- Chán nhạc số, dân nghiền âm thanh ùn ùn trở lại với đĩa than, băng cối để được hưởng cái thú vừa được nghe nhạc chất lượng tuyệt hảo, vừa được nhìn vòng quay chậm rãi của những cuốn băng.
Tôi còn nhớ những năm 1980, khi còn bé xíu, thường thấy bố mở nghe nhạc Chế Linh trên chiếc máy quay băng cối cũ kỹ đặt chốc cái tủ ly. Thi thoảng lại thấy giọng hát bị méo đi mỗi khi đi qua những chỗ băng bị nhàu. Hình ảnh những cuốn băng cối quay tít hồi ấy thật là khó quên với những người dân Hà Nội.
Dần dần, những chiếc máy chạy băng cối biến mất cùng sự xuất hiện của băng cát sét, kế đến là CD và nhạc số. Băng cối cũng dần trở thành của hiếm và ít ai còn chịu giữ lại những đầu đọc băng cối cồng kềnh trong nhà dù đã có một thời nó là trào lưu của những dân chơi giàu có ở các đô thị lớn.
"Cặp song sinh" đĩa than, băng cối
Vậy mà vài năm nay, cùng sự hồi sinh ngoạn mục của thú chơi đĩa than, băng cối cùng dần trở lại như một cặp bài trùng đặc trưng của công nghệ analog. Khi đĩa than trở lại thì băng cối cũng hoạt động khá mạnh mẽ, nói đúng hơn thì nó còn quay trở lại sớm hơn đĩa than. Ở HN và các thành phố lớn, số lượng người chơi băng cối khá đông và đang tăng lên.
Tuy nhiên, chơi băng cối thực ra lại khó hơn nhiều chơi đĩa than bởi từ đầu đọc đến nguồn đĩa đều không còn sản xuất mới. Trong khi dân chơi đĩa than tha hồ chạy đua, bỏ tiền để nâng cấp đầu đọc, kim tết và dễ dàng mang về nhà những chiếc đĩa than mới sản xuất thì dân chơi băng cối chỉ còn cách lục tìm nguồn đĩa cũ có cách nay vài chục năm, nhờ vả nhau in sang băng.
Nguồn đĩa ngày càng khan hiếm.
Những chiếc đầu chạy băng cối nay cũng không được sản xuất nên chỉ còn trông chờ vào nguồn cũ mà kiếm được chiếc còn chạy tốt không phải dễ. Đã thế, kiếm được chiếc băng gốc còn nghe tốt không đơn giản. Vì vậy dân nghiền băng cối chủ yếu nghe các bản in sang lại với giá chừng 300-350.000 đồng/chiếc. Tuy nhiên có lúc có tiền cũng chưa chắc mua được vì không có nguồn chính thức nào bán băng cối mà chủ yếu do những người chơi truyền tay nhau cho mượn hoặc in sang.
"Băng cối và đĩa than giống như cặp song sinh. Chúng có dải tần như nhau, cùng là đĩa mới thì sẽ cho chất lượng đạt như nhau. Ưu điểm của băng cối là không có tiếng nổ, tiếng lép bép như đĩa than. Chơi băng cối cũng có cái khó riêng, bởi dùng không kéo là băng sẽ rối, sẽ đứt hay nhiễm từ làm âm thanh bị méo. Nhưng khó nhất khi chơi băng cối là lấy đâu ra băng để nghe vì thời nay họ không ra băng cối vì không còn sản xuất đầu nữa", anh Đăng - một dân chơi đĩa than và băng cối lâu năm tại Hà Nội chia sẻ.
Anh Đăng đang thao tác lắp 1 cuộn băng cối vào đầu đọc.
Anh Đăng nhớ lại về cái thời hoàng kim của băng cối: "Những năm sau giải phóng, nhà chơi băng cối thường là người nhà giàu, dân buôn bán, bán vàng... Tôi còn nhớ nhiều người Hà Nội vào Sài Gòn chơi sau giải phóng thường khuân bộ AKAI hay TEAC về nghe cùng với lượng băng đĩa lớn sản xuất trước đó như hệ thống shortguns, Nhã ca... Khi băng cối tràn ra Bắc, người ta nghe say sưa lắm vì lần đầu tiên họ được nghe một thứ âm thanh tuyệt vời như vậy".
Vốn là người học nhạc, chơi nhạc, say nhạc suốt 30 năm nay, anh Đăng bảo với thú chơi này, rất nhiều tri thức nghe băng cối là mê liền. Anh gần như chưa thấy ai sành nhạc mà không thích băng cối. Trên thực tế cũng có người nghe băng cối quá lâu nên không thể làm quen với nhạc số bởi âm thanh của nó cũng như từ đĩa than dễ nghe, truyền cảm và không khiến đôi tai bị khó chịu dù âm lượng lớn cỡ nào.
Chiếc đầu đọc băng cối từng là niềm mơ ước của nhiều người.
"Thú vị là khi nghe nhạc bạn sẽ thấy băng quay. Nhìn băng chuyển động cũng tạo nên sự thích thú khó tả. Chơi băng cối nhiều khi còn thích vì đỡ phải thao tác lau kim, lau đầu từ, nó cũng có dung lượng dài hơn nhiều đĩa than. Chỉ ngặt cái là tư liệu hơi hiếm".
Chưa khi nào âm thanh số phát triển rực rỡ và đạt đỉnh cao như hiện nay. Tuy nhiên, cái gì tiện quá, thuận lợi quá dường như lại không tạo ra cái thú chinh phục cho người nghe. Thêm nữa, nghe nhạc số để đạt được chất lượng âm thanh như đĩa than, băng cối thì phải mất một khoản tiền cực lớn để đầu tư vào thiết bị hi-end. Trong khi đó, với băng cối, chỉ cần đầu tư chừng chục triệu đồng vào chiếc đầu đọc và chục cuộn băng là đã có thể thỏa mãn những tai nghe khó tính.
Những cuộn băng gốc ngày càng khó kiếm.
Thú chơi này càng tuyệt vời hơn khi ngày nay người ta đã không còn sản xuất đầu đọc và băng cối mới. Chính vì vậy, chơi băng cối cũng giống như một cách hoài niệm thật văn minh.
Thưởng thức âm thanh tuyệt vời từ băng cối và đĩa than
Bài & ảnh: Hạnh Phương