Bị từ chối, Tập đoàn Than nài nỉ xin giảm thuế

- Tiêu thụ than giảm sút, phải bù lỗ hơn 8.000 tỷ đồng điện, Tập đoàn Than - Khoáng sản lại tiếp tục gửi "đơn" xin giảm thuế dù mới nửa tháng trước, đã bị Thủ tướng bác kiến nghị này.

Ngày 2/7, Văn phòng Chính phủ đã ra thông báo kết luận của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng về vấn đề sản xuất kinh doanh của Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin). Theo đó, Thủ tướng đã bác đề xuất xin giảm hẳn thuế xuất khẩu từ 20% về 0% của Vinacomin, đồng thời yêu cầu tập đoàn phải phải tính toán, tổ chức lại sản xuất, tiết kiệm chi phí, giảm giá thành, hạn chế xuất khẩu.

Ngoài ra, Thủ tướng đồng ý nâng dần giá bán than cho điện theo lộ trình tăng giá điện. Trước mắt, giá bán than cho sản xuất điện sẽ điều chỉnh không thấp hơn giá thành sản xuất than để bảo đảm nguồn vốn cho đầu tư cải tạo, mở rộng và nâng công suất các mỏ hiện có.

Tuy nhiên, đúng nửa tháng sau, Vinacomin đã có công văn gửi Thủ tướng lặp lại nội dung xin giảm thuế. Mức thuế suất xin giảm lần này là 10% thay vì 0%, nghĩa là giảm một nửa so với mức thuế hiện hành.

Theo giải trình của tập đoàn, ngành than đang khó khăn đủ đường, sức tiêu thụ từ nội địa cho đến xuất khẩu đều bị tụt dốc mạnh mẽ.

Ngành than kêu lỗ nên lại xin giảm thuế xuất khẩu

Trong đó, tiêu thụ than trong nước đạt 12,8 triệu tấn, bằng 41% kế hoạch năm và giảm 12% so với cùng kỳ năm 2011. Dự kiến cả năm 2012, than tiêu thụ trong nước sẽ chỉ đạt 26-27 triệu tấn than, giảm 4-5 triệu tấn so với kế hoạch.

Xuất khẩu than đang bị cạnh tranh gay gắt giữa các nước do cung vượt cầu nên giá giảm mạnh. So với cuối năm 2011, giá than thế giới giảm tới 25-40%.

Qua nửa đầu năm, Vinacomin cho biết chỉ đạt sản lượng xuất khẩu 6,9 triệu tấn, bằng 47% kế hoạch năm và giảm 15% so với cùng kỳ năm 2011. Trong đó, bình quân 5 tháng đầu năm, Vinacomin chỉ xuất khẩu được 1,5 triệu tấn/tháng. Đến tháng 6, xuất khẩu than chỉ còn được 1 triệu tấn. Đến ngày 15/7, Tập đoàn cũng mới chỉ xuất khẩu được 250.000 tấn than và hiện, chưa có thêm hợp đồng mới.

Theo tập đoàn, một lý do khách quan khiến thị phần xuất khẩu bị co hẹp là thuế xuất khẩu than của Việt Nam quá cao, tới 20% trong khi một số nước bạn vẫn áp thuế 0% như Indonesia nên Vinacomin rất khó cạnh tranh.

"Nếu cứ xu hướng này, 6 tháng cuối năm, sản lượng than xuất khẩu sẽ không đáng kể, chỉ bán lẻ được một số chuyến. Sau khi trừ thuế xuất khẩu, tập đoàn không thể bù đắp được chi phí và cũng không thể gia tăng xuất khẩu được như chỉ đạo của Thủ tướng", Vinacomin nhấn mạnh.

Tồn kho của Vinacomin tiếp tục tăng thêm 3,7 triệu tấn so với đầu năm, lên mức 8,5 triệu tấn, Do đó, doanh thu than trong 6 tháng chỉ đạt 28,1 nghìn tỷ đồng, bằng 42% kế hoạch năm năm, giảm 9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Một yếu tố có thể giúp Vinacomin tăng doanh thu năm nay là đợt tăng giá than bán cho điện kể từ 1/7. Tuy nhiên, tập đoàn này cho hay mức tăng thêm 10-11,5% chỉ giúp tăng doanh thu lên 300 tỷ đồng. Trong khi đó, trước  khi tăng giá than cho điện, Vinacomin ước tính năm 2012 tổng số tiền than bán cho điện thấp hơn giá thành tới 8.500 tỷ đồng.

Như vậy, kể cả sau khi tăng giá than cho điện, Vinacomin vẫn bù chéo cho điện tới hơn 8.000 tỷ đồng.

Nếu như trước đây, xuất khẩu than được lãi sẽ bù đắp lại cho phần lỗ khi bán cho điện, cân đối tài chính cho Vinacomin thì nay, doanh thu xuất khẩu cả năm 2012 dự kiến giảm tới 4.000 tỷ đồng, vì thế, tập đoàn không còn nguồn nào bù đắp khoản lỗ trên. Chưa kể, nhiều yếu tố gia tăng như chi phí lãi vay, thuế môi trường, tập đoàn này dự kiến chi phí đầu vào năm 2012 sẽ đội thêm 2.200 tỷ đồng.

Báo cáo Thủ tướng, Vinacomin cho hay với các phân tích trên thì năm 2012, tập đoàn sẽ không có lợi nhuận.

Trước thực trạng này, Vinacomin một lần nữa lại kiến nghị Thủ tướng xin giảm thuế xuất khẩu than hiện hành từ 20% xuống mức 10% năm 2012.

Trả lời báo chí về kiến nghị giảm thuế trước đây của Vinacomin, lãnh đạo Bộ Tài chính, Bộ Công Thương nhiều lần nhấn mạnh chủ trương của Nhà nước là không ủng hộ xuất khẩu tài nguyên khoáng sản nên không thể giảm thuế về 0% cho than.