Gần 20 năm ngồi ghế chủ tịch HĐQT, ông Đặng Văn Thành là một trong những người đưa Sacombank từ một ngân hàng nhỏ thành thương hiệu lớn.
Ông Đặng Văn Thành thôi chức Chủ tịch Sacombank
Âm thầm bỏ ngàn tỷ mua cổ phiếu Sacombank, Eximbank
Sacombank dưới thời ông Thành
Từ một ngân hàng được hợp nhất bởi các định chế địa phương, Sacombank trở thành một trong những cái tên lớn trên thị trường tài chính
Năm 1996, Sacombank là ngân hàng đầu tiên phát hành cổ phiếu đại chúng với mệnh giá “khủng” lên tới 200.000 đồng/cổ phiếu. Đây cũng là sự kiện nhà băng này hoàn thành tăng vốn điều lệ lên 71.000 tỷ đồng với gần 9.000 cổ đông tham gia góp vốn. Sacombank cũng ghi dấu ấn với việc là ngân hàng đi tiên phong trong thành lập tổ tín dụng ngoài địa bàn, đưa vốn về nông thôn, góp phần cải thiện đời sống của các hộ nông dân và hạn chế tình trạng cho vay nặng lãi trong nền kinh tế. Năm 2006, Sacombank là ngân hàng đầu tiên niêm yết 190 triệu cổ phiếu, song Chủ tịch Đặng Văn Thành không kỳ vọng về giá mà chỉ mong muốn thu hút được nhà đầu tư chiến lược.
Nhìn lại kết quả kinh doanh của Sacombank từ những năm 2005 đến nay - thời kỳ Đặng Văn Thành còn “cầm cương”, có thể thấy, ngân hàng này hoạt động tương đối ổn định với các chỉ tiêu tăng dần đều. Năm 2005, vốn tự có đạt trên 1.700 tỷ đồng, tăng 11 lần so với năm 2000, mạng lưới giao dịch hiện diện tại 31/64 tỉnh thành trên cả nước, lợi nhuận tăng trưởng bình quân 67%/năm, thị giá cổ phiếu được thị trường chấp thuận cao hơn 5 lần so với mệnh giá.
Năm 2006, tại báo cáo thường niên, ông Đặng Văn Thành tuyên bố, Sacombank luôn xem khách hàng là hạt nhân, nhân viên là tài sản quý giá, tối đa hóa giá trị cho cổ đông và nhà đầu tư là mục tiêu hàng đầu. Tăng trưởng bình quân năm 2006, theo báo cáo là 50-70% so với 2005, là ngân hàng duy nhất đạt 2/8 kỷ lục từ ngày thị trường chứng khoán Việt Nam đi vào hoạt động, có vốn điều lệ cao, mạng lưới hoạt động rộng nhất tại Việt Nam.
Cho đến trước 2008, Sacombank vẫn có mức tăng trưởng khác. Chỉ đến quý II/2008, nhà băng này bắt đầu điều chỉnh một số chỉ tiêu như lợi nhuận. Lý giải sự kiện này, ông Đặng Văn Thành cho hay đây chỉ là động thái nhằm thích nghi với chính sách tiền tệ thắt chặt.
Năm 2009, cổ phiếu của nhà băng này được bình chọn là 1 trong 19 cổ phiếu vàng. Tại báo cáo thường niên 2011 của Sacombank, ông Đặng Văn Thành chia sẻ những lời tâm huyết và gửi lời cảm ơn tới cổ đông, nhà đầu tư, đội ngũ nhân viên… để làm nên Sacombank từ 3 tỷ vốn điều lệ lên hơn 10.000 tỷ, từ 100 cán bộ nhân viên lên gần 10.000 người. Số liệu cuối cùng tính đến 31/10 khi ông Đặng Văn Thành còn làm Chủ tịch HĐQT, Sacombank có tổng tài sản tăng 7%, tăng tín dụng 9,1% so với cuối 2011, tiền gửi khách hàng tăng 17%, song chưa thấy ngân hàng này công bố lợi nhuận.
Thời kỳ ông Thành làm Chủ tịch HĐQT, Sacombank cũng là một trong những ngân hàng tiên phong giảm lợi nhuận để đầu tư vào bất động sản, mua các vị trí đẹp làm văn phòng, phòng giao dịch thay vì đi thuê như nhiều nhà băng khác. Đến nay, mạng lưới của nhà băng này lên tới 416 điểm giao dịch cùng với các chi nhánh tại 2 nước Lào, Campuchia.
Trước thương vụ thâu tóm Sacombank bởi nhóm cổ đông nắm 51% cổ phần, ông Thành đã từng khẳng định, nếu những người đầu tư vào nhà băng này hội tụ đủ các điều kiện thì sẽ được chào đón và quả quyết, hội đồng sáng lập cũng sẽ mời gọi cá nhân, tổ chức góp vốn, trở thành thành viên HĐQT, đóng góp cho chiến lược phát triển của STB.
Tuy vậy, cũng dưới thời ông Đặng Văn Thành, Sacombank bị rơi vào vòng xoáy thâu tóm, cuối cùng thì vị thuyền trưởng của nó đã phải rời khỏi con tàu này.
Bán cổ phiếu và gom tiền
Trong khoảng tháng 7 đến tháng 9/2011, vợ, con gái và con dâu ông Đặng Văn Thành bất ngờ thoái toàn bộ 14,81 triệu cổ phiếu của Ngân hàng Cổ phần Sài Gòn Thương Tín (Sacombank).
Vào thời điểm đó, cựu Chủ tịch Sacombank cho biết đây là hình thức chuyển từ hình thức sở hữu cá nhân thành hoạt động đầu tư của tổ chức để nâng cao tính chuyên nghiệp. Tất cả số cổ phiếu này sẽ được Thành Thành Công - doanh nghiệp do bà Huỳnh Bích Ngọc, vợ ông Đặng Văn Thành là chủ tịch HĐQT, mua hết. Thế nhưng, chưa đầy 1 năm sau, chính Thành Thành Công đã thoái hết hơn 22 triệu cổ phiếu Sacombank, trong đó có cả phần mua lại của gia đình ông Đặng Văn Thành.
Khi Thành Thành Công thoái vốn tại ngân hàng này, cả Đường Biên Hòa, Địa ốc Sài Gòn Thương Tín (Sacomreal), Bourbon Tây Ninh đều đã bán hết hơn 26 triệu cổ phiếu Sacombank, đúng lúc mã này đạt mức giá cao nhất trong vòng 2 năm. Sacomreal rút 17,3 triệu, Bourbon Tây Ninh thoái 7,5 triệu đơn vị; trong khi Đường Biên Hòa bán gần 1,5 triệu cổ phiếu. Vào thời điểm đó, cả 4 cổ đông là tổ chức trên đều là những công ty mà vợ, con gái và con trai của ông Đặng Văn Thành đang nắm giữ chức vụ chủ chốt hoặc là cổ đông lớn.
Gần nhất, ngày 29/10 vừa qua, ông Đặng Hồng Anh cũng hoàn tất việc thoái 2/3 số cổ phiếu đang nắm giữ tại Sacomreal, thu về khoảng 113 tỷ đồng. Hiện Chủ tịch Sacomreal là cổ đông cá nhân lớn nhất tại công ty này, nắm giữ khoảng 4,15 triệu đơn vị, tương ứng với 9,9% vốn điều lệ.
Không chỉ người nhà ông Thành, nhiều cổ đông khác cũng đã nhanh chóng thoái bớt vốn khỏi ngân hàng này trong vòng 2 tháng qua. Đầu tư Sài Gòn EXim bất ngờ thoái 3 triệu cổ phiếu và không còn là cổ đông lớn từ ngày 21/9, Chứng khoán Phương Nam thậm chí còn bán "chui" 2 triệu cổ phiếu mà không thông báo lên Sở Giao dịch Chứng khoán.
Sau hàng loạt sự thay đổi, gia đình ông Đặng Văn Thành vẫn giữ 8,19% vốn điều lệ tại Sacombank, tương ứng với gần 80 triệu cổ phiếu. Trong đó, ông Thành là cổ đông cá nhân lớn thứ ba tại Sacombank, sau ông Trần Phát Minh và con trai đại gia Trầm Bê - Trầm Trọng Ngân. Ông Đặng Hồng Anh giữ 9,9% cổ phần tại Sacomreal, bà Ngọc giữ 1,5 triệu cổ phiếu của Bourbon Tây Ninh.
Hiện nay, cơ nghiệp của gia đình họ Đặng chủ yếu tập trung tại Thành Thành Công Group và 14 công ty thành viên, hoạt động trong nhiều lĩnh vực như địa ốc, mía đường, kho vận, du lịch và sản xuất điện. Trong đó, vợ ông Thành, người phụ nữ từng được mệnh danh là "nữ hoàng ngành mía đường" hiện giữ ghế Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Sản xuất thương mại Thành Thành Công, Phó chủ tịch HĐQT Sacomreal (Thành Thành Công hiện sở hữu hơn 35 triệu cổ phiếu của Bourbon Tây Ninh).
Từ 1/9 đến 31/10, gần 97 triệu cổ phiếu Sacombank, tương ứng 9,95% lượng cổ phần đang lưu hành của Sacombank đã chuyển nhượng dưới hình thức thỏa thuận. Tính riêng trong tháng 10, số cổ phiếu của ngân hàng này được thỏa thuận là hơn 28 triệu cổ phiếu, tương đương gần 536 tỷ đồng. Trong suốt thời gian bán thỏa thuận khối lượng "khủng" này, giá cổ phiếu của Sacombank luôn được giữ ở 20.000 đồng một đơn vị với từ 4-5 phiên liên tục giao dịch ở mức tham chiếu.
(PV)