“Bí mật của H'Loan” có thể xem là một "cánh cửa nhỏ" mở ra thế giới Tây Nguyên, dành cho bạn đọc thiếu nhi.
Núi rừng Tây Nguyên hùng vĩ với biết bao truyền thuyết huyền bí, bao phong tục tập quán thú vị, từ lâu đã là vùng đất màu mỡ cho văn học. Và “Bí mật của H'Loan” có thể xem là một "cánh cửa nhỏ" mở ra thế giới Tây Nguyên, dành cho bạn đọc thiếu nhi, trong bối cảnh với bao vận động, đổi thay, chuyển biến trong thời đại mới hôm nay.
Vùng đất Tây Nguyên dưới ngòi bút miêu tả chân thực của Nguyễn Hồng Chiến, hiện lên đầy sảng khoái và đậm chất phiêu lưu. Chắc chắn độc giả sẽ hào hứng với cách lấy mật ong rừng sao cho không bị chích, cách "ruốc" cá bằng vỏ cây rừng, hay bắt con dúi trong hang. Nghe chuyện con gấu say mật bị người kéo đi, hay biết cách đuổi con mang, con hoẵng phá hoại cây màu? “Bí mật của H'Loan” đầy ắp các chi tiết sinh hoạt thú vị của trẻ em Ê Đê, vốn sống gắn bó và hòa hợp, tôn trọng thiên nhiên - lối sống vẫn được gìn giữ bao đời nay.
Nhưng nhân vật của tập truyện không chỉ có trẻ em dân tộc. Đó còn là những cô bé, cậu bé miền xuôi lần đầu lên Tây Nguyên, bỡ ngỡ và tìm cách học hỏi cách sống giữa rừng giữa núi. Từ những đứa trẻ "thiếu nắng", chúng trở nên năng động, háo hức, khỏe mạnh khi được không khí vùng cao bồi bổ. Đó còn là những cô giáo, thầy giáo người Kinh, không ngại khó khăn đến với thiếu nhi dân tộc, và được đáp lại bằng tình cảm yêu thương trong sáng cùng những kỉ niệm khó quên.
Cuộc sống nơi núi rừng nắng gió không dễ dàng. “Bí mật của H'Loan” còn khắc họa chân thực những khó khăn, nhọc nhằn, của trẻ em dân tộc. Những đứa trẻ mặt sạm nâu vì nắng gió, thiếu cơm ăn áo mặc, vất vả tìm cách đến trường. Nhưng qua đó, ước mơ trong ngần, tình yêu thương, gắn bó, và sức sống mãnh liệt của các em hiện lên đẹp đẽ.
Phảng phất trong các truyện là không gian mờ sương của những truyền thuyết huyền bí. Những truyện ngắn Con khỉ trả ơn, Chúa rừng nổi giận, Truyền thuyết Chư Pal đã thể hiện được quan niệm của người dân tộc về lành dữ, thiện ác, nhân quả. Qua đó, người đọc hiểu thêm về đời sống tâm linh của người dân nơi đây.
12 truyện ngắn trong “Bí mật của H'Loan” có thể xem là một đóng góp của nhà văn Hồng Chiến trong việc đưa núi rừng Tây Nguyên trở lại trong đời sống văn học nói riêng, và nhận thức cộng đồng nói chung. Với lối viết giản dị, đầy trải nghiệm, ý thức truyền tải văn hóa rõ nét, Nguyễn Hồng Chiến mang đến một tác phẩm thú vị với thiếu nhi, và giá trị với người lớn.
Tình Lê