Mỹ hối hả tập hợp liên minh chống IS

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã giành được những đảm bảo rộng khắp nhưng không công khai từ Ai Cập khi ông tiếp tục chuyến công du tới Trung Đông trong nỗ lực tập hợp một liên minh đứng sau Mỹ chống lại tổ chức cực đoan Nhà nước Hồi giáo ở Iraq và Syria (IS).

Sau khi đón tiếp ông Kerry ở Cairo, Ngoại trưởng Ai Cập Sameh Shoukry tuyên bố tại một cuộc họp báo chung rằng “Ai Cập tin rằng điều quan trọng với thế giới là phải tiếp tục các nỗ lực của họ một cách mạnh mẽ nhằm chống lại tổ chức cực đoan này”.

Tuy nhiên, giới chức Ai Cập từ chối nêu cụ thể những gì họ có thể giúp trong chiến dịch chống IS. Shoukry cũng tuyên bố ông đã nghĩ đến chuyện chống các chiến binh IS ở trong nước và ở láng giềng Libya.

Trước khi tới Cairo, Ngoại trưởng Mỹ đã thăm Baghdad; Amman, Jordan; và Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ. Ông cũng dự một cuộc họp khẩn của các nước trong khu vực ở Jidda, Ảrập Xêút, tại đó các nước Ảrập đã nhất trí một chiến dịch chính trị và quân sự phối hợp chống lại IS. Ảrập Xêút thậm chí cam kết cho phép đào tạo các lực lượng nổi dậy Syria phản đối IS tại một số căn cứ trên lãnh thổ nước này.

Tuy nhiên, không quốc gia nào trong khu vực công khai sẽ cung cấp sự trợ giúp quân sự gì.

Sớm nay (14/9), Thủ tướng Anh Tony Abbott cam kết sẽ cử các cố vấn quân sự và máy bay tới tham gia chiến dịch. Trong một thông báo, ông nhấn mạnh rằng đó là sự hồi đáp trước yêu cầu chính thức từ Mỹ song khẳng định lính chiến sẽ không được triển khai.

Chính quyền Obama hiện đang nỗ lực huy động sự ủng hộ từ các cường quốc trong khu vực có đa số người Hồi giáo Sunni như Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ và Ảrập Xêút để tránh tạo ấn tượng Mỹ đang can thiệp vào một cuộc chiến giáo phái nhân danh chính phủ Iraq – vốn gồm đa số người Shiite – nhằm chống lại các đối thủ của họ trong cộng đồng Sunni.

Ai Cập không được cho là sẽ đóng góp về mặt quân sự, do vậy giới chức Mỹ muốn Cairo dùng lợi thế của mình như một thủ đô truyền thống của người Hồi giáo Sunni để huy động sự ủng hộ của dân chúng khối Ảrập chống lại IS.

Trong thời gian ở Cairo, Ngoại trưởng Kerry gặp gỡ Tổng thống Abdel Fattah el-Sisi, Ngoại trưởng Shoukry và Tổng thư ký Liên đoàn Ảrập Nabil al-Araby.

Trong một chuyến thăm hồi tháng 7, Ngoại trưởng Kerry đã nỗ lực củng cố các mối quan hệ với Tổng thống Sisi bằng cách tuyên bố ông tin tưởng Mỹ sẽ sớm khôi phục viện trợ quân sự mà nước này đã tạm dừng cho Cairo sau khi quân đội Ai Cập lật đổ ông Mohamed Morsi.

Thanh Hảo