Quốc vương Thái Lan Bhumibol Adulyadej là vị vua hiếm hoi trị vì lâu năm nhất trên thế giới, cùng lúc có quyền lực trên chính trường, sự sùng kính của người dân trong nước và trọng thị của nước ngoài.
Dù hiếm khi xuất hiện trước công chúng bởi tuổi cao sức yếu, nhưng sự hiện diện của nhà vua hầu như ở khắp mọi nơi trên đất Thái.
Kế vị anh trai là Vua Anada Mahidol vào năm 1946, Vua Bhumibol lên ngôi Quốc vương Thái Lan vào ngày 5/5/1950 tại Cung điện Hoàng gia ở Bangkok. Sau gần 7 thập kỷ cầm quyền, ông là người trị vì lâu nhất trong lịch sử Thái Lan.
Những lần thông tin về sức khỏe của người được công bố, người dân Thái Lan lại tập trung cầu nguyện, mong sao sức khỏe của người mau hồi phục.
“Một số người nói rằng đã 50 năm qua đi, chúng ta lại mong có thể chúc tụng nhau sau 50 năm nữa; khi đó đã là 100 năm rồi. Sau 100 năm, tôi sẽ 118 tuổi” – nhà vua có lần từng chia sẻ.
Dù đã được chữa trị suốt thời gian dài, cùng với cầu nguyện chân thành không dứt của người dân, nhưng Vua Bhumibol đã ra đi ở tuổi 88, vào ngày 13/10.
Với người dân Thái, Vua Bhumibol chính là hiện thân của một vị “Thánh sống” khả kính và mến yêu. New York Times nhận định: dường như các thần dân của Vua Bhumibol coi họ chỉ là ‘cát bụi dưới chân người’.
Business Spectator và Forbes ước tính tài sản ròng của Quốc vương Thái Lan vào khoảng 30 tỷ USD. Có báo nói số tài sản này là 37 tỷ USD, chủ yếu nguồn thu nhập đến từ cổ phần trong các doanh nghiệp, đầu tư bất động sản.
Qua Văn phòng Tài sản Hoàng gia, nhà vua sở hữu nhiều loại tài sản rải rác khắp Thái Lan cũng như cổ phần trong nhiều công ty, bao gồm 30% cổ phần tại Siam Cement (tập đoàn công nghiệp lớn nhất Thái Lan), và 20% cổ phần trong Ngân hàng Thương mại Siam (trong số những ngân hàng lớn nhất), cổ phần cá nhân tại Công ty Bảo hiểm Thái Lan và Sammakorn.
Khối tài sản khổng lồ trên tạo ra nguồn thu nhập hàng năm trị giá hàng triệu USD. Theo luật Thái Lan, số tiền này có thể chi tiêu ‘tùy ý của nhà vua’.
Sau khi Forbes công bố Quốc vương Bhumibol là nhân vật hoàng gia giàu nhất thế giới năm 2008, Bộ Ngoại giao Thái Lan đã ra thông cáo nói rằng thông tin mà tờ tạp chí này đưa ra là không chính xác và mâu thuẫn.
Được cho là vị vua giàu có nhất thế giới, nhưng Vua Bhumibol cũng là vị vua hào phóng nhất hành tinh. Sự rộng lượng này của ông xuất phát từ nhận thức khi ông ở độ tuổi 20 về ‘món nợ quê hương’.
Khi mới lên ngôi, năm nào ông cũng tự lái xe jeep đi 50.000 cây số, cùng hoàng hậu, tới những nơi hẻo lánh, xa xôi để thị sát đời sống người dân còn khốn khó. Ông là người lập ra các dự án hoàng gia, thúc đẩy nông nghiệp phát triển theo hướng công nghiệp hóa, tìm các biện pháp giúp người dân giải hạn, đào kênh rạch trữ và điều tiết nước.
Vua Bhumibol sinh ra tại Hoa Kỳ, phần lớn tuổi thanh xuân sống ở phương Tây. Ông tốt nghiệp tú tài văn chương Pháp, sở trường là chơi nhạc jazz. Nhưng điều đặc biệt, ông là một trong số ít người nhận được rất nhiều bằng sáng chế trong và ngoài nước, đặc biệt là về kỹ thuật.
“Chưa từng có ai trong lịch sử của Vương quốc Thái Lan đã nỗ lực để cải thiện đời sống người dân như vua Rama IX. Ông đã khởi động hàng ngàn dự án mang lại lợi ích lớn lao cho người dân và đất nước. Đó là lý do vì sao mọi gia đình, văn phòng, tòa nhà công sở đều treo ảnh nhà vua” – Maximilian Wechsler, một chuyên gia nước ngoài, nhận định về các dự án do Vua Bhumibol thực hiện.
Vua Bhumibol cũng là vị vua hiếm có tại Thái Lan ghi dấu ấn của vương quyền trong những thời khắc quan trọng của đất nước.
New York Times nhận định Vua Bhumibol đóng vai trò cốt yếu cho bản sắc của Thái Lan, và là lực lượng chính gắn kết đất nước, đóng vai trò quan trọng trong quá trình Thái Lan chuyển đổi thành đất nước dân chủ.
Năm 2003, hàng trăm người Thái đã tụ tập bên ngoài sứ quán Campuchia tại Bangkok, giật đổ tường và tìm cách tràn vào tòa nhà để trả đũa vụ sứ quán Thái Lan tại Phnom Penh ở Campuchia bị đốt. Tổng Giám đốc Cảnh sát Quốc gia Thái Lan thông báo cho đám đông rằng thư ký nhà vua chuyển lời của Vua Bhumibol kêu gọi bình tĩnh. Ngay lập tức, đám đông trật tự giải tán.
Theo Luật Thừa kế Hoàng gia năm 1924, Hoàng tử Vajralongkorn là người sẽ kế vị Vua Bhuminbol. New York Times cho rằng do điều tiếng liên quan tới lối sống cá nhân nên vị thái tử này rất khó để được người dân tin yêu như với vua cha.
Trong khi đó, nhiều người Thái lại dành sự cảm mến cho công chúa Sirindhorn, vì sự nghiệp từ thiện và những hành động thiết thực dành cho người nghèo. Theo Hiến pháp Nhân dân năm 1997, công chúa là nhân vật thứ hai trong thứ bậc thừa kế ngai vàng, nhưng chỉ lên ngôi trong trường hợp nhà vua không có người thừa kế.
Lê Thu
.svg){kind=icon}
