- Tuổi đời đều còn trẻ, các công trình đều được thực hiện với các nguồn lực trong nước và đều có tính ứng dụng rất cao là 3 điểm đặc biệt về các nhà khoa học đoạt giải thưởng Tạ Quang Bửu năm nay.

{keywords}
GS Nguyễn Văn Hiếu, một trong 3 nhà khoa học đoạt giải Tạ Quang Bửu 2016 là GS trẻ tuổi nhất Việt Nam năm 2015. 

Theo thông tin từ Bộ Khoa học và Công nghệ, đơn vị tổ chức giải thưởng, năm nay, giải thưởng Tạ Quang Bửu được trao cho 3 nhà khoa học. Trong đó, 2 giải chính dành cho nhà khoa học là tác giả của công trình khoa học xuất sắc được trao cho GS.TS. Nguyễn Văn Hiếu, Viện Đào tạo Quốc tế về Khoa học Vật liệu (ITIMS), Trường ĐH Bách khoa Hà Nội và PGS.TS. Nguyễn Ngọc Minh, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐHQG Hà Nội.)

Điều đáng nói, cả 2 tác giả đoạt giải chính năm này đều còn trẻ. GS. TS Nguyễn Văn Hiếu sinh năm 1972, năm nay mới 44 tuổi. GS Nguyễn Văn Hiếu cũng là GS trẻ tuổi nhất năm 2015.  PGS. TS Nguyễn Ngọc Minh sinh năm 1979, năm nay mới 37 tuổi.

Nhà khoa học đoạt giải dành cho nhà khoa học trẻ là tác giả của công trình khoa học xuất sắc là TS Phùng Văn Đồng, Viện Vật lý, Viện Hàn lâm KH&VN Việt Nam. TS Đồng sinh năm 1981, năm nay vừa tròn 35 tuổi.

Trong bài viết trên website của Quỹ Phát triển Khoa học Công nghệ Quốc gia (Nafosted), GS. TS Đinh Dũng, Chủ tịch Hội đồng giải thưởng khẳng định, việc trao giải chính cho các nhà khoa học còn rất trẻ chứng tỏ rằng cơ hội được nhận giải thưởng là như nhau giữa các nhà khoa học “lão làng” và các nhà khoa học trẻ.

Giải thưởng Tạ Quang Bửu không tặng vì thành tích nghiên cứu trong cả một quá trình, mà cho nhà khoa học có đóng góp chính trong một công trình khoa học xuất sắc duy nhất. Do đó, cơ hội giữa các nhà khoa học trẻ với các nhà khoa học nhiều năm kinh nghiệm là như nhau.

Điểm đặc biệt thứ 2 của giải thưởng Tạ Quang Bửu 2016, theo GS Đinh Dũng là các công trình được trao giải đều được tài trợ và thực hiện trong khuôn khổ các đề tài nghiên cứu cơ bản trong nước.

Các công trình khoa học của GS.TS Nguyễn Văn Hiếu và TS Phùng Văn Đồng có các đồng tác giả hoàn toàn là các đồng nghiệp Việt Nam và hoàn toàn được thực hiên ở Việt Nam, không có yếu tố nước ngoài.

Các công trình của các tác giả đoạt giải đều được đăng tải trên các tạp chí uy tín, là những tạp chí hàng đầu của hệ thống ISI và có hệ số trích dẫn cao. Điều này chứng tỏ sức ảnh hưởng của các công trình mà các tác giả này nghiên cứu.

Điểm đặc biệt thứ 3 của các công trình đoạt giải năm nay, theo GS Đinh Dũng chính là các công trình khoa học của hai giải thưởng chính đều thuộc lĩnh vực khoa học thực nghiệm, có ý nghĩa thực tiễn và khả năng ứng dụng rất lớn.

Công trình khoa học của GS.TS Nguyễn Văn Hiếu thuộc lĩnh vực Khoa học Vật liệu (Vật lý) đưa ra phương pháp mới chế tạo nano thứ cấp có khả năng mở rộng được ứng dụng không những trong nano cảm biến nhạy khí mà còn trong nhiều lĩnh vực khác như linh kiện điện tử nano, pin năng lượng.

Công trình khoa học của PGS.TS Nguyễn Ngọc Minh thuộc lĩnh vực Khoa học Thổ nhưỡng và Đất, nghiên cứu được cấu trúc phytolith được hình thành trong quá trình kết tủa silic ở thân cây lúa, từ đó đề xuất ra quy trình xử lý rơm rạ tránh ô nhiễm môi trường và tăng độ phì cho đất trồng trọt có thể áp dụng được trên quy mô đại trà trên các vùng đồng bằng trồng lúa.

Ngoài ra, công trình khoa học của nhà khoa học trẻ TS Phùng Văn Đồng thuộc lĩnh vực thiên văn học và vật lý năng lượng cao có ý nghĩa lý thuyết rất cao, góp phần vào việc giải thích cấu tạo vật chất và năng lượng của vũ trụ, đã phát triển và hiệu chỉnh mô hình chuẩn đã có 3-3-1 của vật chất tối trong vũ trụ thành mô hình 3-3-1-1 thông qua sử dụng các tính chất đối xứng.

Các công trình đoạt giải thưởng Tạ Quang Bửu 2016

Hai giải thưởng chính:

- Công trình "Thiết kế chế tạo cấu nano rẽ nhánh SnO2/ZnO nhằm tăng cường tính chất nhạy khí với hơi cồn" (Design of SnO2/ZnO hierarchical nanostructures for enhanced ethanol gas-sensing performance)

Tác giả: GS. TS Nguyễn Văn Hiếu

Tạp chí đăng tải: Sensors and Actuators B (ISSN: 0925-4005)

Được trích dẫn 54 lần sau 3 năm công bố.

- Công trình "Nghiên cứu sự giải phóng kali đi kèm với quá trình hòa tan phytolith trong rơm rạ" ( Release of potassium accompanying the dissolution of rice straw phytolith).

Tác giả: PGS. TS Nguyễn Ngọc Minh

Tạp chí đăng tải: Chemosphere (SCI, ISSN: 0045-6535, Impact factor: 3,340)

Giải thưởng trẻ:

- Công trình "Mô hình 3-3-1-1 của vật chất tối" (3-3-1-1 model for dark matter)

Tác giả: TS Phùng Văn Đồng

Tạp chí đăng tải: Physical Review

Lê Văn