Nửa đêm qua (10/11), Canada đã thông báo rằng TPP-11 nước thành viên TPP đã đạt được thoả thuận về “những phần cốt lõi” cho hiệp định TPP-11.

Điều khá bất ngờ khi trước đó, Thủ tướng Canada không xuất hiện, đàm phán TPP-11 bị hoãn. Qua một đêm gay cấn, xoay chuyển 180 độ, TPP được cho là vẫn có triển vọng 'sống' nhưng tương lai vẫn còn nhiều việc phải làm, chưa thể xác định mốc cụ thể nào cho TPP-11 vận hành.

Mỹ rút rồi, tương lai TPP sẽ ra sao?

Nguồn tin từ Bộ Công Thương đã xác nhận tiến triển tích cực của đàm phán TPP-11 và các bên đàm phán đã thống nhất về một tuyên bố của cấp Bộ trưởng TPP 11. Các bên đã đàm phán đến khuya để được sự đồng thuận đồng thuận cho những nền tảng trọng tâm nhất của hiệp định TPP 11. Các bên thống nhất sẽ tiếp tục làm việc để thống nhất 4 điểm còn lại trước khi ký kết chính thức hiệp định TPP. Tuy nhiên, thời hạn cho các cuộc đàm phán liên quan đến 4 điểm còn lại của TPP 11 hiện vẫn chưa được xác định.

Thông tin từ Bộ Công Thương cũng cho biết, khoảng 11h hôm nay, ngày 11/11, sẽ diễn ra cuộc họp báo đồng chủ trì của các bên liên quan về một số nội dung liên quan đến kết quả cuộc đàm phán TPP-11.

Canada có thể rút khỏi TPP?

Theo kế hoạch, chiều qua 10/11, các nhà lãnh đạo 11 nước TPP sẽ có cuộc gặp lúc 13h45 theo giờ Đà Nẵng. Tuy nhiên, đàm phán cấp lãnh đạo 11 nước TPP thêm một lần dang dở khi một trong các nước thành viên không đồng thuận với các điều khoản được bàn luận. Lần này là Canada.

Diễn biến này là một bất ngờ lớn vì vào sau cuộc họp kéo dài vào tối muộn, các bộ trưởng TPP đạt được thỏa thuận khung cho hiệp định này. Tương lai của TPP có thể rơi vào tình trạng bất định sau khi thành viên Canada rút khỏi cuộc đàm phán bên lề APEC.

Lo ngại tương lai TPP sau khi Mỹ rút khỏi hiệp định này

Động thái của Canada đã khiến cho không ít nhà lãnh đạo tỏ ra thất vọng. Nữ Thủ tướng New Zealand cho biết: “Tôi không nói rằng họ đã lên tiếng chính thức về việc rút lui này. Những gì chúng tôi đang thấy là buổi thảo luận ngày hôm nay đã bị hoãn lại. Tôi không thể cung cấp vị trí, quan điểm cuối cùng của các ứng viên cho tới khi được truyền đạt thông tin chính thức”.

Trong khi đó, Thủ tướng Shinzo Abe cho hay cuộc họp của lãnh đạo các thành viên TPP đã bị hoãn sau khi Canada không chấp nhận những điều khoản của thỏa thuận mà các nước khác đạt được.

Thủ tướng Abe sau đó trở lại phòng họp, nơi các thành viên còn lại đang ngồi chờ và thông báo rằng người đồng nhiệm Trudeau sẽ không tham gia cuộc họp cấp cao này.

Một đêm gay cấn xoay chuyển 180 độ

Trong diễn biến mới nhất, đêm muộn 10/11, phía Canada đã thông báo rằng 11 nước thành viên TPP đã đạt được thoả thuận về “những phần cốt lõi” cho hiệp định TPP-11. Bloomberg dẫn lời Bộ trưởng Kinh tế Nhật Bản Toshimitsu Motegi cho hay 11 thành viên còn lại của TPP cũng đã đảm bảo một hiệp định khung về cách thức để cứu vãn hiệp định thương mại khổng lồ này.

Canada, quốc gia từng khiến cuộc gặp giữa các lãnh đạo TPP-11 bị hủy, thông báo họ đã giành được một số nhượng bộ và trở lại tiến trình đàm phán để có được một thỏa thuận chính thức.

Bộ trưởng Thương mại Philippe-François Champagne của Canada nói “phần cốt lõi” sẽ đảm bảo các nước tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về lao động và môi trường.

Đây là điểm Canada cho là đột phá sau khi đàm phán TPP tưởng chừng đổ vỡ một ngày trước đó, dẫn tới việc Thủ tướng Canada Trudeau không tới dự cuộc họp của các nhà lãnh đạo TPP-11.

Việc Thủ tướng Justin Trudeau không tới cuộc họp của các nhà lãnh đạo TPP được Bộ trưởng Thương mại Philippe-François Champagne của Canada giải thích là vì cuộc họp song phương với Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đã kéo dài 25 phút hơn so với dự kiến.

TPP 11 là tên gọi của hiệp định giữa 11 thành viên còn lại của TPP sau khi Mỹ rút lui vào đầu năm nay khi Donald Trump lên nhậm chức. Rút khỏi TPP là một trong những cam kết tranh cử của Trump và là một trong những lời hứa hiếm hoi ông thực hiện được sau đắc cử.

Ông cho rằng, hiệp định đa phương này làm ảnh hưởng đến công ăn việc làm của người Mỹ và nhấn mạnh Mỹ sẽ tiến hành đàm phán hiệp các định thương mại song phương.

Từ cuối tháng 5, đại diện 11 nước còn lại đã bắt đầu tiến hành đàm phán để thúc đẩy thỏa thuận.

TPP được ký kết tháng 2/2016, với 12 nước tham gia gồm Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Mỹ và Việt Nam, chiếm khoảng 40% kinh tế toàn cầu.

Nam Hải