biết người quen kẻ lạ, chỉ có đôi mắt là không còn sáng như trước. Cụ cũng không thể tự mình giải quyết những sinh hoạt cá nhân thế mà, mái tóc pha sương của bà luôn suôn mượt. Nếu không ở chợ, đố ai biết được cụ là người không có nhà cửa, con cháu.
Chuyện về cụ Xảo từ tiểu thương đến các bà nội trợ thường lui tới chợ này không ai không biết. Cụ Xảo xuất hiện ở ngôi chợ Nhật Tảo này đã bốn chục năm có lẻ, khi ngôi chợ còn mang tên chợ Da Bà Bầu.
Xuất thân trong một gia đình giàu có trên đường Nguyễn Tri Phương, cụ lớn lên cùng bố mẹ và anh chị, rồi lấy chồng nhưng lại chịu cảnh hiếm muộn. Sau đó, gia đình bà tan đàn xẻ nghé mỗi người mỗi nơi. Đứa con gái nuôi gắn bó với cụ một ngày cũng bỏ cụ chơ vơ trên đời mà ra đi vĩnh viễn.
Ngày đó, cụ đến chợ với vài mớ rau cải trên tay, ngồi bán buôn kiếm sống qua ngày... Trước, cụ cũng thuê một căn phòng gần chợ nhưng rồi với thu nhập khiêm tốn, khi không còn khả năng chi trả tiền trọ, cụ ra sống hẳn dưới tán cây dù che mưa, nắng...
Hiếu tử… không cùng huyết thống
Chợ Nhật Tảo buổi sáng sớm, tất cả các sạp hàng đều đầy ắp hàng hóa. Người đến chợ tấp nập. Cụ Xảo vẫn ở lọt thỏm trong diện tích nhỏ bé của mình.
Buổi sáng cụ ngồi tựa lưng vào thùng chứa vật dụng lãng đãng nhìn cảnh vật chung quanh. Chị tiểu thương gần đó cho biết, dù đôi mắt không còn thấy được nhưng tai cụ còn nghe. Cụ ngồi nghe những âm thanh đã quen thuộc với cụ từ hàng chục năm nay. Tiếng chợ đã trở thành nhu cầu tinh thần không thể thiếu với cụ…
Góc của cụ Xảo giữa buổi chợ. Ảnh: Trần Chánh Nghĩa |
Chị Phạm Bích Liên, tiểu thương ngành gạo cho biết, cụ Xảo sống được đến ngày hôm nay là nhờ vào sự đùm bọc và yêu thương của mọi người chung quanh. Với họ, cụ không có quan hệ huyết thống, không có mối ràng buộc nào nhưng ai cũng thương. Thuở còn buôn bán được, cụ cần mẫn chăm chỉ và quan hệ tốt với những người xung quanh để đến bây giờ, khi không còn khả năng lao động, họ chung tay chăm sóc cụ.
Câu chuyện giữa chúng tôi và chị Liên bị đứt quãng bởi sự xuất hiện của một người đàn ông. Ông đến với bà cụ trên tay bưng một tô cơm. Ngồi sát vào cụ, ông ghé vào tai: “Bà ăn sáng nhé”...
Từng muỗng cơm được người đàn ông này đưa vào miệng cụ một cách thận trọng. Cụ Xảo nhai chậm rãi. Cứ thế trong hơn 10 phút, tô cơm trên tay người đàn ông vơi dần rồi hết nhẵn.
“Bà ăn còn được lắm”, chị Liên nói với chúng tôi. Chị kể, một ngày bà cụ ăn nhiều lần và cũng chỉ người đàn ông này xúc cho.
Nhiều năm nay ông Minh cần mẫn chăm sóc cụ Xảo. Ảnh: Trần Chánh Nghĩa |
Ba năm nay, ngày nào cũng thế, ông Minh - tên người đàn ông - đều đặn làm cái công việc của một hiếu tử. Ông Minh trước đây bán giày dép, cách nơi cụ Xảo nằm chỉ một lối đi nhỏ. Gia đình ông không khá giả gì, gần đây, ông không còn buôn bán nữa mà cho thuê lại mặt bằng để hàng ngày dồn sức chăm cho người vợ bị bệnh, cha già 90 tuổi, 3 cô con gái và… cụ Xảo.
Nhìn cách ông chăm bà cụ Xảo, chúng tôi chợt nghĩ, trong xã hội hiện nay, mấy ai làm được công việc như ông Minh? Ngay cả với cha mẹ ruột, bao nhiêu tiền cũng có thể bỏ ra nhưng chăm bón từng miếng ăn, giấc ngủ vẫn là điều không thể đối với nhiều người.
Còn nữa...
Trần Chánh Nghĩa