- Lời tòa soạn: Ngày 27/8, VietNamNet nhận được bài viết của ông Lê Ngọc Điệp, nguyên Trưởng phòng Giáo dục Tiểu học (Sở GD-ĐT TP.HCM) nhân câu chuyện đề án sử dụng sách giáo khoa (SGK) điện tử cho học sinh lớp 1,2,3 của TP.HCM đang được dư luận quan tâm. Để rộng đường dư luận, VietNamNet giới thiệu bài viết của ông và mong nhận được tranh luận, theo email: bangiaoduc@vietnamnet.vn. 

Đề án sử dụng sách giáo khoa điện tử cho học sinh lớp 1,2,3 cấp tiểu học  đang được dư luận quan tâm trên các phương tiện truyền thông. Tôi cũng muốn nêu lên ý kiến của mình cũng là để trả lời với bạn bè đồng thời gởi gấm tấm lòng với đồng nghiệp với học sinh  tiểu học thân yêu mà cả đời mình đã gắn bó đến lúc nghỉ hưu. Người đời thường nói, mọi sự đổi mới đều phải chịu đựng rủi ro nhưng rủi ro lớn nhất là không đổi mới. Nhiều  ý tưởng mới xuất hiện, chưa nhích lên bước chân nào thì đã đón nhận thử thách

1.Chương trình Công nghệ Giáo dục

Khi chương trình Cải cách  giáo dục triển khai ở cấp 1 Phổ thông cơ sở đến lớp 5 thì bắt đầu xuất hiện nhiều bất cập và sách giáo khoa phải điều chỉnh. 

Thực  hiện Luật Phổ cập giáo dục tiểu học, để đáp ứng điều kiện học tập cho phù hợp với nhiều đối tượng khác nhau ở các vùng miền. Chương trình chính khóa 165 tuần và sách giáo khoa được soạn lại còn 120 tuần, 100 tuần. Đồng thời Bộ GD&ĐT cho phép triển khai chương trình Công nghệ giáo dục do GS Hồ Ngọc Đại và các cộng tác biên soạn. Sở GD&ĐT Thành phố Hồ Chí Minh hưởng ứng và tổ chức giảng dạy thí điểm ở một số trường.

{keywords}

Một tiết học theo chương trinh Công nghệ giáo dục triển khai tại Nam Định (Ảnh: Kiều Oanh)

Truyền thông lúc đó phản ứng gay gắt, cũng quy nhiều tội cho Sở đã có chủ trương cho dạy  Tiếng Việt lớp 1 theo mô hình  hoàn toàn khác với học vấn truyền thống. Tổ chuyên môn cấp 1 của Sở (sau này là  Phòng Giáo dục Tiểu học) phải kiên trì chịu đựng với bao áp lực  thực hiện rất tốt và dần dần đã thuyết phục  rất nhiều  phụ huynh cho con theo học.

Đến năm thay sách chương trình mới, đã có 60% học sinh học môn Tiếng Việt lớp 1 (CNGD). Ban đầu mọi người thấy CNGD quá khác lạ với chương trình hiện hành dù rằng chương trình cải cách giáo dục  đang bộc lộ nhiều hạn chế mà cho đến năm học 1999- 2000 buộc phải công bố giảm tải để học sinh tiếp thu được nội dung.

Kế tiếp, thay sách chương trình mới, thống nhất toàn quốc chỉ còn 1 bộ sách. Một lần nữa, CNGD là một công trình nghiên cứu khoa học  để  đi đến với học sinh các vùng khó khăn và kết quả được khẳng định, được Bộ công nhận và cho phép các địa phương giảng dạy.

Nhắc lại CNGD để thấy rằng việc đổi mới với ý tưởng sáng tạo, đầy tâm huyết  cũng bị biết bao thói quen, nề nếp cũ ngăn cản, chê trách và kết tội. Nhưng thực tiễn là chân lý, CNGD đã đóng góp rất nhiều cho giáo dục và có những thành tựu ngày nay được sử dụng lâu dần  đã thành quen CNGD  cũng phải trải qua trăm cay nghìn đắng.

 2. Dạy Tiếng Anh cho học sinh lớp 1 với thời lượng 8 tiết tuần

Môn học Tiếng Anh tăng cường được  UBND TP đồng ý và xin phép Bộ dạy thí điểm vào năm học 1998- 1999 với 2 lớp 1 tại trường tiểu học Trần Hưng Đạo.

Đây là ý tưởng rất mới, có tầm nhìn xa nhưng Bộ chưa làm và chưa nơi nào làm, không ai hình dung được chương trình, giáo viên, nội dung giảng dạy như thế nào.

Tất cả mới bắt đầu .Có rất nhiều ý kiến phản bác, chê trách rất nặng lời là đem học sinh lớp 1 làm thí điểm. Không thể dạy Tiến Anh từ lớp 1 khi trẻ mới học từng chữ  a, b.

Dư luận và báo chí chỉ trích. Vào các kỳ họp Quốc hội cử tri thắc mắc. Sở phải làm các báo cáo giải trình. Nhưng Sở vẫn kiên định thực hiện dạy và được UBND TP quan tâm đã nhận được báo cáo kết quả tốt nên ủng hộ.

Kết quả giảng dạy tiếng Anh tăng cường được phụ huynh đón nhận và mở rộng thêm hàng năm. Sự lan tỏa của môn học tiếng Anh tăng cường rất mạnh mẽ đến nhiều tỉnh thành trong cả nước và thuật ngữ tiếng Anh tăng cường được Bộ chính thức sử dụng trong các công văn hành chánh, chỉ đạo và đặc biệt trong đề án 2020 dạy ngoại ngữ  của Chính phủ phê duyệt. Để có được môn học tiếng Anh tăng cường thì Sở GD- TP.HCM cũng đã  chịu bao sóng gió, nhưng thực tiễn sinh động luôn là chân lý.

3. Đề án sử dụng máy tính bảng để dạy SGK điện tử áp dụng cho học sinh lớp 1, 2, 3 cấp tiểu học của Sở GD-ĐT TP.HCM là một ý tưởng rất táo bạo, nhiều tâm huyết và đặt nhiều tham vọng cho tương lai.

Đề án mới nhịp bước khởi động là tổ chức hội thảo để đón nhận sự đóng góp ý kiến, lắng nghe và tiếp nhận.

Cũng như những cái mới đã qua, làn sóng dư luận dâng trào và theo một hướng nhìn có vẻ như một sự kết tội. Chưa tìm thấy sự phân tích khoa học thật nhiều mặt hoặc hiến kế phác thảo cho Sở GD-ĐT một kế hoạch khả thi, tránh rủi ro, đem lợi ích cho giáo dục cho con em mình.

Đây là tâm huyết, đừng để đám mây đen lợi nhuận tài chính bao trùm che khuất tất cả lối đi. Tôi tin rằng, thực tiễn sẽ là chân lý.

Truyền thống giáo dục của thành phố luôn đi trước và luôn đón nhận thử thách khó khăn sẽ vượt qua.

Đầu tư khoa học công nghệ thông tin vào dạy và học ngay từ đầu cấp tiểu học là hình thức giúp trẻ tiếp cận với xu hướng của thời đại và sẽ giúp trẻ có thói quen với tư duy hiện đại.

Với tốc độ phát triển như hiện nay, trong 5 năm nữa, thao tác học sinh và cả người lớn sẽ thay đổi vô cùng . Đó chính là việc đặt móng xây dựng nền tảng cơ bản, vững chắc con người VN thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Tôi tin sở GD-ĐT khi đã lắng nghe, tiếp nhận sẽ có định hướng và quyết tâm xây dựng kế hoạch chi tiết và lộ trình khoa học khả thi...

Về tài chính, còn có quy định pháp lý, Sở Tài chính, Sở Kế hoạch - Đầu tư…và có chính quyền và HĐND giám sát.

Tôi tin rằng, còn rất nhiều cha mẹ học sinh, những nhà giáo dục, những nhà khoa học cùng chia sẻ và ủng hộ cái mới.

  • Lê Ngọc Điệp (nguyên trưởng phòng Giáo dục Tiểu học, Sở GD-ĐT TP.HCM)