Tàu biển triệu USD, cho chẳng ai lấy

La liệt tàu hoang

Theo thống kê của Cảng vụ hàng hải, hiện tại, nước ta đang có 41 tàu biển, trong đó có 10 tàu mang cờ quốc tịch nước ngoài và 31 tàu mang cờ quốc tịch Việt Nam neo đậu dài ngày trong vùng nước cảng biển, không đảm bảo đủ các điều kiện an toàn, an ninh hàng hải.

Ngoài ra, đội tàu biển thuộc sở hữu của doanh nghiệp Việt Nam neo đậu dài ngày ở nước ngoài hiện có 54 tàu biển với trong tải hơn 1 nghìn DWT. Tuy nhiên, toàn bộ số tàu trên có tuổi tàu quá quy định, không được phép đăng ký tại Việt Nam do vậy phải đăng ký mang cờ quốc tịch nước ngoài.

Trong đó có 12 tàu gồm cả 7 tàu biển của Vinashinlines đang neo chờ dài ngày ở các cảng biển nước ngoài trong tình trạng không được chủ tàu cung cấp kinh phí duy trì, bảo đảm điều kiện an toàn, an ninh hàng hải.

Do không đủ khả năng tài chính nên một số chủ tàu không thể đảm bảo điều kiện an toàn, kỹ thuật cho tàu theo quy định nên cảng vụ hàng hải phải thực hiện cưỡng chế di chuyển một số tàu tới vị trí an toàn, tránh nguy cơ ảnh hưởng tới hoạt động hàng hải tại khu vực.

Bộ GTVT đang chỉ đạo Cục Hàng hải phối hợp với các cơ quan hữu quan liên quan để giải quyết.

Theo ông Nguyễn Nhật, Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam, việc tàu biển Việt Nam và tàu biển mang quốc tịch nước ngoài thuộc sở hữu doanh nghiệp Việt không được đưa vào khai thác, neo đậu dài ngày không đảm bảo an toàn là do tình trạng suy thoái kinh tế trong những năm vừa qua làm cho nhu cầu vận chuyển hàng hóa bằng đường biển sụt giảm dẫn đến tình trạng dư thừa năng lực vận tải của đội tàu biển. Vì thế, nhiều tàu không được đưa vào khai thác, phải nằm chờ dài ngày.

Ông Nhật cho biết, do kinh doanh thua lỗ, không có khả năng cung cấp tài chính duy trì hoạt động của tàu và đóng các loại phí, nhiều chủ tàu đã bỏ rơi tàu dẫn đến tình trạng mất an toàn và gây hoang mang cho thuyền viên, ảnh hưởng đến uy tín của đội tàu Việt Nam trên trường quốc tế.

Khó phá dỡ “tàu hoang”

Nhiều chủ tàu đã lách Nghị định số 29/2009/NĐ – CP của Chính phủ quy định về đăng ký và mua bán tàu biển đã qua sử dụng không quá 10 tuổi đối với tàu khách và không quá 15 tuổi với các loại tàu biển khác với giá thành rẻ để đưa vào sử dụng bằng cách đăng ký mang cờ quốc tịch nước ngoài. Khi không còn nhu cầu khai thác hoặc do tàu quá cũ không đủ điều kiện hoạt đông nên chủ tàu muốn phá dỡ để thu hồi vốn.

Bên cạnh đó, nhiều ngân hàng, công ty cho thuê tài chính và công ty vận tải biển đang lúng túng khi xử lý phá dỡ tàu biển của chủ tàu Việt Nam nhưng treo cờ nước ngoài hoạt động ở trong nước vì vướng cơ chế nên không thể bán, phá được tàu nên các đơn vị trên buộc phải chấp nhận neo tàu vạ vật ở các vùng nước nội thủy hoặc đưa tàu tới quốc gia có giá neo đậu thấp để neo đậu dài ngày.

Ngoài ra, ông Nhật cũng cho rằng, trong Luật Bảo vệ môi trường năm 2005 quy định cấm nhập khẩu phương tiện vận tải đã qua sử dụng để phá dỡ. Chính điều này đã gây ách tắc trong việc giải bán, phá dỡ tàu cũ của các doanh nghiệp Việt Nam làm phát sinh tình trạng chủ tàu bỏ rơi hoặc neo đậu dài ngày chờ giải quyết.

Nhằm tháo gỡ những khó khăn này, Cục Hàng hải Việt Nam đề nghị Bộ GTVT có kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ cho phép tàu biển mang cờ nước ngoài của chủ tàu Việt Nam được phá dỡ trong nước...

Vũ Điệp