Thanh tra phản bác EVN, xây biệt thự tính vào giá điện

Ông Ngô Văn Khánh, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ khẳng định, nếu EVN dùng nguồn vốn không phải là từ vốn phúc lợi xã hội để xây biệt thự, sân tennis… sẽ khấu hao dần vào giá thành điện.

- EVN phản ứng cho rằng, không tính khoản chi phí xây biệt thự, chung cư… tại 6 dự án nhiệt điện vào chi phí giá bán điện? Ý kiến của thanh tra Chính phủ về vấn đề này như thế nào?

Ông Ngô Văn Khánh: Trong quá trình thanh tra, cách đặt vấn đề về việc xây dựng những công trình bể bơi, nhà trẻ, sân tenis, nhà biệt thự… ở 6 dự án nhiệt điện giữa thanh tra và EVN có khác nhau.

Đối với EVN, Tập đoàn gọi đó là khu điều hành của các nhà máy công trình điện ở những vùng mà thực tiễn đòi hỏi cần thiết phải có như vậy. Tập đoàn nói đây là hạng mục được hạch toán riêng, có thu riêng, chi riêng, không ảnh hưởng giá thành điện.

Ông Ngô Văn Khánh, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ

Tuy nhiên, theo quan điểm thanh tra, những công trình đó là công trình phúc lợi thì phải dùng nguồn vốn phúc lợi để xây dựng. Nếu dùng nguồn vốn khác, về mặt nguyên tắc, trong chế độ hạch toán, công trình đó sẽ được khấu hao dần và chính là khấu hao vào giá thành điện.

Giá bán điện cho các đối tượng trong xã hội là nhà nước quản lý. Hiện nay, chúng tôi không đi kiểm tra được việc chi tiết hạch toán khấu hao của họ như thế nào? Nếu đi kiểm tra, EVN nói là khoản đó EVN thu riêng, chi riêng, sự thực là hạch toán riêng thì sẽ không tính khấu hao như thông thường. Hạch toán riêng là có thu của các đối tượng được hưởng đó, ví dụ như cho chuyên gia thuê và lấy tiền thì hôm nay, chưa kết luận ngay được như vậy.

Hôm qua, chúng tôi đã có cuộc làm việc với Bộ Công Thương, họ cũng có nói là EVN hạch toán riêng. Chúng tôi sẽ xem xét kiểm tra lại xem có đúng là hạch toán riêng không.

Còn rõ ràng, khi đi thanh tra,các khu nhà ở, sân thể thao… nằm trong công trình điện, nó sẽ được khấu hao dần trong giá thành điện.

- Tại dự thảo ban đầu, thanh tra kiến nghị xử lý tài chính 6.500 tỷ vào tháng 12/2012. Vì sao khi kết luận thanh tra ban hành vào tháng 9/2013, con số này đã được rút đi, lại chỉ còn hơn 1100 tỷ? Đây có phải là lý do làm tăng giá thành điện, kéo theo làm tăng giá bán điện tháng 8 vừa qua?

Về con số xử lý tài chính, quá trình từ dự thảo cho đến ra kết quả thanh tra sẽ có nhiều điều chỉnh về con số. Đó là bình thường. Sự khác nhau giữa thông tin ban đầu đến về sau, mức độ thu thập thông tin cũng có sự thay đổi.

Chẳng hạn như Tòa án hôm nay xử án rõ ràng, quy trình chặt chẽ nhưng có thể phiên xử sau lại tuyên hủy.

- Thưa ông, EVN còn nhiều vi phạm khác như việc mua 2 chiếc ô tô vượt mức quy định tới hơn 3 tỷ? Thanh tra có kiến nghị thu hồi lại khoản này không?

EVN có giải trình rằng do điều kiện, địa bàn đi lại.. nhưng đó chỉ là giải trình thôi. Còn thanh tra nói sai là sai so với quy định. EVN cũng đã thừa nhận là họ sai về vấn đề này.

Về hướng xử lý như thế nào, chúng tôi kiến nghị Thủ tướng giao hai bộ Tài chính- Công Thương đề xuất xử lý.

Thông tin ban đầu chúng tôi được biết, Bộ Công thương và EVN nói sẽ xử lý rạch ròi. Phần tiền mua xe ô tô đúng tiêu chuẩn thì sẽ hạch toán vào chi phí, còn phần vượt ra ngoài thì sẽ sử dụng từ nguồn lợi nhuận sau thuế.

- Việc giao chỉ tiêu lỗ của EVN cho các tổng công ty, thanh tra có nhận định thế nào?

Về việc giao chỉ tiêu kinh doanh lỗ, chúng tôi đánh giá, với đặc thù của EVN, mặc dù các doanh nghiệp là độc lập với nhau nhưng vẫn nằm chung trong một quy trình sản xuất và cung ứng điện. Việc họ giao lỗ cho 1 số đơn vị thành viên hoàn toàn có cơ sở của họ. Họ cũng không vấp gì vào điều cấm ở vấn đề này.

Tuy nhiên, phải xem tính hợp lý ở đây đến đâu? Tại sao hiện nay, các khâu sản xuất điện, ta kêu gọi đầu tư rất khó khăn. Thủy điện thế nào, nhiệt điện thế nào? Việc sản xuất, kinh doanh điện tích hợp rất nhiều vấn đề phức tạp. Thị trường điện cạnh tranh đã được Thủ tướng phê duyệt rồi. Nếu đạt ngưỡng thị trường cạnh tranh rồi thì đã không tính câu chuyện giao chỉ tiêu lỗ như vậy.

Chúng tôi đã trình kết quả về thanh tra EVN tới Thủ tướng và hiện, đang chờ ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng. Trong kết luận thanh tra, chúng tôi luôn đánh giá cả 2 mặt, mặt được và chưa được. Bên cạnh những đóng góp lớn của EVN trong chặng đường phát triển, chúng tôi cũng tập trung chỉ ra những mặt chưa được, về cơ chế chính sách, chỉ ra vi phạm để xử lý, chỉ ra sở hở để EVN tự chấn chỉnh.

Phạm Huyền (ghi)