Vỡ tour: ‘Chết’ vì hám rẻ và hoa hồng cao

- Cuộc chiến giành hợp đồng lớn, tưởng là béo bở, thường xảy ra giữa các công ty nhỏ, thiếu kinh nghiệm và uy tín, với “vũ khí” duy nhất là giá rẻ và hoa hồng. Để khi vỡ tour, hậu quả sẽ đổ lên đầu chính khách hàng, người đại diện của họ và bản thân thủ phạm (cũng là nạn nhân): công ty du lịch non kém. Đây là nhận định của ông Nguyễn Tiến Đạt, Giám đốc kinh doanh Công ty du lịch TransViet Travel từ sự việc 700 hành khách vừa bị bỏ rơi tại Thái Lan

Hợp đồng lớn nhưng không béo bở

Vụ Travel Life là bài học sâu sắc cho các công ty du lịch non trẻ, thiếu kinh nghiệm trên thương trường. Thông thường, khách hàng thường lấy số lượng lớn để ép mức giá thấp nhất. Tuy nhiên, nhiều dịch vụ như du lịch, khách sạn, vé máy bay thì khả năng cung ứng là có hạn nên nhiều trường hợp số lượng càng lớn giá càng cao.

Hebalife mỗi năm tổ chức hội nghị ở nước ngoài (năm nay ở Thái Lan) thì riêng Việt Nam có đến 2.000-3.000 khách đi cùng một thời điểm sẽ tạo ra sự thiếu hụt lớn về dịch vụ cung ứng. Travel Life đã không lường được điều này mà chỉ dùng chiêu giảm giá, chi hoa hồng để giành được hợp đồng. Thực tế, do không đủ chỗ hàng không, dịch vụ tour bên Thái và phải mua giá rất cao so với dự tính dẫn tới thua lỗ lớn hàng tỷ đồng, mất khả năng thanh khoản.

Nguyên nhân sâu xa của vụ việc nằm ở bản chất hoạt động kinh doanh đa cấp của Hebalife. Họ tổ chức hội nghị quốc tế tại Thái nhưng khách tham dự (đa số là đại lý phân phối sản phẩm Hebalife và gia đình họ) sẽ phải tự lo dịch vụ vé máy bay, ăn ở, đi lại, du lịch. Các trưởng nhóm, trưởng vùng của những đại lý phân phối này sẽ tập hợp nhu cầu của các nhà phân phối để lấy số lượng lớn đàm phán về giá với công ty du lịch. Và bên B là tập hợp của một nhóm khách hàng đơn lẻ không phải là khách hàng pháp nhân. Do vậy, rủi ro sẽ thuộc về những nhóm khách nào có người đại diện thiếu hiểu biết hoặc thông đồng với công ty du lịch yếu kém để kiếm hoa hồng.

Giới du lịch cũng truyền nhau nhiều bài học đắt giá khi phục vụ những khách hàng là công ty đa cấp. Đó là khi nhóm khách có thể đặt đoàn tới 500-700 người, và họ cũng sẵn sàng đặt cọc ban đầu 500-700 triệu. Nhiều công ty du lịch lóa mắt, lập tức nhanh tay đặt cọc vé máy bay, dịch vụ lên tới hàng tỷ đồng kể cả khi nhóm khách chưa chốt về số lượng và chưa chuyển đủ tiền. Thực tế, khi chốt đoàn, số người đi chỉ còn một nửa, một phần ba (do không đi nữa hoặc đi công ty khác), và các cá nhân đi không có nghĩa vụ phải chịu phạt. Chỉ công ty du lịch là sẽ bị phạt và thiệt hại tới hàng tỷ đồng tiền hủy vé, dịch vụ.

Cuộc chiến giành hợp đồng lớn tưởng như béo bở thường xảy ra giữa những công ty nhỏ, thiếu khách và thiếu kinh nghiệm, uy tín, với “vũ khí” duy nhất là giá rẻ và hoa hồng. Để rồi khi không thực hiện được hợp đồng, vỡ tour, hậu quả sẽ đổ lên đầu chính những khách hàng, người đại diện tham lam của họ và bản thân thủ phạm (cũng là nạn nhân): công ty du lịch non kém. Đây là bài học đắt giá dành cho cả người mua, người bán và bên trung gian.

Lời khuyên hữu ích cho khách du lịch

Thời buổi kinh tế khó khăn, làm sao để đi du lịch với giá rẻ, chất lượng cao để tránh gặp rắc rối như tình trạng “chặt chém” ở Sầm Sơn, Bà Rịa - Vũng Tàu, Hà Nội... hay mới đây nhất là bị bỏ rơi tại Thái Lan? Dưới đây là những điều khách cần lưu ý trước khi đi du lịch.

1. Mua sớm và cơ may vào giờ chót, tránh giờ cao điểm

Khách đăng ký mua sau sẽ phải trả giá cao hơn cho cùng một dịch vụ, nhất là vào dịp cao điểm như lễ tết có khi giá còn đắt gấp rưỡi đến gấp đôi. Lưu ý lên kế hoạch sớm nhưng khách cần chắc chắn vì nếu thay đổi, hủy sẽ bị mất phí. Cần đọc kỹ điều kiện của dịch vụ. Có nhiều loại vé máy bay giá rẻ nhưng không được phép đổi ngày bay hoặc hoàn hủy hoặc sẽ bị phạt rất cao.

Ngược với việc lên kế hoạch sớm, việc trở thành hành khách giờ chót đôi khi lại nhận được nhiều ưu đãi hơn. Song, đây là những người linh hoạt về thời gian, sẵn sàng đi tour khi có cơ hội khuyến mại giờ chót. Nhiều công ty du lịch cập nhật thông tin tour giờ chót trên website của mình hoặc SMS, email, điện thoại cho khách hàng thân thiết.

2. Ưu thế của nhóm đông

Việc tập hợp mọi người cùng đi để tạo thành nhóm đông cũng sẽ tạo sức mạnh khi đàm phán về giá với nhà cung ứng. Các hãng hàng không thường có giá đoàn rẻ hơn 10-50% cho nhóm 10 khách trở lên so với giá khách lẻ. Việc san sẻ chi phí chung như xe ô tô, hướng dẫn viên cũng giúp giảm đáng kể chi phí của mỗi khách.

3. Săn tìm các chương trình khuyến mại

Nhiều khách du lịch đã trở hành những tay săn chuyên nghiệp các chương trình khuyến mại và có được mức giá rất tốt, như săn vé máy bay, khách sạn giảm giá... Để biết sớm thông tin khuyến mại, cần chịu khó đọc quảng cáo, thường xuyên vào trang web của nhà cung ứng hoặc đăng ký nhận thông tin qua thư điện tử từ các hãng hàng không hay đại lý.

4. Nên tìm hiểu kỹ chương trình, lý do giá rẻ

Các công ty du lịch và khách sạn cũng có khuyến mại. Tuy nhiên, khách hàng có thể rơi vào bẫy nếu mua giá rẻ và bị sử dụng dịch vụ kém không như cam kết. Do vậy, khách cần lựa chọn những công ty, nhà cung ứng uy tín. Khách cũng cần đọc kỹ chương trình, sản phẩm. Ví dụ: cùng là tour 4 ngày 3 đêm nhưng giờ bay đi muộn, về sớm thì coi như khách mất luôn ngày đầu và ngày cuối. Hoặc cùng là khách sạn 3 sao nhưng vẫn khác về chất lượng dịch vụ và xa hoặc gần trung tâm. Hoặc tour thiếu bữa ăn, phí tham quan, chưa bao gồm thuế hàng không...

5. Tự là nhà tổ chức

Nếu khách có nhiều kinh nghiệm đi du lịch, có thời gian và sức khỏe thì tự thu xếp chuyến đi của mình và bạn bè để có lịch trình thoải mái và tiết kiệm. Có thể chọn hình thức du lịch tự do Free & Easy, tự săn vé máy bay giá rẻ và lên internet đặt khách sạn. Người đi cần hỏi kinh nghiệm về lịch trình, nơi đến, khách sạn, nhà hàng tốt qua những người quen biết, diễn đàn... Biết tiếng Anh hoặc tiếng bản địa là một điều kiện cần để đi du lịch nước ngoài. Lưu ý bạn gặp khó khăn nếu chỉ biết tiếng Anh khi đi du lịch Trung Quốc - nơi không nhiều người thạo tiếng Anh.

Nếu khách có con nhỏ, người già hoặc chưa có kinh nghiệm đi du lịch thì tốt nhất nên mua tour trọn gói và công ty du lịch sẽ lo hết cho khách.

6. Nên mua dịch vụ của những công ty uy tín

Kể cả khách đã rất cẩn thận ký hợp đồng với những điều khoản chặt chẽ để mua dịch giá rẻ thì khách vẫn có thể bị lật lọng từ những nhà cung ứng bất tín, luôn tìm cách bắt chẹt khách. Do vậy, lời khuyên đưa ra là nên dùng dịch vụ của những công ty, nhà cung ứng uy tín qua chia sẻ của các cá nhân đã từng trải nghiệm trên các diễn dàn hoặc các tạp chí, điểm đánh giá trên web của người đã sử dụng dịch vụ.

Nguyễn Tiến Đạt