- Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn khẳng định, có nhiều cơ sở cho thấy thu chi ngân sách năm tới vẫn đảm bảo được. Riêng năm nay, túi tiền quốc gia ước tính vượt trội thêm 17.400 tỷ đồng.
Thất thu vì dầu giảm, nợ thuế đầm đìa
So với nhiều năm, túi tiền quốc gia năm nay trở nên eo hẹp hơn cả, ảnh hưởng nhiều đến việc cân đối cho đầu tư phát triển.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho hay, năm 2015, thu ngân sách ước tính sẽ vượt dự toán 17.400 tỷ đồng. Tuy nhiên, ngân sách Trung ương vẫn đói kém khi hụt thu tới 31.000 tỷ đồng; ngược lại, ngân sách địa phương lại dư dả vì tăng thu tới 47.700 tỷ đồng.
Ông Tuấn lý giải, nguyên nhân số một khiến ngân sách Trung ương hụt thu là do giá dầu thô sụt giảm. Giá dầu chỉ 54-55 USD/thùng, trong khi dự toán là 100 USD/thùng, khiến nguồn thu dự kiến ở mức 93.000 tỷ rơi xuống còn 61.000 tỷ, hụt 32.000 tỷ đồng.
 |
| Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn |
Kế đến là do thực hiện các cam kết cắt giảm hàng rào thuế quan, nguồn thu từ thuế xuất khẩu, nhập khẩu cũng bị giảm trầm trọng. Đơn cử, việc thuế nhập khẩu trong ASEAN đối với dầu madut cắt giảm về 0%, diesel về 5%,... khiến doanh nghiệp chuyển sang nhập xăng dầu từ khu vực này, thay vì phải nhập từ các nước ngoài ASEAN với mức thuế cao gấp 2-3 lần.
Đặc biệt, góp phần làm khó thêm cho ngân sách là những khoản nợ chây ì từ chính các doanh nghiệp lớn, ông Tuấn nhấn mạnh.
"Liên doanh dầu khí Việt - Xô vẫn nợ ngân sách tới 86 triệu USD, tương đương gần 2.000 tỷ đồng. Bộ Tài chính đã trình việc này lên Thủ tướng nhưng họ vẫn viện lý do này lý do khác để không nộp", ông Tuấn cho biết.
Một trong các giải pháp tình thế mà Bộ Tài chính đề xuất lên Quốc hội là sử dụng 10.000 tỷ đồng từ việc thoái vốn, bán vốn Nhà nước để bù đắp thiếu hụt trên.
Đối với ngân sách địa phương, tín hiệu lạc quan hơn. Theo ông Tuấn, năm nay, nguồn thu từ thuế thu nhập doanh nghiệp tăng cao hơn so với tỷ lệ có 39-40% doanh nghiệp đã có lãi và đóng thuế này, trong khi các năm trước chỉ có 30% doanh nghiệp đóng thuế thu nhập. Các khoản thu từ thuế giá trị gia tăng cũng tăng khá.
Đặc biệt, thu từ thuế thu nhập cá nhân năm nay đạt cao chưa từng thấy. Ông Tuấn nói, mặc dù ngưỡng phải chịu thuế thu nhập cá nhân đã nâng lên mức 9 triệu đồng/tháng nhưng tổng thu nguồn này vẫn tăng 18%, đạt 55.000 tỷ đồng, xấp xỉ số thu từ dầu thô. Dự kiến năm 2016, nguồn thu từ thuế thu nhập cá nhân có thể còn lớn hơn cả thu dầu thô, ngân sách nhờ đó sẽ bền vững hơn.
 |
Xoay xở đòi nợ đến vay mượn tỷ USD
Việc đầu tiên để chống hụt thu, theo Thứ trưởng Tuấn, là đòi nợ thuế, nợ ngân sách nói chung, dựa theo số liệu của Tổng cục Thuế thì hoàn toàn có căn cứ, cơ sở pháp lý thực tiễn để thực hiện.
"Chẳng hạn, số nợ đọng thuế cả nước hiện là 76.000 tỷ đồng, ngoại trừ số nợ do nguyên nhân bất khả kháng, nợ kéo dài, khó thu,... thì có thể thu được 34.000 tỷ. Đây là khoản nợ doanh nghiệp có thể nộp được, chỉ cần phấn đấu thu 50% đã được 17.000 tỷ đồng rồi", ông Tuấn tính toán.
Nhóm biện pháp thứ hai là tăng trưởng mạnh mẽ việc thanh, kiểm tra doanh nghiệp, với 15-20% trên tổng số 506.000 doanh nghiệp, hộ kinh doanh,... đang kê khai, nộp thuế.
Trong 9 tháng vừa qua cơ quan thuế đã lập biên bản số phải truy thu vào ngân sách là 8.000 tỷ đồng, hiện đã thu được 5.000 tỷ đồng.
"Vậy thì 3.000 tỷ đồng còn lại phải thu được. Không có lý do gì mà doanh nghiệp đã chấp nhận phải nộp 8.000 tỷ đồng rồi mà chúng ta lại không đòi được", ông Tuấn chia sẻ. Kể cả khoản nợ 86 triệu USD của Liên doanh dầu khí Việt - Xô ông Tuấn nhấn mạnh cũng phải "đòi được".
Ngoài ra, từ nay đến cuối năm còn 3 tháng, cơ quan thuế sẽ tập trung thanh kiểm tra những doanh nghiệp có rủi ro cao về nợ, có khả năng nộp, đấu tranh trên cơ sở pháp lý, không phải là tận thu để đảm bảo sự công bằng với các doanh nghiệp khác. Tổng cục Thuế cũng lập tới 5 phòng chuyên về chống chuyển giá để thanh tra sát sao, giúp tăng thu ngân sách.
Tuy nhiên, Bộ Tài chính cũng lên kế hoạch phát hành 3 tỷ USD trái phiếu ra thị trường quốc tế, mục đích là để tái cơ cấu nợ.
"Chúng ta thực hiện theo nguyên tắc nhu cầu đến đâu sử dụng đến đó vì mức 3 tỷ USD là trần cho cả giai đoạn 2015-2016 chứ không phải bức bách cần thiết một thời điểm. Điều này nhằm đảm bảo hiệu quả sử dụng trong và ngoài, ngắn và dài hạn. Khoản vay 3 tỷ USD sẽ chỉ thay đổi chủ nợ, lãi suất và thời hạn nên không làm gia tăng áp lực nợ công” - ông Tuấn nói.
Phạm Huyền
.svg){kind=icon}
