- Chuyện ăn bán trú của con luôn là chủ đề được nhiều mẹ quan tâm, bởi nó ảnh hưởng tới sức khỏe của con hằng ngày. Hiện nay nhiều trường tổ chức ăn bán trú trên địa bàn Hà Nội không nhập thực phẩm và thuê người nấu ăn tại trường nữa, mà thuê hẳn một đơn vị bên ngoài cung cấp luôn suất ăn cho các con.

{keywords}
Học sinh ăn bán trú ở một trường tiểu học trên địa bàn Hà Nội.

Một trường tiểu học ở quận Hà Đông – nơi chị Trinh có 2 con trai đang theo học – cũng đang tổ chức ăn bán trú theo cách này. Tuy nhiên, chị Trinh cho biết, về cách thức kiểm tra, giám sát quá trình chế biến thức ăn của đơn vị này, khi được phụ huynh chất vấn, nhà trường cũng giải thích qua quýt, không khiến phụ huynh hài lòng.

“Theo lời các cháu kể thì cơm canh rất nguội, không được nóng sốt như ở nhà. Có lần một phụ huynh chụp được suất cơm của các con gửi vào nhóm hội phụ huynh của lớp thì tôi thấy cơm cũng có thịt, rau nhưng khá đơn giản và không được ngon mắt” – chị Trinh kể.

Cùng nỗi băn khoăn với chị Trinh, chị Hồng Thư – một mẹ có con vừa vào học lớp 1 trường tư thục chia sẻ: “Một lần mình đi họp phụ huynh cho con nên được nếm thử đồ ăn của con, mình thấy ít thức ăn và rau, canh lơ thơ vài lát bí xanh. Chất lượng bữa ăn rất chán. Mỗi bé được vài muỗng thịt xào trứng với 2 gắp rau, nếm thử thì toàn vị mì chính. Lớp 1 suất cơm như thế còn tạm được, chứ bé lớp 2, lớp 3 mà ăn thế thì chả bõ bèn gì, không bằng nửa suất ăn của trẻ mầm non trường mình mình là giáo viên mầm non)”.

Chị Thư cho rằng, nếu cứ duy trì bữa ăn như thế triền miên thì sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của các con. Chị cũng từng phản ánh vấn đề này lên ban giám hiệu nhưng vẫn chưa được nhà trường giải quyết thỏa đáng.

{keywords}
Suất ăn trưa có giá 25 nghìn đồng của con chị Trinh. Ảnh: NVCC

Ăn bán trú ở trường cũng là vấn đề mà chị Thanh Hoài (Hà Nội) quan tâm nhất khi cho con học trường công lập. Chị cho con gái lớn ăn bán trú suốt 5 năm tiểu học. Khi đó chị Hoài là đại diện hội cha mẹ học sinh nên đích thân được đi kiểm tra và đánh giá chất lượng bữa ăn cũng như nguồn thực phẩm mà nhà trường nhập vào. Đó là những năm 2004-2009.

Năm 2014, con trai thứ hai vào tiểu học, chị cũng cho con học trường công. “Nửa năm đầu con ăn bán trú, những ngày đầu về con có vẻ hào hứng nhưng được mấy tuần, con có biểu hiện sợ ăn ở lớp nên mình đã tìm hiểu lý do và đưa đón con về nhà ăn”. Chị thừa nhận trường con chị có bếp ăn sạch sẽ, thực phẩm nhập vào có nguồn gốc, và cho đến giờ vẫn chưa có điều gì xấu xảy ra. Tuy nhiên, điều chị băn khoăn nhất là liệu các con có được ăn đúng như số tiền bố mẹ đã bỏ ra hay không, hay phải chia sẻ cho những khoản khác.

Chị Đỗ Hà – một phụ huynh ở TP.HCM – phản ánh chuyện ăn bán trú của con mình: “Năm ngoái bé nhà mình học lớp 4, bữa ăn ở trường quá tệ nên mình buộc phải mang cơm đến trường cho bé vào buổi trưa. Vất vả lắm nhưng không làm khác được. Năm nay chuyển trường, thấy bé kể cũng chẳng khá hơn, nhưng đành chấp nhận. Mình tạm xử lý bằng cách: buổi sáng dậy sớm nấu cơm nhiều món ngon, cho ăn no, dặn con trưa ăn qua loa cho có lệ, thấy thịt thì gạt ra đừng ăn (bé nhà mình ăn chế độ kiêng thịt). Tối về nhà ăn bổ sung, đa dạng các loại nhưng không ăn quá no”.

Sang năm con chị Hà sẽ lên lớp 6. Chị đang nhắm tới một trường sử dụng đồ sạch, organic để nấu ăn nhưng trường lại ở khá xa, nên chị cũng đang băn khoăn.

Mang cơm từ nhà đi

{keywords}
Suất cơm trưa mà chị Thương chuẩn bị từ nhà cho con. Ảnh: NVCC

Có nhiều mẹ khi được hỏi về cơm bán trú đã chia sẻ rằng rất muốn cho con mang cơm từ nhà đi, nhưng nhà trường lại không cho phép, trong đó có cả trường công và trường tư.

Chị Thu Minh, một phụ huynh ở Hà Nội, hằng ngày đều nấu cơm cho 2 con mang đi học. Chị cũng biết nhiều mẹ có mong muốn này để tránh cho con các vấn đề thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc, tuy nhiên có những trường lại cấm các con mang đồ ăn đến lớp. “Tôi không hiểu vì lý do gì mà các trường lại cấm việc này” – chị nói.

Đưa ra giải pháp cho việc không phải ăn cơm trường mà vẫn không phải về nhà xa xôi, chị Hiền mach nước: “Các mẹ có thể nhờ một bác hưu trí gần trường. Mỗi trưa con về nhà bác ăn cơm. Đến chiều con tan sớm, lại vào nhà bác để đợi bố mẹ tầm 6 giờ chiều đến đón”. Chị cho biết, nhiều mẹ đã làm cách này và chi phí gửi các bác là khoảng 50 nghìn đồng/ ngày, vừa hợp lý lại vừa an toàn.

Trong khi đó, trường hợp của chị Thương thì may mắn hơn. Chị đang cho con học một trường tiểu học tư thục mới mở và trường luôn khuyến khích các con mang cơm từ nhà đi, mặc dù nhà trường vẫn có dịch vụ phục vụ bữa trưa cho các con ăn ở trường. Bà mẹ này cho biết: “Được trường khuyến khích, mình cũng thấy hợp lý nên thử nghiệm một thời gian xem sao. Hiện tại thì con rất vui với việc mang cơm đi học. Các con được chia sẻ đồ ăn cho nhau, nói chuyện với nhau về món ăn của mình, rồi về nhà kể chuyện cho bố mẹ về bữa cơm của bạn này bạn kia”.

{keywords}
Trường tư thục mà con chị Thương đang học khuyến khích phụ huynh chuẩn bị đồ ăn trưa từ nhà cho con. Những học sinh có nhu cầu ăn trưa tại trường, nhà trường vẫn phục vụ. Ảnh: NVCC

Trái lại với tâm lý lo cho từng bữa ăn của con, có một bộ phận phụ huynh được hỏi lại cho biết chưa từng biết bữa trưa của con trông ra sao. Một phần vì không có cơ hội được quan sát, một phần vì nghĩ con người ta ăn được thì con mình cũng ăn được.

Chị Thanh Hà (Hà Nội) là một phụ huynh không quá coi trọng chuyện ăn uống của con. Chị cho biết, con chị từng học nhiều trường, cả những trường có tiếng và tai tiếng. “Bữa ăn ở các trường mình chưa bao giờ thấy ổn. Nhưng mình không ưu tiên việc đó nhiều lắm. Nói chung học lớp 1 thì chọn cô, mọi thứ khác như ăn uống, sinh hoạt thì nhắm mắt cho qua. Tối về các mẹ tha hồ chăm. Bữa sáng, bữa tối quan trọng thì gia đình đã lo rồi”.

Hiện đang sinh sống ở thành phố Binche (Bỉ), chị Yen Cuypers cho biết, ở đây, từ trẻ mẫu giáo đến trung học đều mang hộp cơm đi học, trừ khi bố mẹ muốn cho con ăn ở trường thì nộp tiền cho trường 3 euro/ bữa, có cả món tráng miệng, ăn bữa nào trả tiền bữa đó, chứ không cần phải đóng cả tháng, cả kỳ.

“Con mình hay xem thực đơn báo trước của trường, hôm nào có món ngon, cháu thích thì cháu ăn. Đó là với cháu 17 tuổi. Còn với cháu nhỏ, mới đang học mẫu giáo, trường cũng có bữa ăn nóng 3 euro/ bữa vào thứ Hai và thứ Sáu. Thứ Tư học nửa ngày nên trường tổ chức ăn buffet 1 euro/ bữa. Tất cả những bữa này ai muốn ăn thì nộp tiền, còn không thì cứ cơm nhà mang đi” - Bà mẹ này cho biết, thậm chí trong các buổi đi chơi, dã ngoại, các con cũng mang cơm hộp đi.

{keywords}

Học sinh trường công ở Bỉ - nơi con chị Yến đang theo học - mang cơm hộp đi ăn trong một chuyến đi chơi. Ảnh: NVCC

{keywords}
Cơm hộp là thứ quen thuộc với học sinh ở Bỉ. Ảnh: NVCC

Chị cho biết, trường cũng rất linh động việc đăng ký ăn ở trường hay ở nhà. Các con cũng không cần phải đăng ký sớm. Thậm chí, nếu con quên mang tiền, báo bếp ăn là con có thể ăn, hôm sau trả tiền.

“Đồ ăn thường là mấy lát bánh mỳ kẹp, kẹp gì tùy ý, một chai nước nhỏ hoặc uống nước của trường, một ít đồ ăn vặt, tráng miệng hoa quả, bánh ngọt hoặc sữa chua. Nhà trường khuyến cáo các con nước ngọt không phải là nước, nên trẻ chỉ uống nước lọc thôi”.

Nguyễn Thảo

                                              Ban phụ huynh phải có trách nhiệm giám sát nhà trường

Trao đổi với VietNamNet, đại diện Sở GD-ĐT Hà Nội chia sẻ: 

“Hiện nay, các trường tiểu học đang làm thêm một việc như trường mầm non (vốn trong chương trình có chăm sóc và nuôi dưỡng) vì học 2 buổi/ngày nên phát sinh thêm khoản phục vụ bán trú là ăn và ngủ trưa. Ở cấp tiểu học do việc học 2 buổi/ngày phát sinh thêm việc này nên ban giám hiệu nhà trường thống nhất thỏa thuận với cha mẹ học sinh. Việc này hoàn toàn theo thỏa thuận chứ không hề có quy định bắt buộc phục vụ bán trú cho học sinh”.

Nhà trường và ban phụ huynh phải có trách nhiệm kiểm soát nhau, còn Sở GD-ĐT, thậm chí UBND quận/huyện thường cũng không can thiệp sâu vào việc này.

“Có nơi, trong thỏa thuận có cả điều kiện "đầu buổi sáng có 5 người ký nhận thực phẩm". Như khi xảy ra trường hợp ở Trường Tiểu học Nam Trung Yên, sẽ phải gọi ban đại diện cha mẹ học sinh vào cuộc xem trách nhiệm giám sát của họ như thế nào chứ không phải khi có sự việc thì hiệu trưởng phải chịu trách nhiệm hết”.

“Phụ huynh phải gắn trách nhiệm với con mình chứ không phải giao khoán cho nhà trường. Có thể chia ra mỗi người một ngày trong tháng và việc kiểm tra cũng không mất quá nhiều thời gian".

Bà Phạm Thị Lệ Hằng, Trưởng phòng GD-ĐT quận Hà Đông, cũng có chung quan điểm: thay vì thống nhất một mức chung rồi ép buộc các phụ huynh thực hiện, quận cũng giao cho các trường được tự chủ trong việc này. Cùng đó, phụ huynh và nhà trường cùng phải tự giám sát thường xuyên. Theo bà Hằng, phòng giáo dục sẽ cùng các phòng chức năng liên quan như phòng y tế thường xuyên, kiểm tra giám sát các đơn vị trường học, nhưng tôn trọng việc thỏa thuận của nhà trường và phụ huynh khi báo cáo lên.

Thanh Hùng