Trẻ em chiếm tỉ lệ nhiễm viêm gan B cao nhất

Một khảo sát trên hơn 9.000 người Việt Nam cho thấy, nhóm tuổi nhiễm viêm gan B mãn tính cao nhất là trẻ em cấp tiểu học và trung học cơ sở (50%). Những người mang mầm bệnh viêm gan B mãn tính có nguy cơ ung thư gan cao gấp 20 lần người bình thường; 40% trong số họ sẽ tử vong vì ung thư gan. 

Điều trị viêm gan B tại Bệnh viện Bạch Mai.

Hầu hết bệnh nhân đến viện giai đoạn muộn

Đây là khuyến cáo của Hiệp hội Gan mật Việt Nam. Quá trình nhiễm và ủ bệnh kéo dài âm thầm nhiều năm, gần như không có biểu hiện lâm sàng nào và người bệnh chỉ nhập viện điều trị khi đã bộc lộ các biến chứng nặng như suy gan, xơ gan, ung thư gan, thậm chí tử vong. Một trong những nguyên nhân khiến bệnh nhân (BN) đến viện  ở giai đoạn muộn là phần lớn không có triệu chứng gì, càng nhỏ tuổi, triệu chứng càng không rõ ràng. Một số người có sốt nhẹ, đau âm ỉ hạ sườn phải, mệt mỏi, chán ăn, gầy sút cân, nước tiểu vàng sậm. 2/3 trẻ em không vàng mắt, vàng da…. Đi khám, làm xét nghiệm mới phát hiện bệnh đã ở giai đoạn nặng, mạn tính: gan to, các chức năng gan biến loạn, mọi chỉ số men gan tăng cao. Việc điều trị lúc này thường khó, hiệu quả chậm.

Nguyên nhân của tình trạng này phổ biến ở bệnh nhân bị mắc bệnh viêm gan là do chỉ có biểu hiện giống như bệnh cúm (mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn), đau thượng vị và vàng da, vàng mắt, nhiều người bệnh đã vô tình truyền bệnh cho người khác (quan hệ tình dục, dùng chung bơm kim tiêm, dao cạo râu hoặc mẹ truyền cho con qua rau thai).

Trên thực tế. virus B xâm nhập tế bào gan, biến chúng thành nơi sản xuất virus mới. Khi phát hiện ra sự bất thường này, hệ miễn dịch sẽ tấn công kẻ xâm lược. Nếu "cuộc chiến" thắng lợi, tế bào gan tổn thương sẽ được thay thế bằng những tế bào khoẻ mạnh và BN sẽ phục hồi. Nhưng ở một số người, hệ miễn dịch không loại trừ được virus và họ trở thành người mang virus viêm gan B mạn tính. Khoảng 10% số người nhiễm virus B lâm vào cảnh này. Trong các trường hợp xấu nhất, các tế bào gan bị virus phá hoại bị thay thế bằng các mô sợi bất thường, dẫn đến ung thư gan và xơ gan.

Tại Khoa Truyền nhiễm-Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương thời gian qua, số BN viêm gan siêu vi B mạn tính luôn đông gấp 3-4 lần số giường điều trị.  Để duy trì cuộc sống, BN thường phải chữa lâu dài bằng thuốc đặc hiệu với giá cực kỳ đắt đỏ,  nhưng hiệu quả chỉ đạt 30 - 40% và khi ngừng thuốc một số lại tái phát (chưa kể tác dụng phụ mà các thuốc này thường gây ra). Song điều khiến các bác sĩ lo lắng là khoảng 10-15% BN không dung nạp, phải bỏ thuốc trong quá trình điều trị. Thêm vào đó, chi phí điều trị cao, khiến BN mất kiên nhẫn trong việc chữa bệnh.

• Thái Anh