Hai tân giáo sư đang là thứ trưởng

- Khá nhiều điều đặc biệt được GS Trần Văn Nhung (Tổng thư ký Hội đồng chức danh giáo sư Nhà nước) cho biết tại lễ trao quyết định công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS  năm 2014.

Sáng nay 4/2, tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội), Hội đồng chức danh giáo sư Nhà nước (HĐCDGSNN) đã công bố Quyết định và trao giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư (GS,PGS) năm 2014 cho 644 người.

Tân GS trẻ nhất trong lịch sử

Năm 2014, có 822 ứng viên nộp hồ sơ đăng ký xét đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS tại 89 HĐCDGSNN cơ sở, trong đó có 92 ứng viên GS và 730 ứng viên PGS. Qua 3 vòng sàng lọc, bỏ phiếu, HĐCDGSNN đã xét, công nhận 59 GS và 585 PGS mới của đợt năm 2014.

GS Phan Thanh Sơn Nam (Ảnh: Văn Chung)

Điều đặc biệt nhất, thú vị nhất trong đợt công nhận GS, PGS năm 2014, về tuổi đời là GS trẻ nhất và GS cao tuổi nhất đợt này cũng là GS trẻ nhất và cao tuổi nhất trong lịch sử.

GS Phan Thanh Sơn Nam, 37 tuổi, chuyên ngành Hóa học, giảng viên Trường ĐH Bách khoa – ĐHQG TP.HCM và GS Lê Ngọc Canh, 81 tuổi, chuyên ngành Nghệ thuật, nguyên giảng viên Trường ĐH Sư phạm Nghệ thuật TƯ – Hà Nội.

GS Phan Thanh Sơn Nam đã làm NCS tại nước Anh theo học bổng 322 của Chính phủ Việt Nam, làm Postdoc tại Mỹ, là tác giả của 62 bài báo khoa học đăng ở trong nước và 37 bài báo khoa học đăng trên các tạp chí quốc tế rất có uy tín (22 bài SCI và 15 bài SCIE) với chỉ số ảnh hưởng IF cao.

Cả nước có từ 30-40 gia đình cả bố, con đều là GS

Trước đó có hai nhà khoa học khác cũng đã được phong GS khi mới 37 tuổi, chỉ hơn GS Phan Thanh Sơn Nam ít tháng đó là GS Toán học Nguyễn Quang Diệu, đợt năm 2011 và GS về Khoa học trái đất Hoàng Ngọc Hà, đợt năm 1996.

Theo GS Nhung đến nay cả nước có khoảng 30 – 40 gia đình và cả bố và con đều là GS.

GS.PGS 81 tuổi: Quý hiếm ở Việt Nam và cả thế giới

Theo GS Nhung, nhìn chung các tân GS, PGS ngày càng trẻ hơn nhưng vẫn chưa trẻ được như ở các nước phát triển. Ví dụ: năm 22 tuổi, Terence Tao nhận bằng TS và năm 24 tuổi đã trở thành GS của UCLA (Mỹ) và là GS trẻ nhất trong lịch sử của trường này cho đến nay. GS Ngô Bảo Châu được phong GS ở Pháp khi mới 32 tuổi và ở Việt Nam năm 33 tuổi.

Hai thầy giáo lão thành được công nhận GS, PGS ở độ tuổi 81 có thể xem là những hiện tượng quý hiếm không chỉ ở Việt Nam mà cả trên thế giới.

Hai tân GS là thứ trưởng

Một điều đặc sắc của năm nay là có 2 tân GS là thứ trưởng: Bác sĩ Nguyễn Viết Tiến (Anh hùng lao động, NGƯT, Thứ trưởng Bộ Y tế) và NGƯT Bùi Cách Tuyến nguyên hiệu trưởng Trường ĐH Nông lâm TP.HCM, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Có 4 tân PGS là dân tộc Tày, trong đó có 1 nữ.

Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan cùng Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận trao giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư cho các nhà khoa học. (Ảnh: VC)

Vợ chồng cùng là tân PGS

Có một cặp vợ chồng cùng sinh năm 1962, được đi du học cùng một năm 1983 tại CHLB Nga, cùng ngành Tâm lý học, cùng công tác tại Viện Tâm lý học, Viện KHXH Việt Nam và cùng được công nhận đạt chuẩn chức danh PGS ngành tâm lý đợt này đó là chị Đỗ Ngọc Khanh (học Postdoc ở Úc) và anh Lê Văn Hải (học thạc sĩ tại Úc).

Nhận định chung về đợt xét công nhận chức danh GS,PGS năm 2014, GS Trần Văn Nhung cho biết: số ứng viên có công bố khoa học quốc tế tăng lên, nhất là ở những ngành về KHTN, CN và y học. Trình độ ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh của ứng viên khá hơn trước.

Đã có 55 PGS mới năm 2014 được nhận học bổng 322 và 356 để làm TS hoặc thạc sĩ ở nước ngoài…Không ít tân GS, PGS trẻ tuổi nhưng đã có công bố rất nhiều bài báo khoa học xuất sắc ở trong và ngoài nước, được trao những giải thưởng quốc gia và quốc tế cao quý như Giải thưởng Hồ Chí Minh về KHCN, có trình độ ngoại ngữ/tiếng Anh và CNTT rất cao.

Từ 2012 trở đi, HĐCDGSNN đã quy định chỉ tính điểm cho các bài báo KH của ứng viên được đăng từ năm 2012 trở đi trong các tạp chí có mã số chuẩn quốc tế ISN và tiến tới sẽ yêu cầu các sách xuất bản muốn được tính điểm phải có mã số chuẩn quốc tế ISBN.

GS, PGS ở Việt Nam còn mỏng

Theo thống kê của HĐCDGSNN, từ năm 1976 đến hết năm 2014, sau 38 năm, tổng số GS, PGS được công nhận ở nước ta là 11.097, gồm 1.628 GS và 9.469 PGS, trong số đó nhiều người đã mất và về hưu.

Các tân PGS năm 2014 tại buổi lễ vinh danh sáng 4/2. (Ảnh: Văn Chung)

GS Nhung cho hay, hiện dân số nước ta có khoảng 90 triệu người. Theo thống kê năm 2013 của Bộ GD-ĐT, tổng số SV đại học là 1.730.000, số giảng viên đại học là gần 74.630, trong đó có 4.155 GS,PGS. Như vậy, chỉ có xấp xỉ 1,2 GS hoặc PGS trên vạn dân (kể cả số GS,PGS đã mất hoặc đã nghỉ hưu), không quá 5,6% giảng viên đại học là GS hoặc PGS và 416 sinh viên/1 GS hoặc PGS.

Như vậy, đội ngũ GS, PGS ở nước ta, đỉnh cao nhất của nhà giáo, khá “mỏng” về số lượng và cả chất lượng, chứ không đến mức “lạm phát” như ai đã nói.

• Văn Chung