 |
|
Bức ảnh nổi tiếng chụp phi hành gia Buzz Aldrin trong cuộc đổ bộ lên Mặt trăng năm 1969. Ảnh: Gizmag. |
Trong chuyến thám hiểm Mặt trăng của tàu Apollo 11 vào năm 1969, ba nhà du hành vũ trụ người Mỹ là Armstrong, Edwin Buzz Aldrin và Michael Collins đã mang về Trái đất 21,5 kg đá Mặt trăng.
Phân tích thành phần của những viên đá lấy về từ Mặt trăng, người ta phát hiện ra ba khoáng chất chưa từng biết đến trên Trái đất. Ba khoáng chất này lần lượt được đặt tên là armalcolite (được ghép bởi các chữ cái đầu trong tên của ba nhà du hành vũ trụ trong chuyến thám hiểm Mặt trăng năm 1969 là Armstrong, Aldrin và Collins); pyroxferroite và tranquillityite (được đặt tên theo biển Tranquility, nơi hạ cánh của tàu Apollo 11 hồi năm 1969).
Hai loại khoáng chất đầu là armalcolite và pyroxferroite sau đó đều được tìm thấy trên Trái đất. Vì vậy, lâu nay các nhà khoa học vẫn cho rằng tranquillityite là loại khoáng chất duy nhất chỉ có trên Mặt trăng.
Tuy nhiên, những phát hiện mới đây của các nhà khoa học Australia đã loại bỏ nốt tranquillityite ra khỏi danh sách này.
Theo thông tin trên Gizmag, các nhà khoa học thuộc trung tâm phân tích và mô tả kính hiển vi (CMCA) của đại học Tây Australia tuyên bố họ đã tìm thấy khoáng chất tranquillityite trong đá ở khu vực Pilbara, thuộc miền Tây của nước này.
Các nhà nghiên cứu Australia cho rằng, lý do khiến tranquillityite giữ vị trí “độc nhất vô nhị” của nó quá lâu là vì nó rất hiếm, nhỏ và rất dễ bị biến đổi. Trong khi các khoáng chất trên Mặt trăng luôn trong tình trạng thiếu nước thì ngay cả một lượng nước nhỏ như trong macma trên Trái đất cũng khiến các khoáng chất thay đổi. Từ đó khiến chúng trở nên khó xác định hơn.
Giáo sư Birger Rasmussen thuộc Đại học Curtin, người đứng đầu nghiên cứu này đã nảy ra ý định phân tích khoáng chất tranquillityite bằng máy quét hiển vi điện tử khi ông tiến hành phân tích tương tự đối với mẫu đá từ Trái đất.
Các đồng nghiệp của giáo sư Rasmussen tại CMCA đã bắn một chùm tia điện tử vào hai mẫu khoáng chất, một từ đá ở khu vực Pilbara, một là tranquillityite trong máy hiển vi điện tử và phân tích các tia X phát ra. Sự nhiễu xạ electron chỉ ra rằng, cả hai loại khoáng chất có cấu trúc tinh thể giống nhau. Từ đó, các nhà khoa học đã rút ra kết luận rằng, tranquillityite tồn tại trong đá ở Pilbara.
“Nó cho bạn thấy rằng nhìn chung, Trái Đất và Mặt Trăng có các đặc tính hóa học cũng như quy trình hoạt động giống nhau” ông Rasmussen nói. Tôi nghĩ nó còn xuất hiện nhiều hơn là 6 địa điểm mà chúng tôi đã tìm thấy”, Rasmussen cho hay.
Giáo sư Rasmussen nói rằng phát hiện còn có ý nghĩa ứng dụng quan trọng, trong đó khoáng chất sẽ là một công cụ đo đạc niên đại tốt, cho phép các nhà khoa học có thể xác định tuổi của một loại đá.
"Chúng tôi sử dụng khoáng chất này để tính niên đại của đá dolerite, vốn trước đó chưa được tính toán, vì thế nó có thể giúp chúng tôi hiểu thêm về lịch sử địa chất”, ông cho biết. “Chúng đã được 1,07 tỷ năm tuổi, còn cổ hơn rất nhiều các loại đá từng được xem là cổ nhất trong khu vực”.
Nam Phong
.svg){kind=icon}
