Tháng 6 vừa qua, trên trang nhất dưới tiêu đề “Báo động: chữ viết tay đang chết dần“, báo “Bild“ - tờ báo bình dân có số lượng phát hành lớn nhất của Đức - đã gây chú ý và tranh luận sôi nổi trên toàn nước Đức. Theo một nghiên cứu gần đây của Anh thì một phần ba người lớn từ nửa năm nay không còn viết bằng tay nữa.

Tới 85% các công ty trong Đức đang làm việc với máy tính, ở sở làm không có gì cần viết. Tới 79% các gia đình có một máy tính, thường được kết nối với Internet, cho nên ở nhà lại vẫn chỉ cần gõ phím. Còn phải tính thêm cả thiết bị di động. Chỉ riêng năm 2011 có đến 12 triệu smartphone được bán ra tại Đức (tăng 31%), sử dụng chủ yếu là do màn hình cảm ứng (touchscreen).

Trên máy tính, các dữ liệu được cài đặt và lưu trữ luôn dễ tìm hơn là bới tìm các mẩu giấy lộn xộn; còn nút “xóa“ của bàn phím giúp giải quyết sạch sẽ các dấu gạch, xóa, sửa lem nhem… nếu viết tay. Còn chương trình tự động sửa lỗi chính tả giúp người viết tránh được các lỗi viết đáng xấu hổ đến độn thổ. Kể từ khi có SMS người ta có thể cảm ơn một buổi tối đầm ấm, một lời mời đi ăn đơn giản, đúng lúc và lịch sự hơn nhiều so với việc viết lời cám ơn lên tấm thiếp, cho vào phong bì, dán tem và gửi bưu điện.

Máy tính còn cho ra một dạng chữ rõ ràng, dễ đọc hơn nhiều, so với chữ viết tay. Theo tính toán của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia ở Mỹ hàng năm có 7000 bệnh nhân chết vì bác sĩ kê đơn cho họ bằng thứ chữ không thể đọc nổi.

Ngay cả khi thanh toán không dùng tiền mặt, chữ ký bằng tay cũng chưa phải là tối an toàn, mà việc nhấn các mã số (code) vẫn đảm bảo hơn nhiều. Chừng nào sách điện tử thay thế sách in thì sẽ chẳng còn gì viết bằng tay nữa. Chữ viết tay thực sự sẽ chỉ còn được lưu giữ với mục đích lưu niệm chứ không phải vì nội dung mà nó chứa đựng: lá thư tình thời học trò, thiếp chúc sinh nhật của cha mẹ, dòng ký tặng của tác giả cuốn sách…

Viết bằng tay tốn thời gian, tẻ nhạt và cực nhọc, vì vậy chúng ta ngày càng ngại viết hơn. Gõ phím nhanh hơn, lại thuận tiện vì dễ đọc. Viết tay thì riêng tư thật, nhưng đối với con người thời hiện đại thì đây là việc quá mệt mỏi. Ai mà không thường xuyên chịu áp lực thời gian?

Ai cũng biết thời gian là tiền bạc, tiền bạc thì rất quan trọng rồi, còn thời gian rỗi (để nghỉ ngơi) cũng vô cùng quý giá. Trong cuộc sống hàng ngày chẳng ai có thời gian để viết các chữ cái với dấu kết nối, các nét uốn lượn bay bướm…

Thực tế là trong cuộc sống hàng ngày, chữ viết tay sẽ dần biến mất, song song theo đó là cả thư từ viết tay và các ghi chép trên giấy. Đành rằng sẽ chết dần một phần văn hóa, nhưng cũng như kỹ năng cưỡi ngựa: đẹp thì đẹp thật, nhưng chẳng quan trọng thiết yếu.

Nếu tới lúc chữ viết tay chỉ để ghi danh sách đi chợ, vài dòng ghi nhớ các việc cần làm và ký thanh toán tiền bằng thẻ tín dụng… thì có vẻ như thực sự không cần thiết phải hành hạ hàng triệu học sinh qua việc luyện viết chữ đẹp, nhất là những người đặc biệt khó khăn trong việc điều khiển bàn tay của họ.

Trong tương lai máy tính và điện thoại cầm tay thế hệ mới nhất làm việc qua nhận biết giọng nói, văn bản và các yêu cầu được viết theo khẩu lệnh chứ không cần gõ phím, và chữ viết tay lại càng bị đẩy lùi sâu hơn vào dĩ vãng.

  • Nguyệt Linh (tổng hợp từ Bild, Daily Mail)