Phát triển năng lượng tái tạo (NLTT), Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) luôn thực hiện hai nhiệm vụ kép là vừa mua điện của các doanh nghiệp sản xuất điện NLTT vừa triển khai kế hoạch đầu tư phát triển nguồn điện sạch.

Thu mua điện NLTT

Thống kê chưa đầy đủ của các cơ quan chức năng, hiện cả nước có hàng trăm doanh nghiệp đã và đang đầu tư các nhà máy điện NLTT bao gồm thủy điện nhỏ dưới 30MW, điện mặt trời, điện gió, điện bã mía...Do không phải tham gia thị trường điện nên luôn được EVN thu mua toàn bộ theo quy định của nhà nước.

{keywords} 

EVN đã chỉ đạo các đơn vị hỗ trợ đầu tư xây dựng hệ thống điện đấu nối nhằm thu gom điện từ các nhà máy thủy điện nhỏ, mặt trời và điện gió; huy động tối đa sản lượng của các nhà máy thủy điện nhỏ kể cả trong mùa mưa, nhất là các thủy điện ở phía Bắc; đồng thời tuân thủ nghiêm túc áp dụng biểu giá chi phí tránh được do Bộ Công Thương ban hành. Điều này đã giúp các chủ đầu tư thủy điện nhỏ, NLTT yên tâm sản xuất; giải quyết khó khăn về giá điện cũng như các vấn đề khác. Mặt khác giúp giảm nhập khẩu điện từ các nước láng giềng.

Với trách nhiệm là doanh nghiệp nhà nước, hiện EVN cũng đã tiếp nhận quản lý, vận hành nhiều hệ thống điện năng lượng mặt trời tại nhiều đảo xa bờ ở Việt Nam.

Chú trọng phát triển NLTT

EVN xác lập định hướng và chủ trương chung trong nghiên cứu phát triển NLTT nói chung và điện mặt trời nói riêng của mình và tại các đơn vị thành viên.

Theo đó, đối với điện mặt trời, EVN sẽ tập trung nghiên cứu phát triển một số dự án Nhà máy điện mặt trời (có nối lưới) tại các địa điểm có tiềm năng thuộc khu vực Tây Nguyên, Nam Trung Bộ và Nam Bộ;Ưu tiên lựa chọn các địa điểm gần hoặc thuộc phạm vi địa giới các nguồn điện hiện có của EVN, xem xét đầu tư các dự án điện mặt trời nổi trên mặt nước tại các hồ chứa thủy điện và trên quỹ đất thuộc vành đai bảo vệ và vận hành công trình thủy điện, nhằm mục đích thuận lợi trong đấu nối lưới điện, giảm thiểu chi phí giải phóng mặt bằng, chi phí quản lý vận hành sau này.

Trong các năm qua, Tập đoàn đã giao các Tổng công ty Điện lực khẩn trương rà soát hiện trạng và quy hoạch phát triển lưới điện phân phối trong địa bàn quản lý của đơn vị để thông báo cho UBND các tỉnh về khả năng đáp ứng việc truyền tải công suất, kết nối lưới điện... của từng khu vực/địa bàn, để UBND các tỉnh xem xét, chấp thuận đầu tư các dự án điện mặt trời/năng lượng tái tạo cho phù hợp.

Báo cáo của EVN cho thấy, đến thời điểm này, EVN và các đơn vị thành viên của EVN đang triển khai các bước Quy hoạch và chuẩn bị đầu tư 23 dự án điện mặt trời với tổng công suất khoảng 3.100MW. Cụ thể, công ty mẹ Tập đoàn đã xác định địa điểm và lập quy hoạch04 dự án điện mặt trời, tổng công suất khoảng 575MW bao gồm dự án Phước Thái (200MW), Sông Bình (200MW) và Sê San 4 (49MW); đang triển khai công tác chuẩn bị đầu tư (Dự án Trị An đang trình duyệt QH). Bên cạnh đó, EVN đang triển khai bước nghiên cứu quy hoạch02 dự án (Phước Trung, Ninh Thuận ~50MW; Lộc Ninh 1, Bình Phước ~200MW).

Còn các Tổng công ty thành viên đang triển khai 17 dự án với tổng công suất khoảng 1.700MW.

Đối với điện gió, hiện EVN đang quản lý vận hành nhà máy điện gió với công suất 6MW trên đảo Phú Quý sau khi tiếp nhận từ PVN; Công ty Cổ phần phong điện Thuận Bình (vốn góp của EVN và các đơn vị thành viên) đã đưa vào vận hành 01 dự án 24 MW và đang nghiên cứu phát triển 04 dự án với tổng công suất khoảng 570MW. Các Tổng Công ty đang nghiên cứu đầu tư một số dự án điện gió tại khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.

Những kiến nghị đề xuất

Tiếp tục phát triển nguồn điện NLTT, ngoài những khó khăn thách thức về nguồn vốn, giải phóng mặt bằng...trong lĩnh vực NLTT nói chung vẫn còn nhiều tồn tại như: Các quy hoạch NLTT/ Điện mặt trời nói riêng (trừ thuỷ điện nhỏ) mới quy hoạch về quy mô công suất theo vùng, khu vực, chưa xác định địa điểm dự án, nên khó khăn trong việc quy hoạch và phát triển đồng bộ lưới điện; Công suất phát của NLTT không ổn định, thay đổi theo cường độ gió, bức xạ mặt trời...; Hệ thống tiêu chuẩn chuyên ngành/ tiêu chuẩn thiết kế, vận hành... đối với lĩnh vực NLTT còn thiếu, chưa đồng bộ.

Để tạo điều kiện cho NLTT phát triển, đại diện Tập đoàn EVN kiến nghị, về phía Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện, tạo lập các cơ chế, chính sách (vốn, thuế, đất đai..) để thu hút các nguồn lực đầu tư phát triển các nguồn điện NLTT. Lập quy hoạch về phát triển nguồn điện NLTT cấp tỉnh, cấp quốc gia gắn liền với việc ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia, các tiêu chuẩn chuyên ngành liên quan đến công tác thiết kế, vận hành… các nguồn điện NLTT; Tiêu chuẩn đấu nối lưới điện của các nguồn NLTT; Các tiêu chuẩn kỹ thuật các thiết bị được phép tham gia vào phát và truyền tải điện từ nguồn NLTT...

Bên cạnh đó là các cơ chế, chính sách để phát triển đồng bộ hệ thống truyền tải, phân phối điện và các công cụ đảm bảo sự vận hành ổn định của hệ thống điện; Các cơ chế, chính sách đảm bảo sự phát triển NLTT gắn liền với các yếu tố đảm bảo hiệu quả chung của Hệ thống điện và chi phí hệ thống.

Nghiên cứu phát triển các nguồn tích trữ năng lượng, thủy điện tích năng, song song, đồng bộ với phát triển NLTT. Nghiên cứu xây dựng và ban hành quy định về cơ chế đấu giá dự án NLTT. Đối với các địa phương cần cân đối, bố trí quỹ đất cho các dự án điện theo quy hoạch.

Đình Dũng