Trong hoàn cảnh tuyệt vọng, WHO đã phải ra quyết định khó khăn khi cho phép lưu hành những loại thuốc trị Ebola chưa qua kiểm nghiệm.

{keywords}

Trước tình thế cấp bách, WHO buộc phải cho lưu hành thuốc trị Ebola chưa qua kiểm nghiệm

Ngày 13/8, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã chính thức “bật đèn xanh” cho phép sử dụng những loại thuốc thử nghiệm chưa được đánh giá về độ an toàn và hiệu quả nhằm chống lại đại dịch Ebola đang bùng phát ở Tây Phi, trong bối cảnh nhu cầu về “thần dược” trị Ebola đang tăng khủng khiếp.

Hôm qua, một nhóm chuyên gia đạo đức y tế của WHO đã tuyên bố rằng với quy mô đại dịch Ebola hiện nay khiến ít nhất 1.013 người thiệt mạng, việc sử dụng các phương pháp điều trị chưa được kiểm nghiệm trên là phù hợp với đạo đức và cần thiết, bởi hiện chưa có cách nào khác để ngăn chặn dịch Ebola.

Trợ lý Tổng Giám đốc WHO Marie Paule Kieny cho hay cơ quan này đang đứng trước một tình thế vô cùng khó xử khi một số loại thuốc và vaccine chống Ebola đã được chế tạo nhưng chưa được thử nghiệm trên người, trong khi tình thế đang vô cùng cấp thiết với số người chết tăng nhanh chóng.

Cũng trong ngày hôm qua, chính phủ Canada tuyên bố sẽ tặng khoảng 1000 liều vaccine chống Ebola thử nghiệm cho WHO để chống lại đại dịch. Cơ quan Y tế Canada cho biết loại vaccine này đã cho kết quả đầy hứa hẹn trên động vật, tuy nhiên lại chưa được kiểm nghiệm trên người.

 

{keywords}

Nhiều bác sĩ đang quên mình chăm sóc cho các bệnh nhân nhiễm Ebola ở Tây Phi

Việc WHO chấp thuận cho lưu hành các loại thuốc và vaccine này diễn ra trong bối cảnh các nước Tây Phi đang lên tiếng mạnh mẽ yêu cầu được cung cấp loại thuốc đã từng cứu mạng hai bác sĩ người Mỹ khỏi cái chết vì Ebola. Loại thuốc mang tên ZMapp này đang được vận chuyển từ Mỹ tới Liberia và sẽ được sử dụng để điều trị cho 3 bác sĩ.

Quyết định này của WHO cũng đồng nghĩa với việc các nhà sản xuất thuốc trị Ebola sẽ tìm thấy thị trường tiềm năng tại châu Phi để đầu tư cho dây chuyền sản xuất của mình. Tuy nhiên có vẻ như khả năng cung ứng của nhà sản xuất thuốc ZMapp hiện nay đang gặp nhiều hạn chế, khi họ vừa dốc hết sạch kho thuốc của mình để cung cấp cho các nước Tây Phi.

Ngoài ra, hiện người ta vẫn chưa rõ tác dụng của loại thuốc ZMapp này hiệu quả đến đâu trong việc chống lại Ebola. Hai bác sĩ người Mỹ đầu tiên được tiêm loại thuốc này hiện vẫn đang bị cách ly tại một bệnh viện ở Mỹ, trong khi một linh mục 75 tuổi người Tây Ban Nha cũng được tiêm loại thuốc đó đã không qua khỏi.

Bởi vậy, mặc dù chấp nhận cho lưu hành loại thuốc này, song WHO khẳng định họ vẫn đang xem xét liệu đây có phải là biện pháp điều trị đặc hiệu đối với Ebola hay không.

Thuốc ZMapp là một hỗn hợp gồm 3 loại kháng thể đơn dòng được chiết xuất từ các tế bào sống nhằm khống chế và vô hiệu hóa virus Ebola bên trong cơ thể. Loại thuốc này đã cho kết quả khả quan trên khỉ, tuy nhiên chưa có công trình nghiên cứu nào đánh giá về hiệu quả của nó trên người.

Bởi vậy, ủy ban đạo đức y tế của WHO khẳng định các cơ quan y tế và bác sĩ phải có “nghĩa vụ đạo đức” trong việc thu thập và chia sẻ thông tin về việc sử dụng loại thuốc chưa qua kiểm nghiệm này trên bệnh nhân.

Quyết định trên của WHO đã nhận được sự tán đồng của nhiều chuyên gia y tế, tuy nhiên họ cũng yêu cầu các bác sĩ trước khi tiêm các loại thuốc này cho bệnh nhân phải giải thích rõ với họ rằng đây là loại thuốc chưa qua kiểm nghiệm và tiềm ẩn những rủi ro nhất định.

Ông Eric Kodish, chủ tịch Viện Đạo đức Y tế thuộc Bệnh viện Cleveland, Mỹ nhận xét: “Trong những hoàn cảnh tuyệt vọng, luật chơi cần phải thay đổi, nhưng sự thay đổi đó cần phải được minh bạch. Bệnh nhân và người thân của họ cần phải hiểu được bản chất chưa qua kiểm nghiệm của các loại thuốc này”.

(Theo Khampha/WSJ)