Nhiều trường hết 'đát' vẫn mặc nhiên coi mình đạt chuẩn

- Thời hạn công nhận trường đạt chuẩn quốc gia là 5 năm kể từ ngày ký quyết định. Hết thời hạn 5 năm, các trường tự đánh giá, làm hồ sơ trình các cấp có thẩm quyền kiểm tra, công nhận lại. Thế nhưng, ở Nghệ An nhiều trường hết thời hạn được công nhận đạt chuẩn vẫn mặc nhiên coi mình đạt chuẩn.

So với chuẩn, Trường THCS Hoàng Mai vẫn còn thiếu phòng học bộ môn, phòng chức năng

Theo quy chế công nhận trường đạt chuẩn quốc gia mà Bộ GD-ĐT ban hành, sau khi được công nhận trường đạt chuẩn quốc gia, tuỳ theo cấp học, phòng hoặc sở GD-ĐT thực hiện việc kiểm tra định kỳ (2,5 năm/1lần) đối với các trường đã được công nhận đạt chuẩn quốc gia. Nếu xét thấy trường đã được công nhận đạt chuẩn nhưng không giữ vững và phát huy được kết quả thì tham mưu với cấp có thẩm quyền đề nghị Chủ tịch UBND cấp tỉnh xóa tên trong danh sách trường đạt chuẩn quốc gia.

Nghệ An bắt tay vào xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia từ năm học 1996- 1997. Sau gần hai năm - cuối năm học 1997-1998, ba trường tiểu học (Hưng Dũng 1, Lê Lợi và Làng Sen) được công nhận đạt chuẩn.

Đến ngày 30/4/2013, toàn tỉnh có 764 trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia (gồm 226 trường mầm non; 405 trường tiểu học; 117 trường THCS và 16 trường THPT), trong đó có 5 trường mầm non và 83 trường tiểu học được công nhận đạt chuẩn mức độ 2 (chuẩn của trường THCS và THPT chỉ có 1 mức độ).

Các quy chế công nhận trường đạt chuẩn quốc gia cũng quy định rõ thời hạn công nhận trường đạt chuẩn quốc gia là 5 năm kể từ ngày ký quyết định công nhận (ở Nghệ An, ngay trong quyết định công nhận trường đạt chuẩn quốc gia, UBND tỉnh Nghệ An cũng thường ghi rõ: công nhận trường ... đạt chuẩn quốc gia, trong thời hạn 5 năm, kể từ năm học ...). Hết thời hạn 5 năm, các trường tự đánh giá, làm hồ sơ trình các cấp có thẩm quyền kiểm tra, công nhận lại trường đạt chuẩn quốc gia.

Việc các phòng và Sở GD-ĐT Nghệ An kiểm tra định kỳ 2lần/5năm đối với các trường đã được công nhận đạt chuẩn quốc gia gần như không làm được.

Chính vì thế nên trong suốt 15 năm qua (từ năm học 1997-1998 đến nay), thực tế có không ít trường sau khi “đã được công nhận đạt chuẩn nhưng không giữ vững và phát huy được kết quả”, song không hề có một trường nào bị xóa tên trong danh sách trường đạt chuẩn quốc gia. Duy nhất Trường THPT Thanh Chương 3 có quyết định công nhận đạt chuẩn ngày 01/6/2006, nhưng tự thấy mình chưa xứng đáng nên không nhận bằng công nhận để tiếp tục phấn đấu và sau đó được công nhận vào ngày 18/5/2009.

Trường đạt chuẩn thiếu đủ thứ 

Các cháu Trường MN Tân Long hiện phải sử dụng loại nhà vệ sinh này

Các phòng vệ sinh của Trương MN Tân Long biến thành phòng kho

Chưa nói đến những nơi có nhiều khó khăn, xin chỉ nói đến những vùng được cho là ít khó khăn, thậm chí là có thuận lợi.

Trường Mầm non Tân Long (huyện Tân Kỳ) được công nhận đạt chuẩn quốc gia vào năm học 2005-2006. Sau 7 năm, hiện tại khuôn viên nhà trường vẫn chật hẹp, công trình vệ sinh khép kín bị hư hỏng hoàn toàn, nhà trường phải khắc phục tình cảnh này bằng cách xây một nhà vệ sinh 6 ngăn sát phía sau các lớp học cho các cháu dùng, vì thế còn 02 lớp vẫn phải sử dụng phòng vệ sinh ngoài trời, cách lớp học khá xa.

Trường Tiểu học Quỳnh Hậu (huyện Quỳnh Lưu) được công nhận chuẩn quốc gia mức độ 1 vào năm học 1999-2000 và mức độ 2 vào năm học 2005-2006. Bà ĐặngThị Thành, Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết, hiện tại, trường có 19 lớp học nhưng chỉ có 17 phòng học, các lớp phải thay nhau học luân phiên cả vào ngày nghỉ; phòng chức năng còn thiếu; thư viện quá chật, trường phải che chắn một khoảng sân trước thư viện làm phòng đọc cho học sinh.

Trường THCS thị trấn Hoàng Mai (huyện Quỳnh Lưu) được công nhận đạt chuẩn quốc gia năm học 2007-2008. Theo bà Trần Thị Thanh Hương, Hiệu trưởng nhà trường: so với tiêu

chuẩn, hiện tại nhà trường còn thiếu nhà đa chức năng, một số phòng chức năng, phải lấy phòng đọc làm phòng dạy tin học...

Phòng đọc của Trường TH Quỳnh Hậu là một khoảng sân được che chắn tạm bợ

Việc hết thời hạn 5 năm, các trường tự đánh giá, làm hồ sơ trình các cấp có thẩm quyền kiểm tra, công nhận lại cũng làm được gần như không đáng kể.

Trong khi đó, các cấp quản lý giáo dục lại không quan tâm đúng mức đến vấn đề này. Điểm lại, trừ 5 năm đầu, còn lại 10 năm qua, chỉ có 03 trường làm hồ sơ và được công nhận đạt chuẩn quốc gia lần thứ hai (TH Diễn Nguyên, công nhận lần đầu vào năm học 2000-2001, công nhận lần hai vào năm học 2007-2008; TH Nghĩa Xuân 1, công nhận lần đầu vào năm học 2003-2004, công nhận lần hai vào năm học 2005-2006; TH Tiền Phong công nhận lần đầu vào năm học 2004-2005, công nhận lần hai vào năm học 2008-2009).

Ngoài ra có 16 trường tiểu học sau 5 năm được công nhận đạt chuẩn quốc gia mức độ 1 đã trình và được công nhận đạt chuẩn quốc gia mức độ 2. Và như vậy, hầu hết các trường đã hết thời hạn được công nhận đạt chuẩn vẫn mặc nhiên coi mình “đạt chuẩn”. Điều này đồng nghĩa với việc các cơ quan quản lý giáo dục cũng mặc nhiên thừa nhận như vậy.

Theo tìm hiểu, hiện có gần đủ các quyết định công nhận trường đạt chuẩn quốc gia và toàn bộ danh sách các trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia của Nghệ An trong 15 năm qua. Căn cứ theo quyết định công nhận và đối chiếu với quy chế hiện hành, tính tại thời điểm năm học 2012-2013 này thì tất cả các trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia từ năm học 2007- 2008 trở về trước đã hết thời hạn được công nhận.

Như vậy, cập nhật đến ngày 30/4/2013, thực sự Nghệ An chỉ còn có 126 trường mầm non đạt chuẩn mức độ 1, 05 trường mầm non đạt chuẩn mức độ 2; 114 trường tiểu học đạt chuẩn mức độ 1, 38 trường tiểu học đạt chuẩn mức độ 2; 67 trường THCS và 12 trường THPT đạt chuẩn quốc gia.

Cộng chung cả tỉnh, có 362/1.557 trường đang trong thời hạn được công nhận đạt chuẩn quốc gia, chiếm tỷ lệ 23,25%. Các huyện có tỷ lệ cao là: Quỳ Châu 44,44% (16/36); Cửa Lò 40,91% (9/22); Quế Phong 34,04% (16/47); Thái Hoà 33,33% (11/33); Diễn Châu 32,80% (41/125); Anh Sơn 31,82% (21/66)...

Để giữ vững và phát huy kết quả của việc xây dựng trường chuẩn quốc gia, thiết nghĩ Nghệ An cần phải tập trung vào bốn nhóm giải pháp lớn: tìm và huy động các nguồn lực để tiếp tục củng cố, nâng cấp cơ sở vật chất các nhà trường; bổ sung đủ số lượng giáo viên theo quy định cho những trường còn thiếu và tiếp tục nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo; kiểm tra, công nhận lại các trường đã hết thời hạn được công nhận đạt chuẩn; hỗ trợ để các trường chưa đạt chuẩn quốc gia xây dựng đạt chuẩn vào năm 2020, số khó khăn quá đạt chuẩn vào năm 2025.

Minh Đức