Một báo cáo mới đánh giá tình trạng của các loài vượn Việt Nam cho thấy cần có sự can thiệp bảo tồn kịp thời của con người mới mong ngăn chặn được sự tuyệt chủng của chúng.

Tổ chức Bảo tồn Động thực vật quốc tế (FFI) và Tổ chức Bảo tồn quốc tế (CI) phối hợp thực hiện, đánh giá nghiên cứu toàn diện về các loài vượn Việt Nam trong hơn 10 năm qua và vừa công bố báo cáo có tựa đề “Hiện trạng bảo tồn của các loài vượn Việt Nam”.

Các loài vượn Việt Nam đang “lâm nguy”!. Ảnh: Zhao Chao/Live Science.

Theo báo báo, trong số 6 loài vượn Việt Nam có đến 3 loài gồm vượn cao vít (Nomascus nasutus), vượn đen tuyền Tây Bắc (Nomascus concolor) và vượn đen má trắng (Nomascus leucogenys) “lâm nguy” nhất – đang bên bờ vực tuyệt chủng, còn “dân số” của 3 loài còn lại gồm vượn đen má trắng Phương Nam (Nomascus siki),  vượn má vàng Phương Bắc (Nomascus annamensis) và vượn má vàng Phương Nam (Nomascus gabriellae) cũng đang sụt giảm.

Theo FFI, săn bắn và mất môi trường sống là hai nguyên nhân chính làm số lượng các loài vượn Việt Nam sụt giảm. Ngay cả trong các khu bảo tồn vượn, tình trạng khai thác gỗ bất hợp pháp, mở rộng canh tác nông nghiệp và phát triển cơ sở hạ tầng – như xây đập thủy điện – vẫn diễn ra, đó là chưa kể việc mở rộng các tuyến đường mới sẽ tạo điều kiện cho bọn săn bắn trộm đột nhập vào các khu bảo tồn.

“Trong khi các loài vượn được bảo vệ ở mức cao nhất theo quy định của pháp luật Việt Nam, nhưng không phải ở nơi nào cơ quan thực thi pháp luật và người dân địa phương cũng hiểu biết rộng rãi và tuân thủ nghiêm túc”, chuyên gia nghiên cứu động vật linh trưởng Ben Rawson, làm việc tại CI, nói trên tạp chí khoa học Mỹ Live Science.

Hiện nay, mặc dù phần lớn các loài vượn sinh sống trong các khu vực được bảo vệ, nhưng một thực tế rõ ràng là số lượng của chúng đang bị suy giảm nghiêm trọng tới mức có thể “biến mất” trong một tương lai không xa.

Chỉ có tìm biện pháp giải quyết được vấn nạn săn bắn bất hợp pháp và buôn bán thương mại động vật hoang dã thì mới mong “cứu” được các loài vượn quý hiếm của Việt Nam, trích kết luận của ông Rawson trên Live Science.

Dưới đây là hình ảnh một số loài vượn quý hiếm của Việt Nam:

Vượn đen má trắng (Nomascus leucogenys) được tìm thấy ở miền bắc Việt Nam và Lào, được phân loại ở mức “nguy cấp” trong Sách đỏ của Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN). Ảnh: Terry Whittaker/Live Science

Vượn má vàng phương nam (Nomascus gabriellae) được tìm thấy ở Việt Nam và Campuchia, được phân loại ở mức “cực kỳ nguy cấp” của IUCN. Ảnh: Terry Whittaker/Live Science

Một con vượn đen má trắng phương nam (Nomascus siki) tại Vườn quốc gia Cúc Phương, Việt Nam. Ảnh: Terry Whittaker/Live Science

Thiên Nhiên