Thay CEO, sắp xếp lại hoàn toàn bộ máy nhân sự theo thuyết ngũ hành, sao xấu, sao tốt - là cách mà nhiều thầy phong thuỷ tư vấn cho doanh nghiệp với hy vọng thoát khỏi cảnh làm ăn "bết bát" như hiện nay.
Nhiều CEO đoản thọ vì chủ tin thầy phong thuỷ
Câu chuyện nhiều doanh nghiệp lớn trong nước thay người điều hành - CEO như thay áo là thực trạng tồn tại trong nhiều năm nay. Có những thời điểm, chỉ trong vài tháng nhiều ngân hàng đồng loạt "thay tướng". Thậm chí, có trường, hợp mới bổ nhiệm được vài tháng đã buộc phải thay đổi. Ngay từ đầu năm nay, một vài vị trí lãnh đạo chủ chốt trong các công ty lớn đang có sự chuyển giao, báo hiệu một năm đầy biến động cho bộ máy nhân sự lãnh đạo cao cấp của các doanh nghiệp lớn trong nước hiện nay.
Điều bất ngờ, nhiều CEO hiện nay không phải kém tài mà bị sa thải. Thực tế có nhiều trường hợp, chủ doanh nghiệp sa thải CEO chỉ đơn thuần vì nghe theo thầy phong thuỷ. Theo chị Nguyễn Quỳnh Ngân, ở Văn Khê, Hà Đông, Hà Nội chia sẻ, đầu năm nay, chồng chị đột nhiên bị chủ cho thôi giữ chức giám đốc kinh doanh. Tin này rất "sốc" với cả gia đình, bởi năm ngoái, mặc dù bối cảnh kinh tế khó khăn nhưng hoạt động kinh doanh của công ty nơi chồng chị làm việc vẫn có doanh thu lớn và có lãi.
Được biết, nguyên nhân chính của việc chồng chị Ngân bị sa thải vì người chủ mới nghe thầy phong thuỷ phán tuổi của chồng chị vào cung khắc với ông ấy nên đành thay thế người khác. Câu chuyện của chị Ngân không phải là trường hợp duy nhất, mới đây, chị Nguyễn Thuý Mai ở Đống Đa, Hà Nội - một người bạn của tôi bức bối khi đột ngột mất chức CEO ở doanh nghiệp, doanh thu lên đến 500 tỷ đồng/năm. Chị Mai tỏ ra bức xúc vì lý do mất chức không phải kém tài, mà nghe nói, vợ của chủ doanh nghiệp này xem bói về, bảo rằng, năm nay chị Mai sao Thái Bạch chiếu nên không có lợi cho việc làm ăn.
Việc các doanh nghiệp lớn, nhỏ thay đổi nhân sự cấp cao như thay áo không còn là chuyện hiếm. Tuy nhiên, vì tin theo thầy phong thuỷ mà tiến hành thay đổi bộ máy, cơ cấu lại tổ chức là một xu hướng cho thấy niềm tin đang sa sút trong kinh doanh của đội ngũ doanh nhân hiện nay.
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, chuyên gia phong thuỷ Nguyễn Cung Hà cho rằng, cơ cấu nhân sự dựa theo thuyết phong thuỷ chẳng qua chỉ mang yếu tố tham khảo. Bởi nếu chọn tuổi phù hợp mà không có chuyên môn thì chẳng có tác dụng gì nhiều, thậm chí còn nguy hại.
Theo vị chuyên gia này, hiện vẫn tồn tại nhiều trường hợp một số chủ doanh nghiệp tin theo thuyết nọ, thuyết kia. Rồi căn cứ vào tuổi lãnh đạo để chọn người phù hợp tuổi tác để không bị phá, không bị mâu thuẫn nảy sinh. Tuy nhiên, theo quan điểm của ông Nguyễn Cung Hà thì đó chỉ mang tính chất tham khảo. Không nên căn cứ vào tuổi tác, nếu căn cứ vào tuổi tác năm nay tốt nhưng năm sau xấu. Các năm có sự dịch biến khác nhau. Do đó, người làm lâu năm có chuyên môn tốt, có kinh nghiệm, sử dụng vẫn là tốt nhất. Nếu cứ dựa vào tuổi tác mà tuyển dụng, bố trí sắp xếp một năm xáo trộn cán bộ chuyên môn một lần là điều bất ổn cho doanh nghiệp đang làm ăn tốt.
"Tôi cho rằng, thuyết phong thuỷ chỉ mang tính chất tham khảo. Nếu vào thời điểm mới thành lập, tuyển nhân sự, người ta có thể lựa chọn dựa vào chuyên môn cộng với tuổi tác. Người ta tuyển thêm thì cũng thế. Còn việc các doanh nghiệp tuyển những vị trí quan trọng, như CEO thì đòi hỏi phải tuyển những người có chuyên môn nghiệp vụ sâu, đạo đức tốt không nên tuyển những người chỉ dựa vào thuyết phong thuỷ", chuyên gia phong thuỷ Cung Hà cho biết.
Câu chuyện thay đổi CEO như thay áo thời điểm này không chỉ là chuyện riêng của các doanh nghiệp mà là vấn đề chung của doanh nghiệp trong nước bao gồm cả doanh nghiệp có vốn Nhà nước. Tuổi thọ của các CEO điều hành ở những công ty và tổng công ty chỉ 1 đến 2 năm, thậm chí có người chỉ vài tháng trong khi đó mức bình quân ở nhiều nước là 4 đến 5 năm. Liệu có vấn đề về yếu tố phong thuỷ tác động đến thực trạng trên hay không, các chuyên gia kinh tế và những nhà quản trị chuyên nghiệp đều cho rằng là không có cơ sở.
Ông Cao Sỹ Kiêm (nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam) cho rằng, việc liên tục thay đổi CEO của các ngân hàng trong nước nó xuất phát chất lượng hoạt động của các ngân hàng còn nhiều bất cập, không đảm bảo.
Do thời điểm thời gian đầu khi các ngân hàng vừa thành lập, mới đi vào hoạt động đa số sử dụng cán bộ lãnh đạo lưu chuyển, lớp này từng giữ vị trí cao cấp trong các ngân hàng khi nền kinh tế bao cấp giờ bước sang kinh tế thị trường không còn theo kịp, không đủ năng lực để điều hành nên việc thay thế nhanh chóng là rất cần thiết.
Việc thay đổi liên tiếp đội ngũ lãnh đạo xuất phát từ nhu cầu kiện toàn sắp xếp lại bộ máy nhân sự của các ngân hàng. "Rất ít có trường hợp chuyển đổi theo cảm tính, bởi hiện nay lợi ích kinh tế luôn được các ngân hàng đặt lên hàng đầu. Theo tôi, việc thay thế này được thực hiện nghiêm túc", ông Cao Sỹ Kiêm giải thích.
Hệ luỵ khôn lường khi "thay tướng" theo cảm tính
Lý giải về việc nhiều doanh nghiệp bố trí cán bộ điều hành theo kiểu cảm tính, dựa vào thuyết phong thuỷ để mong công ty làm ăn phát đạt hơn, ông Nguyễn Cung Hà nói, việc này bắt nguồn từ quan điểm từ xưa cho rằng tuổi tác có liên quan mật thiết với nghề nghiệp.Theo thuyết ngũ hành thì người phù hợp với công việc này mà không phù hợp với công việc kia. Tôi tư vấn rất nhiều về nhân sự nhưng đa số là khi mới thành lập và luôn khuyên chọn người có trình độ chuyên môn cao, phẩm chất đạo đức tốt có vậy mới tránh được xung phá lãnh đạo, tránh xung phá với thái tuế. Tuy nhiên, tư vấn đó chỉ mang tính chất tham khảo. Hoàn toàn không hề có chuyện một ông năm nay tuổi tác hợp mà công ty ấy tốt. Bởi công ty ấy bị hoàn toàn lệ thuộc vào nhiều yếu tố như thời cuộc, tình hình chính trị kinh tế của một đất nước, ông Nguyễn Cung Hà cho biết.
Cũng liên quan đến vấn đề này, một chuyên gia khi được hỏi lại thẳng thắn cho biết, vấn đề bố trí nhân sự hiện nay trong các doanh nghiệp nhiều nơi thực sự có vấn đề. Tính chất cảm tính vẫn còn chi phối nhiều.
Vị chuyên gia này lấy ví dụ, có trường hợp một Tổng công ty Xây dựng có uy tín và bề dày lịch sử vào loại bậc nhất Việt Nam lại giao cho một sinh viên khoa báo mới ra trường làm Giám đốc điều hành. Khi thông tin này được loan tải, thì ngay lập tức hàng loạt cổ đông lớn của công ty này thoái vốn. Và chỉ vài tháng sau, công ty trên buộc phải bãi miễn nhiệm chức vụ. Do đó, xu hướng nhiều công ty đua nhau thay đổi lãnh đạo cấp cao như hiện nay không loại trừ có trường hợp mang màu sắc cảm tính.
Chất lượng CEO thấp là nguyên nhân tuổi thọ của CEO thấp
Cũng liên quan đến vấn đề này, TS kinh tế Nguyễn Minh Phong cho rằng, với các công ty, tập đoàn của Nhà nước, công tác cán bộ luôn được chú trọng. Do đó, việc bổ nhiệm cảm tính rất khó xảy ra. Việc thay đổi người điều hành trong các tập đoàn này thời gian qua tăng lên, tôi thấy đó là một xu hướng tốt và cần thiết. Nguyên nhân của việc này vì các CEO nước ta hiện nay trình độ không cao, chưa thực sự chuyên nghiệp.
Do đó, không nhất thiết phải kéo dài thời gian điều hành. Việc chuyển giao thế hệ lãnh đạo sẽ giúp cho các công ty và tập đoàn năng động hơn, đặc biệt những người trẻ có năng lực và được đào tạo cơ bản. Ngoài nguyên nhân trên, hiện tại do nhiều công ty, tập đoàn có sự sáp nhập, chuyển giao, chuyển đổi về chủ sở hữu vốn nên kéo theo sự thay đổi vị trí lãnh đạo cao cấp là điều gần như hiển nhiên.
Theo ĐSPL