Các loại mỹ phẩm chống lão hoá được tung ra thị trường với rất nhiều quảng cáo chứa đầy hứa hẹn hấp dẫn, từ khả năng chống lại việc hình thành các đốm hắc tố, nếp nhăn tới kích thích việc sản sinh collagen tự nhiên của da. Theo thống kê của Viện Da liễu Mỹ, người tiêu dùng hiện đang tiêu tốn tới hàng tỉ đô la mỗi năm để mua những sản phẩm như vậy.

Tuy nhiên, đối với nhiều loại kem, mỹ phẩm và thuốc bổ sung vitamin được quảng cáo là có thể xoá mờ nếp nhăn hoặc làm chậm lại quá trình lão hoá sớm, hiện vẫn không có đủ bằng chứng khẳng định chúng hiệu quả. Theo các chuyên gia, mặc dù một số hoạt chất nhất định trong các sản phẩm chống lão hoá được chứng minh là an toàn và hiệu quả nhưng bí quyết vẫn là tìm đúng loại hoạt chất có tác dụng đối với bạn.
 
Một sản phẩm dưỡng da chống lão hoá được quảng cáo đem lại tác dụng thần kỳ sau 28 ngày sử dụng. Ảnh minh hoạ: Health News

Tiến sĩ Elizabeth Hale, một chuyên gia da liễu thuộc Bệnh viện Đại học New York, nhận định, trên thị trường hiện có quá nhiều chủng loại mỹ phẩm hứa hẹn đem lại sức mạnh chống sự huỷ hoại của thời gian đối với làn da, nhiều tới mức người dân bình thường và thậm chí cả các bác sĩ cũng khó mà biết được loại nào hiệu quả, loại nào không.

Dưới đây là khuyến cáo của các chuyên gia về 5 loại hoạt chất thường được sử dụng nhất trong mỹ phẩm, cũng như bằng chứng khoa học về tác dụng thực của chúng trong việc làm giảm những dấu hiệu lão hoá:

Peptide

Khi chúng ta già đi, làn da sẽ trở nên mỏng hơn và mất dần sự mỡ màng, khiến nó bị chùng xuống và phát triển các nếp nhăn. Cơ thể sản sinh ít collagen và elastin - những chất giúp da duy trì sự nhẵn mịn, căng đầy và vẻ tươi trẻ - hơn trước kia.

Peptide là những protein nhỏ, giúp kích thích các tế bào mới phát triển và hỗ trợ các tế bào da hồi phục.

"Chúng tôi vẫn đang tìm hiểu về tác dụng của peptide. Mọi người hiện vẫn không biết chắc về các lợi ích sinh học của nó", tiến sĩ Ivona Percec, một chuyên gia phẫu thuật thẩm mỹ và chăm sóc da đến từ Đại học Pennsylvania, tiết lộ.

Mặc dù peptide được tìm thấy trong nhiều sản phẩm mỹ phẩm nhưng các chuyên gia vẫn không biết chính xác công thức nào có thể hiệu quả. "Nếu có tác dụng, mỹ phẩm chống lão hoá sử dụng peptide sẽ phải kích thích việc thay thế collagen, elastin và các yếu tố khác bị tổn thương trong quá trình lão hoá. Điều đáng lưu tâm là, peptide là các phân tử lớn, hơn nữa phụ thuộc vào công thức pha chế cũng như bề mặt da, chúng có thể không thâm nhập đủ sâu vào da để phát huy hiệu quả", ông Percec nói thêm.

Trong khi đó, tiến sĩ Hale đánh giá peptide có vai trò xuất sắc trong các mỹ phẩm dưỡng ẩm cho da và nó "có thể khiến các nếp nhăn ít hằn rõ hơn". Tuy nhiên, bà Hale vẫn không nhìn thấy các bằng chứng thuyết phục về việc peptide thực sự giúp giảm nếp nhăn.

Axít Alpha-hydroxy

Các axít Alpha-hydroxy, ví dụ như lactic, glycolic và axít citric, là những thành phần từ nhiên chiết xuất từ các loại quả và đường sữa. "Chúng được sử dụng phổ biến vì đóng vai trò như thành phần tẩy tế bào chết, cho phép các tế bào mới sinh trưởng. Quá trình này cho phép các lớp sâu hơn của da nổi lên bề mặt nhanh hơn, giúp đẩy nhanh chu kỳ tái tạo da", bà Hale nói.

Mỗi axít có tác dụng hơi khác nhau. Axít lactic, vốn chiết xuất từ sữa chua, giúp loại bỏ tế bào chết, tạo hiệu ứng trắng sáng trên da. Axít glycolic, chiết xuất từ cây mía, có thể hữu dụng trong việc làm giảm các vệt hằn và nếp nhăn, khiến da dường như mịn màng và săn chắc chắc hơn.

Tác dụng phụ của các axít này có thể là gây ngứa và nhạy cảm với mặt trời. Vì vậy, các chuyên gia đề xuất nếu dùng mỹ phẩm chống lão hoá có thành phần này, bạn nên sử dụng kèm kem chống nắng mỗi ngày.

Có quá nhiều loại mỹ phẩm dưỡng da hứa hẹn đem lại khả năng chống lão hoá thần kỳ khiến người tiêu dùng và các bác sĩ chuyên khoa cũng phải bối rối, không biết sản phẩm nào có tác dụng thực, loại nào không.

Retinol

Được ca tụng là một phương pháp đã được thử nghiệm và chứng minh có tác dụng làm giảm các dấu hiệu lão hoá, retinol - một dạng tự nhiên của vitamin A - phát huy hiệu quả bằng cách giảm sự xuất hiện của các nếp nhăn, đồng thời tăng độ dày và đàn hồi của da. Theo chuyên gia da liễu Hale, có nhiều bằng chứng chứng minh retinol giúp cải thiện làn da có "vết hằn chân chim".

Retinol là một thành phần xuất hiện trong nhiều sản phẩm dưỡng da chống lão hoá. Một dạng có tác dụng mạnh hơn của retinol, với tên gọi tretinoin (đôi khi được bán với tên thương mại là Retin-A) cũng được đưa vào số sản phẩm dưỡng da chuyên sâu. Các sản phẩm có sử dụng tretinoin sẽ gây ra nhiều tác dụng phụ hơn so với loại sử dụng retinol thông thường, bao gồm cảm giác nóng rát, ngứa và nhức.

Phụ nữ đang mang thai hoặc đang có ý định sinh con được khuyên tránh sử dụng bất kỳ dạng nào của vitamin A vì những hoạt chất này có thể làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh ở thai nhi.

Resveratrol

Resveratrol là một hợp chất được tìm thấy trong rượu vang đỏ và cũng được sử dụng như chất bổ sung. Một số nhà khoa học từng tuyên bố, resveratrol có thể ngăn chặn hoặc đảo ngược các vấn đề sức khoẻ mãn tính như bệnh tiểu đường hoặc bệnh tim.

Mặc dù hiện đã có bằng chứng khoa học khẳng định uống rượu vang điều độ có lợi cho sức khoẻ nhưng người ta vẫn chưa rõ liệu việc bổ sung resveratrol có đem lại tác dụng tương tự hay không. Một nghiên cứu công bố trên tạp chí Cell Metabolism năm 2008 đã phát hiện, thành phần có trong rượu vang đỏ làm chất sự suy giảm liên quan đến tuổi tác ở chuột. Nhưng một nghiên cứu đối với 29 phụ nữ khoẻ mạnh, trung niên vừa được công bố hồi tháng 10 vừa qua trên tạp chí Cell Metabolism lại cho thấy, phụ nữ bổ sung 75mg resveratrol không nhận được hiệu quả chuyển hoá.

Do đó, bà Hale cho rằng cần phải có thêm nghiên cứu để xác định liệu có nên bổ sung resveratrol nhằm chống lão hoá da hay không.

Các chất chống oxy hoá

Các chất chống oxy hoá thường được quảng cáo là giúp chống lại sự tổn thương tế bào từ các gốc tự do - những phân tử có thể làm tổn thương tế bào, tăng chứng viêm sưng và nguy cơ ung thư.

Những chất có đặc tính chống oxy hoá bao gồm beta-carotene, lycopene, selenium cũng như vitamins A, C và E, theo Viện Sức khoẻ quốc gia Mỹ. Những thành phần chống oxy hoá này và các chất chống oxy hoá khác được tìm thấy trong nhiều thực phẩm, kể cả rau quả, các loại hạt và một số loại thịt. Thuốc bổ sung nhiều loại chất chống oxy hoá cũng sẵn có trên thị trường.

Xét về lợi ích sức khoẻ, các chất oxy hoá tương đối hữu dụng nhưng công thức sử dụng nó đóng vai trò quyết định, chuyên gia Percec nhấn mạnh. Cho tới nay, vitamin C và E được sử dụng phổ biến nhất trong các mỹ phẩm dưỡng da và cũng được kiểm nghiệm nhiều nhất. Theo ông, một số công thức mỹ phẩm chống lão hoá sử dụng vitamin được quảng cáo là "tự nhiên" nhưng chúng có thể không hiệu quả.

Tuấn Anh