Rất nhiều doanh nhân thành công ở các nước Đông Âu đã quay về nước và thành công lớn ở quê nhà. Nhìn trên mặt bằng các doanh nhân tên tuổi hiện nay, những người về từ Đông Âu là những cái tên đình đám nhất. “Nhóm Đông Âu” đang đứng đầu giới đại gia Việt. 

Xem bài khác trên Vef.vn
Nhóm đại gia quyền lực

Nổi tiếng không kém ông Phạm Nhật Vượng, ông Nguyễn Đăng Quang (1963) và ông Hồ Hùng Anh (1970) đang được biết đến là những ông chủ của một tập đoàn sản xuất hàng tiêu dùng hàng đầu tại Việt Nam với vốn hóa thị trường lên tới gần 4 tỷ USD.

Con đường đi lên của hai đại gia này tương đối giống với ông Vượng, cùng thành công với sản phẩm mì tôm tại Đông Âu. Điểm khác có lẽ ở chỗ, ông Quang và ông Hùng Anh sản xuất kinh doanh tại Nga, trong khi ông Vượng ở Ukraine. Về Việt Nam, ông Vượng chuyển trọng tâm sang BĐS cao cấp, du lịch… trong khi ông Quang và ông Anh tiếp tục kinh doanh mặt hàng này tại Việt Nam với một số nhãn hiệu như Omachi, Tiến Vua và hoạt động thêm mảng ngân hàng (với Techcombank).

Tính về tài sản, ông Hồ Hùng Anh xếp sau ông Vượng khá nhiều, trong khi ông Quang chưa được liệt vào danh sách nào do không chính thức đứng tên sở hữu cổ phiếu nhưng sự phát triển dữ dội của MSN, đặc biệt là hàng loạt vụ thâu tóm gần đây như Nước khoáng Vĩnh Hảo, Vinacafé Biên Hòa, Proconco… khiến mọi người nể trọng đại gia này. Trên thực tế, nếu tính gián tiếp ông Quang đang sở hữu khối tài sản thua kém không nhiều tỷ phú Vượng. 

Ông Nguyễn Đăng Quang và Hồ Hùng Anh.

Một đại gia về từ Đông Âu rất giàu nhưng không nằm trong bảng xếp hạng nào là ông Nguyễn Cảnh Sơn (1967) - Chủ tịch Eurowindow Holding. Thành công vang dội với cửa nhựa mang tên Eurowindow, sau đó, ông Sơn cùng người em trai làm tổng giám đốc đã chuyển đầu tư sang BĐS, tài chính, vật liệu xây dựng, phân phối. Cái tên Eurowindow gắn với anh em nhà ông Sơn đã chuyển dần từ một nhà sản xuất vật liệu xây dựng sang một tập đoàn đầu tư đa ngành đáng nể.

Hiện ông Sơn vẫn là chủ tịch Tập Đoàn T&M Trans tại Moscow, Nga. Ông là một doanh nhân khá bí ẩn, hiếm khi xuất hiện nhưng sự phát triển dữ dội của các DN ông lập ở Việt Nam như Eurowindow, Melinh Plaza và sự lấn sân sang lĩnh vực tài chính như Techcombank, VIB Bank… cho thấy tiềm lực, và uy danh của đại gia này.

Không nổi tiếng bằng ông Vượng và ông Quang, ông Trịnh Thanh Huy - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty cổ phần BĐS Bình Thiên An (BTA) vẫn được biết đến với hàng loạt vụ thâu tóm rùm beng. Tên tuổi của đại gia này gắn liền với tiền và những thương vụ M&A nhanh chóng như Vinafco, Beton 6, Descon…

Trên thực tế, cái tên Trịnh Thanh Huy thực sự đã nổi tiếng từ khá lâu. Ông là người cùng với Nguyễn Đăng Quang và ông Hồ Hùng Anh xây dựng Tập đoàn Masan tại Nga (sau đó là Masan tại Việt Nam), cạnh tranh khốc liệt với Công ty Rollton của ông Đặng Khắc Vỹ (thành viên HĐQT Ngân hàng VIB) và Technocom của ông Vượng. Sự cạnh tranh khốc liệt chính giữa các doanh nhân Việt tại Đông Âu đã giúp họ giảm giá sản phẩm cực nhanh và kiểm soát gần như toàn bộ thị trường về mỳ ăn liền tại khu vực.

Ông Huy (sinh năm 1970), từng học tại Học viện kỹ thuật quân sự tại Việt Nam và Nga, gần đây nổi hơn với dự án Đảo Kim Cương (trên 400 triệu USD) và Metropolis Thảo Điền (hơn 600 triệu USD) tại TP.HCM và hàng loạt vụ thâu tóm đình đám nói trên.

Bên cạnh đó, trong lĩnh cực ông Lê Viết Lam (1969), Chủ tịch Tập đoàn Sun Group cũng từng kinh doanh tại Ukraine với ông Vượng, là một trong những thành viên sáng lập Ngân hàng VIB và đang là Chủ tịch Tập đoàn Future Generation - một trong những tập đoàn lớn nhất của người Việt Nam ở nước ngoài. Ông Lam được biết đến là người tạo dựng, phát triển làm nên tên tuổi của khu du lịch Bà Nà Hill ở Đà Nẵng

Một người trẻ về từ Đông Âu là Ngô Chí Dũng hiện là chủ tịch VPBank. Ông Dũng từng học địa chất ở Nga, có bằng, Tiến sỹ Kinh tế.

Về nước khá sớm. Từ năm 1996 đến năm 2004, ông là cổ đông sáng lập ngân hàng VIB. Sau đó ông 2005 đến năm 2010, ông Ngô Chí Dũng giữ cương vị Chủ tịch HĐQT của Công ty CP Đầu tư Liên Minh và tập đoàn KBG (Liên bang Nga).

Từng là Phó chủ tịch thứ nhất của Techcombank, thành viên sáng lập của Ngân hàng Quốc tế (VIB) nhưng ông Ngô Chí Dũng chưa có “mảnh đất riêng” tại Việt Nam cho đến khi trở thành ông chủ thực sự tại VPBank. Trở thành ông chủ của VPBank, ông Dũng vẫn là một người kín tiếng với công chúng bởi gần như không xuất hiện trước truyền thông nhưng những thay đổi của VPBank dưới thời của ông đã cho thấy sức mạnh của ông.

Về nước: Giàu to và nổi tiếng

Trong vài năm qua, nhiều DN tư nhân đã nổi lên rất mạnh mẽ. Nhiều trong số đó là thành quả của một số lượng không nhỏ các doanh nhân Việt thành công ở các nước trên các nước về nước làm ăn. Và nổi bật nhất hiện nay chính là những người từng học tập, khởi nghiệp và làm việc ở Đông Âu.

Khoảng 5-6 năm trở về trước, giới đầu tư chứng khoán khá ấn tượng với cổ phiếu VIC của Vincom. Cổ phiếu này khi đó đã thực sự hấp dẫn giới đầu tư với số lượng NĐT đăng ký tham gia đấu giá cổ phần lần đầu (IPO) gấp gần 4 lần lượng chào bán, cho dù giá khởi điểm lên tới 80.000 đồng/cp.

Đến thời điểm này, cái tên Phạm Nhật Vượng đang được nhắc tới có lẽ là nhiều nhất trong số các doanh nhân Việt với danh hiệu tỷ phú Việt Nam đầu tiên thế giới công nhận với khối tài sản 1,5 tỷ USD và thành tựu đáng nể trong phát triển du lịch và BDDS cao cấp. 
Giờ đây, giới đầu tư có lẽ thuộc lòng tiểu sử của doanh nhân này, từng học kinh tế địa chất tại Nga, sau đó sang Ukraine khởi nghiệp với việc thành lập Công ty Technocom, sản xuất hàng trăm sản phẩm từ mỳ ăn liền cho tới khoai tây nghiền, xuất khẩu đi hàng chục nước trên thế giới.

Đến cả nhãn hiệu mỳ ăn liền Mivina gắn với tên tuổi của ông tại Ukraine cũng được biết đến, cho đến cuộc sống không hề giàu có hồi nhỏ, kết quả học tập xuất sắc cũng như tầm nhìn và khả năng chớp cơ hội làm kinh tế khi một loạt nước Đông Âu chuyển mình hồi đầu những năm 1990.

Cũng có hành trình về nước để kinh doanh và nhanh chóng thành công, giàu có và nổi tiếng như ông Vượng có thể kể đến nhiều oanh nhân học tập, khởi nghiệp từ Đông Âu hiện là ông chủ của các tập đoàn lớn như Masan, Eurowindow, SunGroup, Bình Thiên An… Đa số họ đều đầu tư mạnh vào tài chính, BĐS, xây dựng và không ít lại thành công trong kinh doanh hàng tiêu dùng. Tất cả đang được xem là những ‘tay to” thực sự trên các lĩnh vực mà họ góp mặt

Dường như họ đã mang những kinh nghiệm phát triển trong thời kỳ Đông Âu, những nguồn vốn tích lũy được về Việt Nam và điều đó có vẻ tạo ra nhiều thuận lợi khi môi trường kinh doanh trong nước cũng vào giai đoạn chuyển đổi. Cùng nhìn lại hành trình trở về và chặng đường kinh doanh của các thành viên “nhóm Đông Âu” cho thấy quyết định về nước là một bước ngoặt thành công của họ.

Huấn Tú