Một nghiên cứu mới phát hiện, cá heo có thể giữ trạng thái tỉnh táo suốt hơn 2 tuần bằng cách ngủ với chỉ một nửa bộ não. Phát hiện này hé lộ lí do tại sao cá heo có thể duy trì khả năng canh chừng cá mập liên tục trong thời gian dài.

 

Các nhà nghiên cứu cho biết, không giống các động vật có vú trên cạn khác, cá heo luôn ngủ chỉ với một phần bộ não của chúng. Điều này có nghĩa là, nửa bộ não nghỉ ngơi trong khi nửa bộ não còn lại luôn "tỉnh thức". Cá heo cũng thường xuyên đổi bên não ở trạng thái hoạt động.

 

Trang Live Science dẫn lời nhà nghiên cứu Brian Branstetter, một chuyên gia sinh học biển thuộc Quỹ Động vật có vú ở biển Mỹ, nói: "Sau khi tỉnh thức trong nhiều giờ hoặc nhiều ngày, con người và hầu hết các động vật khác buộc phải ngừng mọi hoạt động và ngủ. Cá heo không có giới hạn này, nếu không chúng có thể bị chìm hoặc trở thành con mồi dễ tấn công".

Để tìm hiểu về mức độ chú tâm của cá heo với chỉ một nửa bộ não, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra khả năng soi xét môi trường của chúng.

Như ta đã biết, cá heo sử dụng việc định vị bằng tiếng vang để lập bản đồ về thế giới, trong đó chúng sẽ phát ra các tiếng lách cách và lắng nghe tiếng vang của chúng để khảo sát môi trường tối tăm xung quanh. Nhóm nghiên cứu đã thiết lập một khu rào nổi di động với 8 modul, mỗi chiếc bao gồm một máy phóng âm dưới nước và micrô. Khi một con cá heo "quét" thấy bất kỳ modul nào nhờ các tiếng lách cách định vị, các modul có thể hồi đáp bằng những âm thanh giả tiếng vọng của các tiếng lách cách đó từ những bề mặt xa xôi. về cơ bản, các modul có thể đóng vai trò như "các mục tiêu ảo thanh".

Nhóm nghiên cứu đã dùng 1 con cá heo đực và 1 cá heo cái liên tục quét các modul này. Họ phát hiện, 2 con cá heo này thành công trong việc sử dụng khả năng định vị bằng âm thanh với độ chính xác gần như tuyệt đối và không có dấu hiệu giảm sút hiệu quả tới 15 ngày. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu đã không thử xem liệu các sinh vật có vú này có thể duy trì khả năng đặc biệt thêm bao lâu nữa.

Ông Branstetter nhận định: "Cá heo có thể tiếp tục bơi và suy nghĩ trong nhiều ngày mà không cần nghỉ ngơi hoặc ngủ". Phát hiện này cho thấy, khả năng ngủ với chỉ một nửa bộ não của cá heo dường như không chỉ nhằm giúp chúng tránh bị chìm mà còn luôn cảnh giác.

Tuấn Anh