Iran đang chuyển sang chính sách đổi chác - đổi vàng ở các kho nước ngoài hoặc các tàu dầu để lấy thực phẩm - khi loạt đòn cấm vận tài chính bắt đầu phát huy tác dụng đối với các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của nước này.

TIN BÀI KHÁC:



Một phụ nữ đi mua hàng tại một siêu thị ở phía bắc thủ đô Tehran. (Ảnh: Reuters)

Khó khăn trong việc chi trả cho các nhu cầu nhập khẩu cấp thiết đã góp phần làm tăng giá các mặt hàng thực phẩm cơ bản, đè nặng lên người Iran chỉ vài tuần trước khi nước này tổ chức bầu cử, sự kiện được coi là một cuộc trưng cầu dân ý về các chính sách kinh tế của Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad. 

Các lệnh cấm vận mới mà Mỹ và Liên minh châu Âu áp đặt để trừng phạt Iran vì chương trình hạt nhân của nước này không cấm các công ty bán thực phẩm cho Iran nhưng khiến nước này gặp khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động giao dịch tài chính quốc tế cần thiết để thanh toán tiền. 

Theo các cuộc thăm dò ý kiến giới thương gia hàng hóa trên toàn cầu của hãng tin Reuters, kể từ đầu năm nay, Iran đã gặp khó khăn trong việc đảm bảo nhập khẩu các mặt hàng cơ bản như gạo, dầu ăn, thức ăn gia súc và trà. Các tàu chở ngũ cốc vẫn neo tại các cảng, do các chủ tàu từ chối dỡ hàng cho đến khi họ được thanh toán. 

Trong bối cảnh đồng rial sụt giá, giá các mặt hàng gạo, bánh mì và thịt ở chợ Iran đã tăng gấp đôi hoặc hơn, tính theo đồng đôla trong những tháng gần đây. 

Giới thương gia cho hay, trước kia, các nhà nhập khẩu ngũ cốc Iran thường tránh né cấm vận bằng cách làm ăn qua Các Tiểu vương quốc Ảrập Thống nhất (UAE). Tuy nhiên, lựa chọn này đã bị chính phủ UAE vô hiệu hóa để hưởng ứng cấm vận.

Iran nhận thanh toán dầu lửa bằng các đồng tiền như yên Nhật, won Hàn Quốc và rupee Ấn Độ song những hợp đồng như vậy khiến nước này khó thu về lợi nhuận. 

Các hợp đồng được công bố ngày 9/2 dường như nằm trong số loạt hợp đồng đầu tiên mà Iran đã phải đưa ra để thực hiện trao đổi phi tiền mặt nhằm tránh các lệnh cấm vận, một dấu hiệu cho thấy sự cấp bách khi nước này cố mua thực phẩm và tránh né các giới hạn tài chính.

"Các hợp đồng ngũ cốc đang được thanh toán bằng vàng nén và các hợp đồng trao đổi này đang được đưa ra", một thương gia ngũ cốc châu Âu giấu tên cho biết. "Một số hãng buôn bán lớn có liên quan". 

Một thương gia khác cho biết: "Vì các chuyến hàng ngũ cốc quá lớn, trao đổi hoặc thanh toán bằng vàng là lựa chọn nhanh nhất". 

Chi tiết về cách thức hoạt động của các hợp đồng trao đổi hiện vẫn chưa rõ vì vấn đề thanh toán quá mới, và các thương gia không tiết lộ quy mô chính xác của những hợp đồng như vậy.

Khó khăn kinh tế đang tác động lên Iran vào một thời điểm quan trọng về chính trị trong nước và ngoại giao hạt nhân của nước Cộng hòa Hồi giáo với phương Tây. Mỹ và châu Âu cho biết, cấm vận là cần thiết nhằm buộc Iran ngồi vào bàn đàm phán trước khi quốc gia này sản xuất đủ vật liệu hạt nhân để chế tạo một quả bom nguyên tử. 

Iran khẳng định chương trình hạt nhân của nước này chỉ phục vụ các mục đích hòa bình nhưng Mỹ và phương Tây nghi nó là vỏ bọc để sản xuất vũ khí hạt nhân.

Các nhà chức trách Iran khẳng định các đòn cấm vận không có tác động kinh tế nghiêm trọng như dư luận phản ánh. Họ cũng nói rằng người dân nước này sẵn sàng chịu đựng bất kỳ thử thách nào để ủng hộ quyền sở hữu công nghệ hạt nhân của đất nước.  

Thanh Hảo (Theo Reuters)