Các câu hỏi và trách nhiệm về ô nhiễm không khí đã đặt ra cho các nước gây ô nhiễm nhất nhì thế giới ở Hội nghị Thượng đỉnh COP21 vừa kết thúc tại Paris một tuần trước.

Theo Reuters, lệnh báo động đỏ vì ô nhiễm bụi khí độc hay bụi siêu mịn (còn gọi là “siêu bụi”) được đưa ra ngày hôm qua 18/12/2015 bởi nhà cầm quyền Bắc Kinh. Theo lệnh đó, thành phố sẽ bị bao phủ trong khói bụi ô nhiễm nặng nề từ ngày thứ bảy 19/12 và kéo dài đến ngày thứ ba 22/12/2015.

{keywords}

Bắc Kinh trước (dưới) và sau (trên) thảm họa khói mù “bụi siêu mịn” dẫn đến báo động đỏ lần hai. Ảnh: Reddit.

Cảnh báo đỏ là mức cao nhất trong thang cảnh báo ô nhiễm không khí và khói bụi gồm 4 bậc. Hệ thống cảnh báo bốn cấp đó đã được thiết lập khoảng hai năm trước đây, nhưng các cảnh báo màu đỏ chưa bao giờ được phát ra cho đến lần đầu tiên trên một tuần trước đây; ngày 7/12/2015, dẫn đến những những lời chỉ trích của nhiều người bị ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe trong nhiều năm qua.

Trong lệnh đó, chính quyền áp dụng một số biện pháp khẩn cấp như hạn chế sử dụng ô tô, đóng cửa trường học, hạn chế các hoạt động xây dựng ngoài trời và giảm hoạt động phát thải bụi khí của một số nhà máy. Theo Cơ quan Khí tượng Bắc Kinh, việc bắn pháo hoa hay ăn thịt nướng ngoài trời cũng bị cấm !

{keywords}

Theo lệnh báo động đỏ đầu tiên, chính quyền Bắc Kinh cấm bán thịt nướng ngoài trời, đóng cửa nhà máy, xe hơi luân phiên lưu thông theo biển số. Ảnh: Reuters.

Về đợt báo động đổ lần thứ hai ban hành hôm qua, Trung tâm Khí tượng Quốc gia Trung Quốc cho biết khói mù sẽ trải rộng từ Tây An xuyên qua vùng trung tâm quốc gia, tràn vào Bắc Kinh, sau đó kéo đến Thẩm Dương và Cáp Nhĩ Tân ở vùng đông bắc.

Không khí ô nhiễm sẽ lan đến Bắc Kinh từ tối ngày 19/12 và kéo dài đến hôm 23/12/2015. Các chuyên gia khí tượng dự báo, tại Bắc Kinh và các vùng lân cận, tầm nhìn sẽ giảm xuống mức dưới một km. Ở một số nơi, mật độ hạt bụi siêu mịn PM2.5 (có đường kính nhỏ hơn 2,5 micromet) sẽ ở mức 500 microgram/m3, cao gấp 20 lần so với mức độ cho phép của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Về nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm không khí nặng nề nói trên, theo số liệu và nhận định của các chuyên gia khí tượng thủy văn, là do các ngành công nghiệp năng lượng than và hệ thống sưởi ấm quá lớn ở Bắc Kinh trong mùa đông lạnh. Ngoài ra, phía nam và phía đông Bắc Kinh là khu vực công nghiệp tạo ra ô nhiễm lớn, trong lúc dãy núi ở phía bắc và phía tây như cái túi khổng lồ tích lũy và dồn về cho thành phố.

Ngoài Bắc Kinh là địa điểm chịu ô nhiễm bụi khí nặng nề nhất, nhiều thành phố khác ở Trung Quốc cũng chịu chung hậu quả từ ô nhiễm không khí. Thượng Hải những ngày này là một ví dụ.

{keywords}

Sương mù ô nhiễm dày đặc bao trùm Phố Đông, Thượng Hải. Ảnh: Reuters.

Trong ngày 15/12/2015, Thượng Hải chìm trong một lớp sương mù ô nhiễm dầy đặc chưa tùng thấy từ đầu năm đến nay. Theo Reuters, chính quyền thành phố đã đưa ra báo động màu da cam, tức mức cao thứ 3, và khuyên những người sức khỏe yếu không nên ra ngoài, và đóng kín cửa sổ. Chất lượng không khí (ở chỉ số 300) bị đánh giá rất " nguy hiểm ".

Tiếp bước Bắc Kinh, học sinh các trường học tại Thượng Hải trong đầu tuần này không được phép vui chơi ngoài trời và nhiều công trường xây dựng, nhà máy cũng bị hạn chế hoạt động theo lệnh của chính quyền thành phố.

Còn các vùng rộng lớn khác ở miền trung, miền nam Trung Quốc ? Câu hỏi về mối đe dọa ô nhiễm bụi khí cũng đặt ra cả với biên giới phia bắc và các tỉnh phía bắc Việt Nam.

Các câu hỏi và trách nhiệm ấy đã đặt ra cho nước gây ô nhiễm nhất nhì thế giới này ở Hội nghị Thượng đỉnh COP21 vừa kết thúc tại Paris một tuần trước.

Minh Trần

XEM CÁC TIN KHOA HỌC MỚI NHẤT