Ví hạ tầng giao thông chính là mạch máu của nền kinh tế, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể nhấn mạnh: “Nếu chỉ trông chờ vào ngân sách Nhà nước thì phải đợi rất lâu nữa Quảng Ninh mới có đường cao tốc hay sân bay…” 

Ngày 22/2/2018, sau khi đi thị sát, kiểm tra tiến độ các công trình giao thông trọng điểm trên địa bàn Quảng Ninh như dự án Cảng Hàng không quốc tế Vân Đồn, dự án đường cao tốc Hạ Long - Vân Đồn, dự án cầu Bạch Đằng…, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định, mô hình đối tác công tư của Quảng Ninh đáng để các địa phương và ngay cả Bộ GTVT học tập.

Huy động 75% vốn xã hội hóa làm những công trình “để đời”

Tại buổi làm việc với đoàn công tác của Bộ GTVT, ông Nguyễn Văn Đọc, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh khẳng định: Quảng Ninh đang dồn lực thực hiện thành công 3 đột phá chiến lược, trong đó hạ tầng được quan tâm đặc biệt... Quảng Ninh đã chủ động, linh hoạt đưa ra các biện pháp hỗ trợ, đối ứng với các nhà đầu tư. Đối với Trung ương, Quảng Ninh chủ yếu xin cơ chế phát triển, điều này đã nhận được sự quan tâm của các nhà đầu tư lớn. 

{keywords}
Bộ trưởng GTVT làm việc với tỉnh Quảng Ninh

Cũng theo lãnh đạo Quảng Ninh, tỉnh đang cùng các nhà đầu tư quyết tâm phấn đấu đến cuối tháng 6 sẽ thông xe tuyến đường cao tốc Hạ Long- Hải Phòng, cao tốc Hạ Long - Vân Đồn và Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn. Đây là những dự án trọng điểm, có ý nghĩa tạo tiền đề cho sự phát triển và thu hút đầu tư của tỉnh. 

Trong đó, dự án đường cao tốc Hạ Long - Vân Đồn và cải tạo, nâng cấp quốc lộ 18 đoạn Hạ Long - Mông Dương được thực hiện theo hình thức BOT, có tổng mức đầu tư gần 14.000 tỷ đồng. Dự án đường cao tốc Hạ Long - Hải Phòng dài khoảng 25 km, 4 làn xe nối TP Hạ Long, Quảng Ninh với TP Hải Phòng đến thời điểm này đã cơ bản hoàn thành…Dự án cầu Bạch Đằng được đầu tư hơn 7.277 tỷ đồng theo hình thức BOT. Dự án Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn được đầu tư theo hình thức BOT, đến nay đã xong phần đường băng, sân đỗ và đang hoàn thiện nhà ga có quy mô 25.000 m2, công suất 2,5 triệu lượt hành khách/năm. 

Tận mắt chứng kiến sự đổi thay ngoạn mục của hạ tầng giao thông vùng đất mỏ, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định, thành công có được là nhờ sự nhanh chạy, khéo léo của lãnh đạo địa phương khi huy động nguồn vốn xã hội hóa lớn để xây các công trình tầm cỡ, được coi như biểu tượng cho sự phát triển đột phá về giao thông. Chỉ trong 3-4 năm, Quảng Ninh đã huy động được hơn 48.000 tỷ đồng làm hạ tầng giao thông, với những dự án “để đời”, như sân bay, cầu cảng, đường cao tốc… Trong đó, nguồn vốn tư nhân chiếm tỷ trọng lớn. 

Bài học cho các địa phương 

Vị Tư lệnh ngành GTVT dẫn chứng, như dự án Cảng hành khách quốc tế Hòn Gai tại khu vực Bãi Cháy, TP Hạ Long, nhà nước bỏ 300 tỷ đồng để xây dựng cầu, còn nhà đầu tư xây dựng cảng khách cùng khu dịch vụ với số vốn khoảng 400 tỷ. Công trình này sẽ tạo ra sự thay đổi lớn cho diện mạo Hạ Long, thúc đẩy phát triển các dịch vụ đi kèm. Cách làm ở đây rất hay, đó là Nhà nước đầu tư một phần, hoặc tập trung giải phóng mặt bằng, còn doanh nghiệp sẽ đầu tư vào những hạng mục chính để dự án đẩy nhanh tiến độ. Đây cũng là “bí quyết” để Quảng Ninh triển khai nhanh các dự án như Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, cầu Bạch Đằng, cao tốc Hạ Long - Vân Đồn… 

{keywords}
Bộ trưởng GTVT tham quan Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn 

Các hình thức huy động vốn PPP, BOT đã thực sự trở thành nội lực cho sự phát triển bứt phá của Quảng Ninh, giúp giải quyết được “điểm nghẽn” lớn nhất trong phát triển KT-XH. Cũng theo Bộ trưởng, mặc dù nhiều địa phương có điều kiện tương đồng với Quảng Ninh, nhưng lại đi sau về hạ tầng. Riêng Quảng Ninh đã có sự bứt phá mạnh mẽ chỉ trong thời gian ngắn. Đây chính là bài học kinh nghiệm quý giá cho các địa phương khác, và ngay cả Bộ GTVT cũng cần phải học hỏi. 

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đồng tình với lãnh đạo Quảng Ninh về việc nên phân định rõ trách nhiệm giữa phần việc của nhà nước với phần việc của nhà đầu tư. Địa phương có thể bỏ kinh phí và đứng ra tiến hành GPMB, như vậy công tác này sẽ được thúc đẩy nhanh hơn, còn nhà đầu tư cũng yên tâm bỏ vốn mà không lo chậm tiến độ. Đây là giải pháp tốt giúp giải quyết được khâu “mặt bằng sạch”- vốn là thứ mà các nhà đầu tư vẫn e dè lâu nay, từ đó đối tác công tư sẽ nhanh chóng tạo ra “trái ngọt”. 

Đương nhiên, mấu chốt phải là chọn được nhà đầu tư lớn, giàu kinh nghiệm, có chiến lược đầu tư lâu dài. 

Sự năng nổ, quyết liệt trong thu hút nguồn lực tư nhân là một trong những lí do để  năm qua, Quảng Ninh đạt mức thu ngân sách lớn thứ 5 cả nước với hơn 38.500 tỷ đồng. Với sự dám nghĩ, dám làm, đưa ra nhiều giải pháp quyết liệt để huy động được hàng tỷ đô la đầu tư cho hạ tầng giao thông, Quảng Ninh được đánh giá là đi trước đón đầu, triển khai nhanh chóng nhiều dự án lớn có tính chất động lực để thu hút đầu tư cho đặc khu kinh tế Vân Đồn trong tương lai.

Vũ Minh