Hãy hình dung ra giây phút bạn nằm trong căn phòng vô trùng lạnh lẽo của bệnh viện, trút hơi thở cuối cùng của cuộc đời khi không có người thân, bạn bè bên cạnh.

Bạn đã sẵn sàng để chết bên cạnh một người máy 'Hấp hối'?
Rồi có một người máy màu trắng nhỏ, vuốt ve tay bạn và cất lên giọng nói trong máy: "Tôi là Robot 'hấp hối'. Tôi đến để giúp bạn và hướng dẫn khi bạn trải qua giây phút cuối cùng trong đời trên trái đất này.

"Tôi rất tiếc vì gia đình và bè bạn không ở bên bạn lúc này, nhưng đừng sợ. Tôi ở đây và sẽ chăm sóc bạn. Bạn không cô đơn, bạn đã có tôi rồi. Gia đình và bè bạn của bạn yêu thương bạn rất nhiều, họ sẽ nhớ tới bạn sau khi bạn ra đi".

Liệu đây có phải là cách khả dĩ hơn là chết một mình? Hay nó khiến bạn sởn gai ốc? Liệu đây có phải là cách nhằm trấn an những người đang hấp hối, hay tệ hơn, chỉ là những phản hồi vô tình, giọng nói được ghi âm trước từ một cỗ máy không biết nghĩ và được lập trình sẵn?

Cho tới lúc này thì robot này vẫn chưa có mặt ở giường bệnh để 'vỗ về' cho các bệnh nhân sắp bước sang thế giới 'bên kia' thật sự.

Trên thực tế, các câu hỏi này đều do nghệ sĩ kiêm nhà sáng chế Dan Chen nghĩ ra khi lập trình cho cỗ máy "giúp qua đời".

Dan Chen cho rằng thiết kế này cho thấy sự "ác nghiệt của cuộc sống, và thiếu các kết nối mang tính trợ giúp/xã hội nhân bản".

"Nói cách khác, robot này trở thành một thứ giừ đó mà bạn có thể tin tưởng/ trông cậy. Nó có thể mang lại cho bạn 'hiệu ứng trấn an'/ vỗ về".

Dan Chen từng chế tạo ra rất nhiều cỗ máy 'biết yêu', chẳng hạn như 'robot ôm ấp' và các loại robot khác.

Theo cơ chế hoạt động của robot 'hấp hối', khi bệnh nhân nằm xuống và thiết bị được kích hoạt, đèn hiệu có dòng chữ "Xác định ra đi".

Vào lúc này, 'bác sĩ' sẽ rời phòng và để bệnh nhân lại một mình.

"Chỉ một lát sau, đèn hiệu báo "Xác định đã ra đi", và cánh tay của robot bắt đầu vuốt tới vuốt lui tay của bệnh nhân nhằm xoa dịu 'người ra đi' cho thanh thản. Tuy nhiên, Chen nói rằng động tác này khiến cho những người tới thăm quan có 'cảm xúc trái ngược - vừa hài lòng vừa tức giận'.

Chen nói thêm: "Thiết bị này gây ra nhiều câu hỏi tranh cãi".

"Quá trình con người từ giã cõi đời là khoảnh khắc tổn thương nhất trong đời người, đó là lúc mọi người tìm kiếm sự động viên và an ủi mang tính kết nối giữa người và người. Còn với thiết bị này, sự hiện diện của con người lại thay thế bằng máy móc khiến dấy lên các câu hỏi về tình thân mà không có tình người".

  • Lê Thu (theo DM)