Mỹ - Trung và cuộc chiến tình báo mới

Nếu cơ quan phản gián Mỹ không có đối sách tương ứng với điệp viên của Trung Quốc, sẽ có thêm nhiều bí mật như đầu đạn hạt nhân W-88 lại tìm đường đến với Bắc Kinh.

Ông ta kể với CIA một câu chuyện rất khó tin. Ông ta nói rằng ông từng làm cho chương trình hạt nhân của Trung Quốc và có tiếp cận với các khu vực nơi cất giữ các tài liệu mật. Một đêm, ông ta tới đó, lật tung hàng trăng tài liệu và để vào trong một cái túi vải, sau đó ông ta ném ra ngoài cửa sổ để tránh các lính gác. Không may, cái túi bị rách và giấy tờ bị văng ra.

Ở bên ngoài, ông ta gom lại số tài liệu và để chúng vào túi vải. Trong số các tài liệu này, thông tin về W-88 đã khiến cho bộ phận phản gián của Mỹ tức điên lên bởi vì nó có các chi tiết về thiết kế của đầu đạn hạt nhân mà Mỹ không muốn bị lọt ra ngoài.

Mỹ đã sản xuất các đầu đạn hạt nhân nhỏ trong nhiều thập kỷ, và Trung Quốc cũng tham vọng xây dựng các đầu đạn loại này. Quân đội Trung Quốc đã và vẫn đang trong cuộc rượt đuổi với Mỹ.

Việc Trung Quốc có được thiết kế bí mật của W-88 là một ví dụ điển hình nhất cho thực tế là các cơ quan phản gián của Mỹ đã quá muộn để nhận ra rằng Trung Quốc trở thành một cường quốc kinh tế toàn cầu, họ đã phát triển một hoạt động gián điệp tầm cỡ thế giới - ngang hàng với CIA.

Trong suốt thời gian chiến tranh lạnh, hàng tá điệp viên phản gián của FBI và CIA đã theo sát các điệp viên Xô Viết và sau đó là Nga. Cơ quan tình báo Nga lúc đó là KGB bị coi như kẻ thù; tình báo Trung Quốc không phải là mối quan tâm quá lớn. Chỉ có các điệp viên của FBI mới đi sâu vào nghiên cứu các trường hợp gián điệp của Trung Quốc. Sai lầm tiếp đó của Washington là đã tạo ra một ưu tiên cho tình báo Trung Quốc, giúp cho Trung Quốc có được rất nhiều thành công trong các nỗ lực của họ nhằm chống lại Mỹ.

Cơ quan tình báo nước ngoài của Trung Quốc và tình báo quân đội của họ đang nghiên cứu về nền công nghiệp quốc phòng của Mỹ, các phòng thí nghiệm vũ khí hạt nhân, Thung lũng Silicon, các cơ quan tình báo và cả các mục tiêu nhạy cảm của Mỹ.

Khi ông Robert Gates có chuyến thăm tới Trung Quốc, Bắc Kinh đã công bố về máy bay phản lực tàng hình J-20. Việc này đã chứng tỏ rằng Trung Quốc đã đạt được tiềm lực về công nghệ tàng hình, cho phép các máy bay, tàu thủy và các tên lửa của họ "qua mặt" rađa - gần giống như công nghệ tàng hình của Mỹ mà Trung Quốc hằng mong mỏi bằng các phương tiện bí mật trong suốt nhiều năm.

Cuối tháng đó, một kỹ sư từng tham gia làm việc trên chiếc máy bay ném bom tàng hình B-2 của hãng Northrop Grumman đã bị tuyên án 23 năm tù giam vì chuyển vũ khí quốc phòng cho Trung Quốc. Để có được 100.000 USD, ông đã giúp thiết kế nên một hệ thống thoát khí tàng hình cho các tên lửa đầu đạn hạt nhân tầm thấp của Trung Quốc, khiến cho các đầu đạn này khó bị phát hiện và tiêu diệt.

Và vào tháng Tám cùng năm, các báo cáo gửi về cho các quan chức tình báo Mỹ xác nhận rằng Pakistan đã cho phép các chuyên gia Trung Quốc xem xét các mảnh vỡ còn lại của các máy bay lên thẳng tàng hình đã bị vỡ trong điệp vụ tháng 5 nhằm tiêu diệt Osama bin Laden. Sau đó, Pakistan và Trung Quốc phủ nhận báo cáo này.

Trong khi đó, Mỹ vẫn chưa tìm ra lời giải cho vụ rò rỉ thông tin về thiết kế của đầu đạn W-88. Cơ quan điều tra tiến hành bắt và nghi ngờ một số đối tượng nhưng đều không thu được kết quả gì. FBI đã tiến hành cuộc điều tra cùng với một đội đặc nhiệm 300 điều tra viên từ 13 cơ sở liên bang, bao gồm cả Bộ Quốc phòng, CIA, Cơ quan An ninh Quốc gia và Cơ quan Tình báo Quốc phòng.

Cuối cùng, sau 4 năm, cuộc điều tra đã kết thúc và tình báo Mỹ vẫn không thể biết rõ tại sao Trung Quốc lại có được thiết kế bí mật của đầu đạn hạt nhân. 

Hơn một thập kỷ sau đó, các điệp viên của Trung Quốc tiếp tục thu thập thông tin về các mục tiêu quân sự. Năm ngoái, một quan chức quốc phòng của Lầu Năm góc đã bị bắt giam, đây là nhân vật cuối cùng trong nhóm 10 người bị FBI vây bắt, tất cả các thành viên trong nhóm này đều có liên hệ tới một mạng lưới gián điệp Trung Quốc ở bờ Tây và bờ Đông dưới sự điều hành của Lin Hong - người phụ trách tổ chức gián điệp ở Bắc Kinh. Dữ liệu chuyển đến Trung Quốc bao gồm thông in về một thiết bị của Hải quân, giúp cho các tàu ngầm khó bị phát hiện hơn, máy bay ném bom B-1 và các thương vụ buôn bán vũ khí với Đài Loan.

Mỹ còn cho rằng Trung Quốc thậm chí thâm nhập cả vào hệ thống FBI. Vào năm 2003, Katrina Leung - một người cung cấp thông tin cho FBI trong suốt hai thập kỷ đã lộ diện là điệp viên hai mang cho cả Bắc Kinh. Điều đáng ngạc nhiên hơn là, hai đặc vụ hàng đầu của FBI tại California chịu trách nhiệm về hoạt động phản gián Trung Quốc lại cùng lúc có quan hệ tình cảm với Leung. Nhờ đó, cô này có thể tiếp cận tới các tài liệu mật và đưa các tài liệu này về nước thông qua sự giúp đỡ của các đặc vụ khác. 

Các điệp viên Trung Quốc vẫn là thách thức lớn với các cơ quan phản gián của Mỹ. Họ đã quen với thời chiến tranh lạnh và gần đây là các cuộc chiến chống lại Al Qaeda, giờ phải tính toán lại các ưu tiên của mình và thay đổi trọng tâm, nguồn lực và năng lực theo hướng đông - về phía các điệp viên Trung Quốc.

Nếu không, sẽ có thêm nhiều bí mật như đầu đạn hạt nhân W-88 lại tìm đường đến với Bắc Kinh.

• Lê Thu (theo NYT)