Trải qua 28 năm thành lập và phát triển, 23 năm thực hiện mục tiêu Bogor về tự do hóa thương mại, đầu tư, APEC đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong cả 3 trụ cột hợp tác chính là: Tự do hóa thương mại và đầu tư, thuận lợi hóa kinh doanh và hợp tác kinh tế, kỹ thuật. Tại APEC 2017, Việt Nam với tư cách là nước chủ nhà đã có nhiều đề xuất và sáng kiến để thúc đẩy hơn nữa việc thực hiện mục tiêu này.

Sân bay Đà Nẵng thiếu chỗ đỗ chuyên cơ VIP dự APEC 2017

Thương mại nội khối tăng trưởng mạnh

Quan hệ kinh tế - thương mại giữa các nền kinh tế thành viên APEC đã chứng kiến những bước phát triển vượt bậc so với các khu vực khác trên thế giới. Giao dịch thương mại trong lĩnh vực hàng hóa và dịch vụ được ghi nhận đã tăng 6,7 lần, với tổng giá trị khoảng 20 nghìn tỷ USD vào năm 2015; mức thuế quan trung bình đã giảm đáng kể từ 17% vào năm 1989 xuống còn 5,6% vào năm 2014, nhờ việc củng cố quan hệ thương mại, đầu tư, cũng như sự gia tăng mạnh mẽ của các thỏa thuận thương mại tự do song phương và khu vực (RTAs/FTAs).

Nhờ tác động tích cực của các RTAs/FTAs, giao dịch thương mại nội khối trong khu vực APEC đã tăng trưởng ở mức 274%, từ 2,3 nghìn tỷ USD lên 6,3 nghìn tỷ USD trong giai đoạn từ năm 2000 đến năm 2016. Riêng với Việt Nam, APEC có vai trò ngày càng quan trọng đối với sự hội nhập sâu rộng và phát triển của nền kinh tế hơn 90 triệu dân này. Hiện nay, 78% vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam tới từ các các thành viên APEC; 75% tổng lượng giao dịch thương mại hàng hóa và 79% khách du lịch quốc tế đến Việt Nam có nguồn gốc từ các thành viên APEC. Kể từ khi gia nhập diễn đàn này, Việt Nam đã và đang hòa vào các nỗ lực chung của APEC nhằm hoàn thành Mục tiêu Bogor.

Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh, việc hoàn thành mục tiêu Bogor về tự do hoá thương mại và đầu tư trong khu vực đến năm 2020 luôn là ưu tiên hàng đầu của APEC kể từ năm 1994. Việt Nam đã và đang kiên định chính sách mở cửa nền kinh tế, chủ động và tích cực hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế, đàm phán, ký kết và thực thi nhiều hiệp định thương mại tự do song phương và khu vực (FTA/RTA), cắt giảm thuế quan và các hàng rào phi thuế, cải cách cơ chế, chính sách nhằm tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại và xây dựng môi trường đầu tư, kinh doanh công bằng, minh bạch v.v. Song song với đó, Việt Nam cũng đã thực hiện các cam kết giảm thuế và gỡ bỏ hàng rào phi thuế theo đúng lộ trình đề ra trong các hiệp định FTA/RTA có hiệu lực mà Việt Nam là thành viên. Các nỗ lực về tự do hoá và tạo thuận lợi cho kinh doanh trong lĩnh vực dịch vụ cũng đã được ghi nhận, đặc biệt trong các ngành xây dựng, tài chính, giao thông v.v..

{keywords}
Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) luôn được biết đến như một trong những khu vực năng động nhất thế giới.

“Với vai trò chủ nhà năm APEC 2017, Việt Nam tiếp tục xác định việc đẩy nhanh tiến trình hoàn thành mục tiêu Bogor vào năm 2020 là một trong những ưu tiên quan trọng trong chương trình nghị sự của APEC. Việt Nam đã cùng các thành viên thúc đẩy xây dựng các chương trình làm việc từ nay đến 2020 trong các lĩnh vực thuế quan, phi thuế quan, đầu tư, dịch vụ, quy tắc xuất xứ v.v. để giải quyết các rào cản đối với thương mại và đầu tư trong khu vực như đã nêu trong Báo cáo giữa kỳ về Thực hiện mục tiêu Bô-go. Đây là thông điệp mạnh mẽ khẳng định những nỗ lực kiên định của APEC nhằm hướng tới tự do hoá thương mại và đầu tư, trong bối cảnh xuất hiện một số quan điểm trái chiều, có xu hướng phản đối toàn cầu hoá và quay trở lại xu thế bảo hộ thương mại tại một số nơi trên thế giới”- Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.

Nhiều sáng kiến cho mục tiêu Bogor

Được biết, trong năm 2017, Việt Nam cũng đã đề xuất một số sáng kiến về kinh tế, thương mại để trình lên Hội nghị liên Bộ trưởng Ngoại giao - Kinh tế APEC lần thứ 29 trong các lĩnh vực quan trọng như: Thương mại điện tử xuyên biên giới và Công nghiệp hỗ trợ, đồng thời cùng các thành viên APEC thúc đẩy sáng kiến trong nhằm cải thiện hoạt động của chuỗi cung ứng, tăng cường tham gia của các doanh nghiệp nhỏ và vừa vào chuỗi giá trị toàn cầu, tăng cường kết nối APEC v.v. Những sáng kiến này sẽ góp phần thúc đẩy một cách tích cực luồng giao dịch thương mại và đầu tư trong khu vực, hỗ trợ cho các nỗ lực chung của các thành viên APEC hướng tới hoàn thành mục tiêu Bogor vào năm 2020.

Theo đánh giá của chuyên gia kinh tế, TS.Võ Trí Thành, nguyên phó viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý Kinh tế Trung ương, những ưu tiên mà Việt Nam đề xuất cho hợp tác APEC năm nay là phù hợp với bối cảnh chung về xu hướng phát triển đang diễn ra trong khối. Theo đó, trong bối cảnh xu hướng bảo hộ mậu dịch gây ra những trở ngại nhất định cho hội nhập kinh tế, Việt Nam đã tạo được sự đồng thuận giữa các thành viên APEC, đảm bảo giữ được mục tiêu xuyên suốt của diễn đàn này là tự do hóa thương mại, đầu tư. Đồng quan điểm này, chuyên gia kinh tế, TS. Lê Đăng doanh cho rằng, Bộ Trưởng Bộ Công thương đã có các đề xuất phù hợp, điều này chứng tỏ Bộ Công Thương nắm vững các yếu tố liên kết và thúc đẩy mạnh mẽ xu hướng hợp tác trong nên kinh tế của Apec.

Thông tin từ Bộ Công Thương cho biết, các văn kiện, các sáng kiến, đề xuất của Việt Nam nói chung và của Bộ Công Thương nói riêng đã được Vụ Chính sách thương mại đa biên chủ động phối hợp với Ban Thư ký Quốc gia APEC 2017, các Bộ, Ngành hữu quan cũng như các nền kinh tế thành viên APEC để hoàn thiện và bảo vệ, thông qua tại nhiều hội nghị cấp SOM và cấp Ủy ban Thương mại - Đầu tư APEC (CTI) và đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ. Với tư cách là Trưởng SOM Việt Nam trong APEC và Đồng Chủ tịch của Hội nghị AMM 29, Bộ Công Thương đã cử các cán bộ phụ trách nội dung vào Đà Nẵng từ rất sớm để tổ chức nhiều cuộc họp tham vấn, vận động các thành viên từ cấp CTI đến cấp SOM ủng hộ cho các sáng kiến của Việt Nam; phối hợp với Bộ Ngoại giao tổ chức nhiều phiên đàm phán văn kiện quan trọng như: Tuyên bố chung của Hội nghị AMM 29 và AELM 25 cùng nội dung của các sáng kiến, đề xuất chính của Việt Nam.

Thái Linh