Dù các điều kiện chính trị, kinh tế và quân sự đều chưa sẵn sàng cho một cuộc chiến với Iran, vẫn có 4 khả năng Mỹ dính vào một cuộc xung đột với Iran trước tháng 11 năm nay.

Phần lớn các nhà phân tích chính trị tại Washington tin rằng chiến tranh với Iran khó xảy ra, đặc biệt là trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới. Về mặt chính trị mà nói, sẽ khó có chuyện Tổng thống Mỹ Obama tham gia một cuộc chiến khác ở Trung Đông trong bối cảnh cử tri Mỹ đang mệt mỏi vì chiến tranh. Thêm nữa, đó là còn chưa nói tới chuyện liệu nước Mỹ có thể kham thêm một cuộc chiến nữa không khi mà Bộ trưởng Quốc phòng Leon Panetta đang cắt giảm hàng tỷ USD từ ngân sách Lầu Năm Góc.

Ngoài ra, cộng đồng quốc tế hầu như không muốn phát động một cuộc chiến với Iran, đặc biệt là vào thời điểm Tehran cho phép các thanh tra của Liên Hợp Quốc tới các địa điểm hạt nhân của họ - lần đầu tiên trong lịch sử, và các lệnh trừng phạt với Iran dường như có tác động thật sự.

Dù vậy, dù các điều kiện chính trị, kinh tế và quân sự đều chưa sẵn sàng cho một cuộc chiến với Iran, thì vẫn có 4 khả năng Mỹ có thể dính vào một cuộc xung đột với Iran trước khi bầu cử diễn ra. Trong trường hợp xung đột xảy ra, chưa ai mường tượng tới cảnh quân Mỹ sẽ có mặt. Thay vào đó, một chiến dịch đánh bom hay tệ hơn là sẽ có một trận chiến ở eo Hormuz sẽ xảy ra.

"Tôi không cho rằng chúng ta sẽ có chiến tranh với Iran nhưng tôi sợ rằng chúng ta sẽ bị kéo vào đó", Michael Breen, phó chủ tịch Dự án Truman cho biết.

Iran muốn chiến tranh: Không phải là một cuộc chiến toàn diện, sẽ xảy ra nếu Iran đóng Eo Hormuz, chặn đứng dòng chảy của dầu và làm dấy lên sự lên án của cộng đồng quốc tế. Tuy nhiên, nếu Iran trục xuất các thanh tra của cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) thì đây sẽ được coi là sự khiêu khích có chủ tâm - một bằng chứng rõ ràng cho thấy Tehran đã quyết định theo đuổi việc chế tạo vũ khí từ chương trình uranium.

Nếu việc này dẫn tới các vụ đánh bom của Mỹ hoặc Israel, hoặc cả hai, thì người dân Iran sẽ đứng về phía lãnh đạo của họ. "Tôi cho rằng có những phần tử cứng rắn ở Tehran sẽ hoan nghênh một cuộc tấn công quân sự", Karim Sadjadpour, một chuyên gia về Iran tại tổ chức Carnegie vì hòa bình quốc tế. "Đây là một ván bài nguy hiểm và khó đoán, nhưng đó là điều duy nhất có thể hàn gắn sự rạn nứt chính trị sâu sắc trong nội bộ Iran và đánh lạc hướng sự bất mãn rộng khắp".

Khả năng Iran muốn chiến tranh cũng là một rủi ro được tính toán kỹ càng: Nhiều nhà quan sát tin rằng nếu không không kích dồn dập suốt nhiều tuần thì khả năng làm chậm chương trình hạt nhân của Iran chỉ là vài tháng và lâu nhất là hai năm.

Iran bị đánh giá thấp: Quyết tâm của Tổng thống Obama và môi trường chính trị Mỹ. Chúng ta hãy đối mặt với nó, Mỹ đã vạch ra hàng chục vạch đỏ trong suốt thập niên qua và Iran - cũng giống như Triều Tiên, đã chạy ngoằn nghèo quanh nó mà không bị trừng phạt.

Tổng thống Mỹ George W.Bush dường như cứ 6 tháng một lần lại vẽ ra một vạch đỏ và Iran lại coi thường. Cho tới giờ, Iran vẫn chưa thử "vuốt mặt" Obama. Tuy nhiên, Iran có thể cho rằng Obama đang bị quẫn trí bởi vấn đề kinh tế thế giới và cuộc bầu cử Tổng thống sắp tới, và phần nào nước này coi đó là cơ hội để bí mật tiếp tục chương trình làm giàu uranium, tiến gần hơn tới giai đoạn nâng cấp uranium để chế tạo vũ khí.

"Chúng ta không rõ Iran tính toán lợi hại của việc có hạt nhân là như thế nào", Michael O'Hanlon, chuyên gia về chính sách đối ngoại tại Viện Brookings cho hay. "Do thiếu thông tin về vấn đề đó, chúng ta nên cẩn thận khi đánh giá khi nào Iran sẽ có động thái tiếp theo".

Dựa trên những gì đã biết về chương trình hạt nhân của Iran, nước này khó có thể phát triển được một quả bom hạt nhân thực sự trước tháng 11 năm nay. Tuy nhiên, nếu Iran cứ cố tạo ra vật liệu dùng để chế tạo vũ khí ngay dưới mũi các thanh tra IAEA và điều này bị phát hiện thì hậu quả rất nghiêm trọng. Dựa trên những tuyên bố mạnh mẽ của Obama về Iran và việc những ứng viên Tổng thống hiếu chiến của đảng Cộng hòa đang dõi theo từng bước của nhà lãnh đạo này thì Obama có thể không bao giờ cho phép Iran tiến gần tới việc sở hữu một quả bom mà không ra tay hành động.

Chiến tranh nổ ra bất ngờ: Eo Hormuz là một nơi nhỏ bé để tiến hành các cuộc tập trận và Iran hoặc Mỹ có thể bắn nhầm và tình hình sẽ trở nên khó lường. Việc như thế này từng xảy ra trước dây. Sau cuộc chiến Iran-Iraq, khi tàu chiến Mỹ áp tải tàu chở dầu đi qua tuyến đường biển này, tàu hải quân Mỹ đã bất ngờ đấu súng với cả lực lượng Iraq và Iran vào năm 1987 và 1988. Vào ngày 3/7/1988, người trên tàu U.S.S Vicennes tin rằng họ đang bị tấn công và đã bắn hạ một chiếc máy bay thương mại của Iran, làm 290 hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng. Thử tượng tượng nếu một việc tương tự diễn ra lúc này thì hậu quả sẽ thế nào.

Israel đơn phương tấn công Iran: Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho rằng Iran có ý định chế tạo bom hạt nhân càng sớm càng tốt và nếu Tehran định sử dụng vũ khí đó thì Israel sẽ trở thành mục tiêu. Dù Mỹ tin rằng Iran không có ý định như vậy, thì Israel vẫn có thể tính toán để tấn công ngay lúc này. Tổng thống Obama và Quốc hội Mỹ sẽ không thể làm gì nhiều để trừng phạt Israel trước khi bầu cử diễn ra.

Nếu Israel chờ cho bầu cử Tổng thống Mỹ diễn ra xong xuôi, thì hậu quả chính trị sẽ nặng nề hơn với đất nước Do thái này. Đây là một ván bài vì nếu Obama tái đắc cử, có nguy cơ quan hệ giữa Israel với Mỹ sẽ bị tổn hại.

"Tôi không cho rằng thời gian biểu chính trị Mỹ sẽ thúc ép Israel phải tấn công Iran trước tháng 11/2012" Sadjadpour nói. “Người Israel sẽ tính toán rằng tốt hơn hết là chờ cho một chính quyền của đảng Cộng hòa tại Washington có thể lên nắm quyền vào 2013 và Mỹ lúc đó sẽ làm việc đó". Trong bất cứ trường hợp nào, Israel sẽ không hành động mà không thông qua Mỹ, các nhà phân tích nhận định. 

  • Hoài Linh (Theo Time)