Ngay cả khi căng thẳng giữa quân đội Mỹ và Trung Quốc dâng cao vì bê bối gián điệp và phô trương lực lượng của cả hai bên ở Thái Bình Dương, các quan chức quân đội Mỹ và Trung không hề thể hiện thái độ tương tự tại hội nghị an ninh ở Singapore.

TIN BÀI LIÊN QUAN

{keywords}
Chỉ huy trưởng Quân đội Mỹ tại Thái Bình Dương Đô đốc Locklear và Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội Trung Quốc Qi Jianguo

Vào lúc này, họ gạt các vấn đề gai góc nhất sang một bên và theo đuổi một cách tiếp cận mới để gỡ dần các hàng rào giữa họ: các cuộc đối thoại nhỏ - về đời lính của họ, vợ và các con cháu trong nhà. Các kiểu gây ấn tượng bên lề hội nghị Đối thoại Shangri-La cuối tuần vừa rồi diễn ra trước khi hội nghị thượng đỉnh cấp cao giữa Mỹ và Trung Quốc tiến hành trong tuần này.

Các quan chức Mỹ nói rằng họ thấy một sự thay đổi rõ rệt, ít nhất là trong giọng điệu, trong cách tiếp cận của lãnh đạo mới của Trung Quốc đối với Mỹ - một sự thay đổi được thể hiện rõ trong các cuộc đối thoại riêng tư giữa các quan chức quốc phòng Mỹ và Trung Quốc bên lề hội nghị.

Với những người đã tham dự Shangri-La nhiều lần, phái đoàn đại biểu của Trung Quốc năm nay có vẻ như tham gia nhiều hơn và tỏ vẻ thân mật hơn so với năm trước. Phái đoàn lần này không chỉ nói thành thạo tiếng Anh mà còn tỏ vẻ thân mật, nhã nhặn trong các bình luận riêng tư và trước công chúng, kể cả khi họ vẫn dữ dội trong việc bày tỏ lo ngại của Trung Quốc trước việc Mỹ tăng tốc triển khai quân sự tại châu Á. Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc nói tại hội nghị lần này rằng việc triển khai quân sự sẽ còn tiếp diễn.

Các quan chức cho biết ít nhất thì cho đến lúc này, sự thay đổi trong cách tiếp cận của Trung Quốc đã khơi lại hy vọng của Mỹ rằng Bắc Kinh ít nhất cũng sẽ sẵn sàng tham gia vào các thảo luận chi tiết hơn so với trước kia trong các vấn đề gai góc, bao gồm cả việc đặt ra tiêu chuẩn cho không gian mạng, xoa dịu dần các căng thẳng về tranh cãi lãnh thổ tại biển Đông và tìm cách để kiềm chế Triều Tiên.

Một quan chức chính quyền Obama nói: "Có thêm rất nhiều hy vọng. Chính quyền lần trước mang nặng kiểu thế kỷ 20. Còn nhóm lãnh đạo mới (của Trung Quốc) dường như có nhiều đặc trưng thế kỷ 21 hơn".

Tuy nhiên quan chức này của Mỹ nói rằng dựa trên các trao đổi hạn chế diễn ra giữa các quan chức Mỹ và lãnh đạo mới của Trung Quốc, vẫn chưa thể biết rõ liệu 'các khác biệt về phong cách này' có được chuyển biến thành 'một hành động khác biệt' hay không.

Quan chức trên của Mỹ nói tiếp, vào lúc này, việc Mỹ nhen nhóm lại hy vọng từ thực tế rằng Bắc Kinh đã tỏ dấu hiệu cho Washington biết rằng họ 'sẵn sàng để nói về các vấn đề', bao gồm các đề tài nhạy cảm như gián điệp mạng.

Các quan chức Mỹ cũng nói thêm, Trung Quốc cũng nói bằng một giọng khác trong cuộc gặp ngắn giữa Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Hagel và Tướng Qi Jianguo - phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội Trung Quốc ngay từ lúc khai mạc hội thảo. Hai bên không lên kế hoạc gặp nhau cho tới chiều ngày thứ Bảy, nhưng Bộ trưởng Quốc phòng Singapore đã giới thiệu đôi bên với nhau một ngày trước đó.

Các quan chức Mỹ nói rằng ông Hagel nói với ông Qi rằng Mỹ hy vọng có nhiều 'đối thoại hợp tác' hơn nữa với Bắc Kinh, và Tổng thống Obama rất mong sẽ đón tiếp Chủ tịch Tập Cận Bình tại California vào tuần này để thảo luận về các lĩnh vực 'hai bên quan tâm'.

Ông Hagel đề cập sơ bộ về lo ngại của Mỹ về vai trò của Trung Quốc trong các vụ gián điệp mạng, nhưng ông Qi không đi sâu vào chi tiết trong buổi đối thoại ngắn đó.

Các quan chức quốc phòng Mỹ mô tả rằng ông Qi có sự 'tham gia' nhưng không cung cấp các chi tiết về những gì ông này nói với người đứng đầu Lầu Năm Góc. Đây là lần đầu tiên hai lãnh đạo này gặp nhau.

Các quan chức cũng nói về một cuộc trao đổi 'ấm cúng' tương tự như vậy giữa người đứng đầu quân đội Mỹ tại Thái Bình Dương là Đô đốc Samuel Locklear và Tướng Qi hôm Chủ Nhật.

Trong cuộc gặp này, Đô đốc Locklear và Tướng Qi không chỉ thảo luận về tầm quan trọng trong việc mở rộng quan hệ quân sự Mỹ - Trung, mà còn kể về cuộc đời và sự nghiệp của họ.

Đô đốc Locklear nói với tướng Trung Quốc về thời gian gia nhập Hải quân khi ông mới 17 tuổi và về gia đình của ông, về vợ và bốn người con của ông. Tướng Qi cũng đáp lại bằng câu chuyện tương tự về cuộc đời và sự nghiệp của mình.

Một quan chức Mỹ nói: "Đây là việc xây dựng quan hệ giữa hai vị chỉ huy quân đội".

Lê Thu (theo WSJ)