Liên đoàn quốc tế Hoá học lý thuyết và ứng dụng (IUPAC) đã công nhận tên Flerovium và Livermorium cho nguyên tố 114 vày 116 trong Bảng Меndeleev, do các nhà khoa học Nga tổng hợp với sự cộng tác của các đồng nghiệp người Mỹ.

Những nhà khoa học có công đầu trong việc phát hiện các nguyên tố siêu nặng 114 và 116. Ảnh: RIA.
“Quyền ưu tiên của việc phát minh ra các nguyên tố này thuộc về nhóm các nhà khoa học cùng hợp tác làm việc tại Viện liên hợp nghiên cứu hạt nhân (JINR, Dubna, LB Nga) và Phòng thí nghiệm quốc gia Livermore mang tên Lawrence (California, Mỹ). Nhóm này đề xuất tên Flerovium và Livermoriom mà hiện IUPAC đã phê chuẩn”, trang mạng của Liên đoàn ra thông báo.

Như vậy, IUPAC đã chấp nhận đề xuất của các nhà phát minh đầu tiên vào tháng 12/2011 và lấy ký hiệu của 2 nguyên tố này là Fl và Lv. Quyết định sẽ được công bố trong ấn phẩm số tháng 7 của Liên đoàn có tên là Pure and Applied Chemistry.

Nguyên tố có số thứ tự 114 tổng hợp được năm 2000 bằng cách bắn phá trong máy gia tốc bia Plutonium-242 bằng hạt nhân Canxi-48, còn nguyên tố 116 tổng hợp được năm 2004 bằng phản ứng giữa canxi-48 và Curium-245.  

Tên Flerovium là để vinh danh phòng thí nghiệm phản ứng hạt nhân mang tên Flerov, tên của nhà khoa học nổi tiếng trong lĩnh vực tổng hợp các nguyên tố siêu nặng. Georgii Flerov là nhà vật lý hạt nhân hàng đầu, chuyên gia trong lĩnh vực phân chia hạt nhân, tổng hợp các nguyên tố hoá học, các loại phóng xạ mới và là người tham gia vào việc chế tạo vũ khí hạt nhân của Liên Xô.

Năm 1940 cùng với Konstantin Petrzak, ông phát minh ra một loại phản ứng chuyển hoá hoá học mới - tự phân chia hạt nhân uran. Nhờ ý tưởng này của Flerov tại JINR người ta đã điều chế được hàng loạt các nguyên tố hoá học.

Tên Livermorium (Livermorium, Lv) được đề nghị để vinh danh phòng thí nghiệm quốc gia Livermore mang tên Lawrence thuộc thành phố Livermore bang California. Các nhà khoa học của phòng thí nghiệm này đã trên 20 năm tham gia vào những thí nghiệm về tổng hợp nguyên tố mới tiến hành tại Dubna.

Nhóm phối hợp công việc này thành lập dưới sự chỉ đạo của IUPAC, bắt đầu đăng ký bản quyền ưu tiên về việc tổng hợp các nguyên tố siêu nặng lúc đó chưa có tên với số thứ tự là 113, 115, 117 và 118. Các nhà phát minh đầu tiên được thừa nhận chính thức sẽ có quyền đề nghị tên cho các nguyên tố này.

Bảo Châu