- Theo báo cáo của Thanh tra Chính phủ, đến nay các khoản nợ phải trả của HUD là hơn 6.600 tỷ đồng, khả năng thanh toán nợ khó khăn do mất cân đối dòng tiền, tồn kho nhiều (hơn 4.300 tỷ đồng) thanh khoản chậm; nợ công trình hạ tầng chưa xây dựng hơn 4.500 tỷ đồng...
Cụ thể, dự án Việt Hưng (Hà Nội) do Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD) làm chủ đầu tư, thiếu nguồn vốn để xây dựng hoàn trả khối lượng các hạng mục công trình hạ tầng còn nợ và khối lượng giải phóng mặt bằng của dự án chưa thực hiện lên tới 1.099 tỷ đồng.
Nguyên nhân của việc thiếu nguồn vốn do trích thiếu chi phí phải trả quá nhiều. Theo Thanh tra Chính phủ, việc xác định giá vốn sai dẫn đến xác định giá bán kinh doanh cho dự án thấp hơn mức phải thực hiện, làm giảm doanh thu và kết quả kinh doanh của HUD. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng khó khăn của HUD hiện nay.
Tại dự án khu đô thị mới Văn Quán (Hà Đông), HUD đã bổ sung vốn điều lệ từ lợi nhuận kinh doanh dự án khi chưa quyết toán không đúng chỉ đạo của Thủ tướng; đầu tư xây dựng sai quy định, quy hoạch chi tiết được duyệt, xây dựng tăng căn hộ và tăng diện tích sàn chung cư để kinh doanh thu lợi...
HUD thí điểm mô hình tập đoàn |
Đầu tư vào Công ty CP phát triển nhà xã hội HUD.VN hơn 161 tỷ đồng, HUD.VN đã sử dụng hầu hết các nguồn vốn góp cùng HUD mua đất để thực hiện dự án Ánh Dương và thực hiện các dự án ủy quyền đầu tư kinh doanh sai quy định, dẫn đến tài chính khó khăn, kinh doanh trì trệ, không hiệu quả kéo dài, lãng phí vốn đầu tư.
Theo Thanh tra Chính phủ, thông qua hoạt động ủy quyền đầu tư kinh doanh, HUD đã chuyển giao cho các công ty thành viên cả những diện tích đã được nhà nước miễn không thu tiền để đầu tư kinh doanh nhà theo giá thị trường. Không thực hiện đúng nghĩa vụ xây dựng căn hộ chung cư cao tầng để bán và cho thuê đối với đối tượng gặp khó khăn về nhà ở, không giao tầng 1 các chung cư cho TP. Hà Nội theo quy định.
Chưa hết, HUD còn thiếu trách nhiệm đối với việc trích trước chi phí trọng yếu trong kinh doanh bất động sản vào giá vốn kinh doanh. HUD đã hạch toán trích trước chi phí phải trả vào giá vốn kinh doanh hàng kỳ theo suất đầu tư mét vuông đất, mét vuông nhà phân bổ trên cơ sở tổng mức đầu tư các dự án sai với quy định phải căn cứ chi phí phát sinh và dự toán công trình.
Ngoài ra, HUD đã đầu tư ra ngoài doanh nghiệp nhiều khoản nhưng hiệu quả kém và nột số khoản thâm hụt mất vốn. Việc đầu tư vào Công ty CP xi măng Sông Thao 516, 550 tỷ đồng nhưng do dự án chậm tiến độ, chi phí phát sinh sớm nên đến cuối năm 2012, lỗ luỹ kế 305 tỷ đồng (bằng 45% vốn đầu tư của chủ sở hữu).
HUD góp vốn vào Công ty CP Thép Sông Hồng 46,217 tỷ đồng từ tháng 5/2005 1/2007 đã thoả thuận thoái vốn nhưng đến nay không thu hồi được và chưa xử lý; đầu tư ngoài ngành nghề kinh doanh vào Quỹ Đầu tư Việt Nam 72 tỷ đồng (năm 2006), đến thời điểm kiểm tra (8/2013) chưa thu được hiệu quả,...
Năm 2010, HUD được Chính phủ phê duyệt thí điểm đề án thành lập Tập đoàn Phát triển nhà và đô thị Việt Nam do HUD làm nòng cốt cùng với sự tham gia của một số doanh nghiệp hoạt động trong cùng lĩnh vực thuộc Bộ Xây dựng.
Sau gần 2 năm, 2 mô hình thí điểm này nhận lệnh kết thúc, HUD cũng được thành lập trên cơ sở tổ chức lại Công ty mẹ - Tập đoàn HUD và các đơn vị thành viên của tổng HUD trước đây.
Duy Anh