Obama: "Bóng ma khủng hoảng đã trôi qua"

Sáng nay (21/1, theo giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Barack Obama đã chính thức đọc thông điệp liên bang 2015 tại phiên họp chung của lưỡng viện quốc hội, trước hàng trăm khách mời cùng khoảng 30 triệu người xem truyền hình trực tiếp.

TIN BÀI LIÊN QUAN

ĐỐI NGOẠI:

Tổng thống Mỹ ca ngợi các giá trị Mỹ mà trong đó, phẩm giá con người được tôn trọng, ngay cả khi bị đe dọa. Cũng bởi lẽ đó mà ông Obama nói rằng ông 'cấm việc tra tấn', và đảm bảo rằng các kỹ thuật mới như máy bay do thám đều được kiểm soát phù hợp.

Ông Obama tuyên bố bảo vệ quyền 'tự do ngôn luận, và bênh vực cho các tù nhân chính trị, lên án việc ngược đãi phụ nữ hoặc các tôn giáo thiểu số, hoặc những phụ nữ đồng tính, nam giới đồng tính, lưỡng tính và chuyển giới.

Tổng thống Mỹ Barack Obama. (Ảnh: News)

"Chúng ta làm những việc đó không chỉ vì điều đó đúng đắn, mà còn bởi vì những việc đó giúp chúng ta an toàn hơn" - Tổng thống Mỹ nói.

Tổng thống Obama ngợi ca giá trị về luật pháp của Mỹ, đồng thời cam kết sẽ nỗ lực không ngừng để đóng cửa nhà tù tai tiếng của Mỹ - nơi giam giữ các nghi phạm khủng bố.

Ông Obama nói tới việc bảo vệ và vun trồng các tự do về dân sự, và giữ cam kết 'nếu nư muốn tối đa hóa hợp tác từ các quốc gia và ngành công nghiệp khác trong cuộc chiến chống lại các mạng lưới khủng bố'.

"Nhìn vào tương lai thay vì quá khứ. Đảm bảo rằng sức mạnh quân sự kết hợp với ngoại giao, và sử dụng vũ lực một cách sáng suốt. Xây dựng liên minh để đáp ứng với các thách thức và thời cơ mới. Luôn luôn đi đầu với các điển hình về giá trị của chúng ta. Đó là điều khiến chúng ta khác biệt. Đó là điều khiến chúng ta mạnh mẽ. Và đó là lý do mà chúng ta phải luôn nỗ lực không ngừng để giữ mình ở các tiêu chuẩn cao nhất" - Tổng thống Mỹ nhấn mạnh.

An ninh mạng

Tổng thống Obama tuyên bố không có một quốc gia ngoại bang nào, kẻ tin tặc nào có thể tắt các mạng lưới của Mỹ, đánh cắp các bí mật thương mại, xâm lấn vào đời sống cá nhân của các gia đình người Mỹ, đặc biệt là với trẻ em.

Tổng thống Mỹ cho biết, Washington đang tìm cách đảm bảo khả năng đối phó với các mối đe dọa trên mạng, như những gì họ đã làm trong cuộc chiến chống khủng bố.

"Nếu không hành động thì đất nước và nền kinh tế của chúng ta sẽ rất dễ bị tấn công", ông Obama nói.

Ảnh: Reuters.

Quan hệ với Iran

Về chương trình hạt nhân của Iran, ông Obama nói rằng ngoại giao của Mỹ hoạt động cùng với sự tôn trọng Iran, và lần đầu tiên trong một thập kỷ, Mỹ "đã khiến Iran tạm thời không có tiến triển trong chương trình hạt nhân và giảm số lượng nguyên liệu hạt nhân" của Tehran.

Mặc dù không đảm bảo rằng mọi cuộc đàm phán với Iran sắp tới sẽ thành công, nhưng ông Obama cam kết sẽ tránh rơi vào một cuộc xung đột khác tại Trung Đông, bảo toàn cho Israel, trong khi vẫn ngăn chặn một nước Iran có hạt nhân.

Ông Obama cũng tuyên bố sẽ phủ quyết bất kỳ dự luật trừng phạt mới nào của Quốc hội Mỹ nhằm vào Iran mà có nguy cơ làm hỏng tiến triển trong vấn đề hạt nhân vốn đạt được thông qua ngoại giao.

Quan hệ với Cuba

Về việc bình thường hóa quan hệ với Cuba, Tổng thống Obama cho biết: "sự thay đổi trong chính sách với Cuba có thể chấm dứt di sản của sự hoài nghi ở bán cầu này; giữ vững các giá trị dân chủ; và mở rộng bàn tay hữu nghị với người dân Cuba".

Ông Obama cho biết thêm là trong năm nay, Quốc hội Mỹ nên bắt đầu việc kết thúc cấm vận với Cuba.

Quan hệ với Nga

Tổng thống Mỹ nói rằng, Washington đang cho thấy sức mạnh và ngoại giao của Mỹ. "Chúng ta giữ vững nguyên tắc rằng các nước lớn không được bắt nạt các quốc gia nhỏ - bằng việc ủng hộ nền dân chủ của Ukraina, và trấn an các nước đồng minh NATO...", ông Obama nói.

Ông cho rằng, nước Mỹ "đang đứng vững và đoàn kết với đồng minh, trong khi nước Nga bị cô lập cùng với nền kinh tế suy yếu" vì bị trừng phạt.

Tổng thống Obama cho rằng, "nước Mỹ đang lãnh đạo - không phải bằng sự khoác lác, mà với quyết tâm vững vàng, bền bỉ".

Ảnh: Getty.

Sự khác biệt của nước Mỹ

Tổng thống Mỹ đưa ra quan điểm về 'khả năng lãnh đạo thông minh hơn' của Mỹ, khi kết hợp sức mạnh quân sự với ngoại giao mạnh mẽ; khi nâng tầm sức mạnh cùng với xây dựng các liên minh. Đây cũng là điều mà nước Mỹ đang làm trên khắp thế giới, để tạo nên sự khác biệt.

"Thứ nhất, Mỹ đoàn kết với nhân dân trên khắp thế giới vốn đang bị khủng bố tấn công - từ ngôi trường ở Pakistan cho tới các con phố ở Paris", ông Obama nói. Tổng thống Mỹ cam kết sẽ tiếp tục săn lùng khủng bố và phá hủy các mạng lưới này, kể cả phải "hành động đơn phương".

Ông Obama cho rằng, nếu Washington đưa ra các quyết định thiếu thận trọng, phản ứng với "các tiêu đề bài báo" thay vì dùng tới đầu óc, khi mà phản ứng đầu tiên đáp trả thách thức luôn là gửi quân đội đi - thì Mỹ sẽ dễ dàng bị lôi kéo vào các cuộc xung đột không cần thiết, lơ là chiến lược an ninh lớn hơn cần thiết cho một thế giới an toàn và thịnh vượng hơn. Và đây chính là điều mà các kẻ thù của Mỹ muốn.

Tổng thống Mỹ cho rằng, một điều mà thế kỷ mới đã dạy cho nước Mỹ, đó chính là việc 'không thể tách rời các công việc trong nước và những thách thức bên ngoài'.

"Nhiệm vụ đầu tiên của tôi trong vai trò là Tổng tư lệnh đó là bảo vệ Hoa Kỳ. Khi làm việc đó, vấn đề không phải là liệu nước Mỹ có dẫn dắt thế giới hay không, mà là bằng cách nào" - Tổng thống Mỹ nói.

Những vấn đề khác

Tổng thống Mỹ cho biết, Washington đang "hiện đại hóa" các đồng minh tại khu vực này, trong khi vẫn đảm bảo các quốc gia khác "tuân thủ luật chơi" trong thương mại, trong cách giải quyết các xung đột trên biển, và cách thức tham gia nhằm đối phó với các thách thức quốc tế chung, như việc không phổ biến vũ khí hạt nhân và cứu trợ thảm họa, đặc biệt là với biến đổi khí hậu.

Mặc dù thừa nhận rằng mình không phải là nhà khoa học, nhưng Tổng thống Mỹ dành nhiều thời lượng về vấn đề biến đổi khí hậu, khi mà năm 2014 được cho là năm trái đất nóng nhất.

"Các nhà khoa học xuất sắc nhất trên thế giới đều đang nói rằng, các hoạt động của chúng ta đang làm biến đổi khí hậu, và nếu chúng ta không hành động mạnh mẽ, chúng ta sẽ còn thấy nước biển tiếp tục dâng, các đợt nóng sẽ kéo dài và nóng hơn nữa, hạn hán và lũ lụt nguy hiểm hơn, các đợt đứt gãy sẽ gây nên làn sóng di cư lớn hơn, xung đột và nạn đói trên khắp toàn cầu" - ông Obama.

Lầu Năm Góc cho rằng chính biến đổi khí hậu gây ra những nguy cơ trực tiếp đối với an ninh quốc gia của Mỹ.

Ông Obama cũng đề cập tới các nỗ lực của Mỹ tại Tây Phi, nơi mà các binh sĩ, nhà khoa học, bác sĩ và y tá, nhân viên y tế của Mỹ đang tham gia chiến đấu chống lại bệnh dịch Ebola.

Ảnh: Time

ĐỐI NỘI:

Theo Obama, nhờ kinh tế tăng trưởng mà ngày càng nhiều người được hưởng lợi. Tuy nhiên, ông kêu gọi hành động nhiều hơn nữa để phục hồi mối quan hệ giữa làm việc chăm chỉ và cơ hội gia tăng cho tất cả các công dân.  

Giải thích tác dụng của nền kinh tế trung lưu sẽ giúp cho các gia đình lao động ổn định hơn trong một thế giới liên tục thay đổi, Obama cho rằng phải giúp người dân Mỹ đủ khả năng chăm sóc con cái, chi trả học phí, có nhà ở và về hưu. Ngân sách của ông sẽ giải quyết tất cả những vấn đề này, giảm thuế cho các gia đình lao động và bỏ vào túi họ hàng nghìn đôla mỗi năm.  

Obama cam kết kế hoạch của ông sẽ giúp cho vấn đề chăm sóc trẻ em chất lượng dễ tiếp cận hơn với các gia đình trung lưu và thu nhập thấp có trẻ nhỏ ở Mỹ - bằng cách tạo thêm nhiều công việc và một khoản cắt giảm thuế mới lên tới 3.000 USD/trẻ mỗi năm.

Nêu con số 42 triệu lao động không được nghỉ ốm hưởng nguyên lương và điều này khiến nhiều cha mẹ phải lựa chọn giữa tiền lương và con ốm ở nhà, Obama cho biết ông sẽ hành động để giúp các bang điều chỉnh luật nghỉ phép.  

Nhấn mạnh lương cao sẽ giúp cho các gia đình xoay sở cuộc sống, Obama cho rằng trong năm 2015, Quốc hội vẫn cần thông qua một bộ luật đảm bảo phụ nữ được trả lương như đàn ông cho cùng một công việc, và đảm bảo người lao động được hưởng tiền làm ngoài giờ.

Obama cho biết, vào cuối thập niên này, cứ 3 công việc thì có 2 đòi hỏi có bằng cấp cao hơn. Trong khi đó, nước Mỹ vẫn có quá nhiều người thông minh nhưng nghèo khó không đủ tiền đi học. Đó là điều không công bằng và không tốt cho tương lai quốc gia. Tổng thống Mỹ nói đó là lý do ông sẽ đệ trình Quốc hội một kế hoạch mới miễn phí cho hệ Cao đẳng Cộng đồng trong 2 năm.

Và cuối cùng, nước Mỹ cần một nền kinh tế mới để tạo ra các việc làm lương cao cho lao động, Obama kết luận và kêu gọi thông qua một kế hoạch cơ sở hạ tầng lưỡng đảng để xây dựng nước Mỹ mạnh mẽ hơn, hấp dẫn hơn cho các công ty "hồi hương" việc làm từ nước ngoài.

Nước Mỹ lật sang trang mới

"Đêm nay, chúng ta lật sang một trang mới", Tổng thống Mỹ tuyên bố. Theo ông, trong 15 năm đầu tiên của thế kỷ mới, nước Mỹ đã trải qua nhiều thăng trầm và kể từ hôm nay, nước Mỹ sẽ đánh dấu một bước chuyển mới.

Về nền kinh tế Mỹ, Obama cho biết, sau một năm đột phá, kinh tế nước này đang phát triển và tạo công ăn việc làm ở mức cao nhất kể từ năm 1999. Thất nghiệp giảm bớt so với thời kỳ trước khủng hoảng còn tỷ lệ học sinh tốt nghiệp cao nhất từ trước đến nay. Ngày càng nhiều người Mỹ có bảo hiểm đầy đủ.

Obama khẳng định, với một nền kinh tế đang tăng trưởng, nợ nần giảm bớt, một nền công nghiệp năng động và sản xuất năng lượng phát triển hơn bao giờ hết, nước Mỹ đã trỗi dậy từ khủng hoảng để tự nắm lấy tương lai với tự do mạnh mẽ hơn bất kỳ quốc gia nào. Ông khẳng định kinh tế trung lưu đã mang lại hiệu quả; cơ hội được mở rộng. Và những chính sách kể trên tiếp tục phát huy tác dụng.

9h14: Tổng thống Mỹ Barack Obama chính thức đọc thông điệp liên bang.

9h00: Theo hãng tin BBC, danh sách những quốc gia được đề cập nhiều nhất trong phần chính sách đối ngoại của Thông điệp Liên bang Mỹ đã thay đổi qua các đời tổng thống.

Cụ thể, dưới đời các Tổng thống Carter và Reagan, Liên Xô được quan tâm nhiều nhất, tới thời Bush "cha" là Iraq, Clinton là Trung Quốc, Bush "con" là Iraq. Và ở thông điệp lần này, Obama nhiều khả năng sẽ nhắc nhiều tới Afghanistan với Iran.

Dân Mỹ mong đợi gì ở thông điệp liên bang 2015?  Khảo sát sơ lược một số tờ báo lớn của Mỹ có thể thấy, hầu hết dự đoán rằng những vấn đề tăng thuế, giáo dục đại học... sẽ là các điểm chính trong thông điệp liên bang 2015.

8h50: Theo kết quả thăm dò dư luận chung mới nhất do Washington Post và ABC News thực hiện, tỷ lệ ủng hộ của người dân Mỹ dành cho Tổng thống Barack Obama hiện là 50%, cao nhất kể từ sau cuộc thăm dò của ABC News đầu năm 2013. Tỷ lệ này cũng cao hơn các kết quả thăm dò tháng 10 và 12/2014.

Giới phân tích nhận định, tỷ lệ ủng hộ ông Obama tăng mạnh là do người Mỹ đang cảm thấy lạc quan trước quá trình phục hồi kinh tế của quốc gia. Ngoài ra, những hành động quyết đoán của ông Obama trong việc cải cách nhập cư và biến đổi khí hậu cũng là lý do khiến tỷ lệ ủng hộ ông được nâng lên.

Dự kiến, trong bản thông điệp này, ông Obama sẽ nêu bật những vấn đề mang tính dấu ấn của ông trong những năm cầm quyền, như vấn đề tăng thuế với nhà giàu, bình thường hóa quan hệ với Cuba, những thỏa thuận thương mại quan trọng...