Việc con người vẫn sống sau khi hết tuổi sinh sản, lâu nay vẫn được coi là đặc điểm sinh học riêng có, cho thấy chúng ta tiến hóa hơn mọi động vật linh trưởng khác, kể cả các loài còn lại thuộc họ người (Hominidae). Tuy nhiên, khám phá mới đây về trường hợp con đười ươi đầu tiên trên thế giới trải qua quá trình mãn kinh đã bác bỏ quan điểm này.

{keywords}
Đười ươi Gina là động vật linh trưởng đầu tiên thuộc họ người, ngoài con người, được xác nhận cũng trải qua quá trình mãn kinh. Ảnh: Daily Mail

"Nàng" đười ươi có tên Gina tại công viên động vật hoang dã Durrell ở Jersey, Anh là trường hợp động vật linh trưởng đầu tiên thuộc họ người (gồm con người, tinh tinh, khỉ đột và đười ươi), ngoài loài người, được xác nhận đã trải qua quá trình mãn kinh.

Gina là con đười ươi cái bị tịch thu từ những kẻ buôn lậu ở sân bay Singapore vào những năm 1960 và trở thành cư dân ở Durrell kể từ năm 1968. Trong 46 năm qua, Gina đã sinh 7 đứa con, kể cả đứa con gần đây nhất vào năm 2004, bằng phương pháp mổ đẻ - ca sinh nở đầu tiên dạng này ở đười ươi.

Gần 10 năm sau, "nàng" đười ươi Gina, hiện 49 năm tuổi, đã được kiểm tra khả năng sinh sản khi các nhà khoa học phát hiện nó không còn đẻ nữa. Mặc dù có ADN giống của người tới 97,6%, nhưng những con đười ươi cái lâu nay vẫn được tin là còn khả năng sinh sản cho tới cuối đời, thay vì trải qua quá trình mãn kinh giống chúng ta.

Các bác sĩ thú ý đã kiểm tra sức khỏe toàn diện cho Gina để xem liệu "nàng" đười ươi này có đủ điều kiện để sinh hạ một đứa con nữa cho chương trình gây giống đười ươi trong tình trạng nuôi nhốt hay không. Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng tiến hành đánh giá tình trạng sinh sản của Gina.

Tuy nhiên, trong khi gây mê và siêu âm, các bác sĩ đã phát hiện những dấu hiệu bất thường ở cô nàng đười ươi. Họ nhận thấy, tử cung, màng trong dạ con và âm đạo của Gina có các biểu hiện như ở hệ sinh sản của một phụ nữ đã mãn kinh.

Hàng loạt các xét nghiệm máu sau đó xác nhận, GIna là trường hợp đười ươi trải qua quá trình ngừng khả năng sinh sản do tuổi tác, chứ không phải bệnh tật đầu tiên trên thế giới.

"Tôi cho rằng mình không hoàn toàn kinh ngạc khi biết đười ươi cũng mãn kinh. Chúng thực sự rất giống con người. Trong thực tế, cứ như là chúng cũng trải qua quá trình sinh học này ở độ tuổi tương tự như chúng ta. Hiện tại, khi các con đười ươi ngày càng sống lâu hơn, chúng ta có thể chứng kiến thêm nhiều cá thể thuộc loài này ở tình trạng mãn kinh. Khám phá sẽ giúp kiểm soát các chương trình gây giống tốt hơn", Neil MacLachlan, bác sĩ tư vấn sản khoa tại bệnh viện Jersey, nói.

Trưởng nhóm bác sĩ thú y của công viên Durrell cũng bày tỏ hy vọng, phát hiện mới sẽ khiến mọi người lên tiếng ủng hộ và bênh vực chương trình bảo tồn đười ươi trước khi chúng biến mất khỏi Trái đất vĩnh viễn.

Tuấn Anh (Theo Daily Mail)