Cấp sổ đỏ có 'đường dây'?

"Theo người dân thì nguyên nhân căn bản nhất dẫn tới việc cấp sổ đỏ chậm trễ phần lớn do tiêu cực, nhũng nhiễu. Bộ trưởng có biết việc này không? Trách nhiệm quản lý của Bộ TN&MT như thế nào?" - ông Cương hỏi.

ĐB Nguyễn Sỹ Cương

ĐB cũng phản ánh việc cấp sổ đỏ tại các dự án nhiều năm không làm riêng lẻ từng trường hợp đối với các dự án chung cư mà phải làm từng tòa nhà thông qua chủ đầu tư. Lợi dụng việc này, chủ đầu tư đã phổ biến phải nộp 8 triệu đồng mới được làm nhanh sổ đỏ.

"Vì họ đòi tiền quá cao nên nhiều người dân không có điều kiện, người ta xót xa không nộp và kết quả là những người nộp phí bôi trơn thì đã được cấp, những người khác thì không biết đến bao giờ. Điều đáng nói là phí bôi trơn này chỉ nói miệng và thu tiền không có biên lai, biên nhận gì cả" - ông Cương phản ánh.

Quy định cũng như thời hạn giải quyết thủ tục cấp sổ đỏ rất mập mờ. "Chủ đầu tư nói không biết đến bao giờ mới có sổ đỏ, muốn biết thì xuống bộ phận một cửa mà hỏi. Khi người dân phản ánh đến Sở TN&MT Hà Nội thì không nhận được phản hồi. Việc người dân nghi ngờ có đường dây làm sổ đỏ từ các chủ đầu tư lên tới Sở TN&MT là có cơ sở. Tôi xin chuyển câu hỏi này tới Bộ trưởng".

Bộ trưởng thừa nhận nhũng nhiễu ở địa phương

Bộ trưởng TN&MT Nguyễn Minh Quang trả lời, việc cấp sổ đỏ có nhiều nguyên nhân chậm trễ, kéo dài, trong đó có cả nhũng nhiễu, trong đó có trách nhiệm của các văn phòng đăng ký đất đai ở địa phương. Nếu như các địa phương cơ bản hoàn thành việc cấp sổ đỏ thì Hà Nội và TPHCM lại phức tạp, nhất là với chung cư. Bộ đã cử nhiều đoàn xuống làm việc với Hà Nội, tình hình đã cải thiện hơn rất nhiều.

Thời gian tới, Bộ sẽ tiếp tục tăng cường, hướng dẫn để tìm thêm giải pháp, tăng cường thanh tra, kiểm tra. Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng lưu ý thủ tục hành chính đã rút ngắn rất nhiều nhưng vấn đề là thực hiện, nhất là ở các văn phòng đăng ký đất đai, đòi hỏi thanh, kiểm tra.

Bộ trưởng TN&MT Nguyễn Minh Quang

Tiếp ý của Bộ trưởng, ĐB Bùi Thị An hỏi: "Nhiều cử tri nói rằng việc cấp sổ đỏ ở các khu chung cư có rất nhiều vấn đề nhưng UBND TP Hà Nội báo cáo những việc đó đã được giải quyết cơ bản và báo cáo lên Bộ nhưng vừa rồi Bộ trưởng vẫn khẳng định có hiện tượng nhũng nhiễu. Đề nghị Bộ trưởng thẩm định lại thông tin để chúng tôi có căn cứ báo cáo lại cử tri?".

Trước câu hỏi của ĐB An, Bộ trưởng hứa sẽ trả lời bằng văn bản.

Khai thác khoáng sản trái phép khó bắt quả tang

Quản lý khai thác khoáng sản là nội dung Bộ trưởng nhận nhiều chất vấn. ĐB Nguyễn Tuyết Liên phản ánh thực trạng khai thác trái phép cát trên sông cả nước, đặc biệt ở sông Hậu gây sạt lở, nguy hiểm cho người dân sống ở ráp danh. "Bộ trưởng có giải pháp gì đột phá chấn chỉnh tình trạng này?".

Nhấn mạnh trách nhiệm của địa phương trong cấp phép khai thác khoáng sản, Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang nói việc xử lý vi phạm hỏi trách nhiệm của liên ngành địa phương bởi sai phạm trong khai thác cát trái phép trên sông rất khó bắt quả tang. Nếu tăng cường tổ chức tốt, phối hợp liên ngành ở địa phương thì thực trạng sẽ cải tiến.

Dẫn kết quả xử lý vi phạm, thanh tra, kiểm tra hàng năm liên quan khai thác khoáng sản, ông Đương cũng phàn nàn các biện pháp chế tài áp dụng lâu nay quá nhẹ. "Ăn" tài nguyên, tài sản của quốc gia mà chỉ bị xử phạt hành chính, thu hồi giấy phép là bất hợp lý, theo ông Đương, phải có giải pháp cụ thể, xử lý trách nhiệm ghi thẳng vào luật.

Không chỉ đòi phải áp dụng mức truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội rút ruột tài nguyên quốc gia, ông Đương cho rằng phải áp hình phạt cao nhất là tử hình, chung thân cho tội cấp giấy phép trái phép mới mong xử lý triệt để thực trạng. Câu hỏi chất vấn cùng lúc cho lãnh đạo Bộ TN&MT lẫn Bộ Công an.

Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang đồng tình rằng mức xử lý vi phạm hiện nay còn nhẹ dù tinh thần phải xử theo quy định của pháp luật. "Mức độ xử nặng, nhẹ liên quan nhiều yếu tố nhưng tôi đồng tình chúng ta cần phải có quy định nặng hơn nữa, thậm chí thu hồi tiền, truy cứu trách nhiệm hình sự" - Bộ trưởng nói và kỳ vọng khung chế tài sẽ chặt chẽ trong các quy định của các luật liên quan.

Khiếu nại, tố cáo ai chịu trách nhiệm?

Trích dẫn lại báo cáo do Bộ trưởng trình bày trong đó nhận định việc xử lý vi phạm về đất đai hiện nay không rõ, ĐB Ngô Văn Minh chất vấn còn 3.700 tổ chức và khoảng 23 nghìn ha đất có vi phạm để thất thoát lãng phí, đã xử lý được ai và thế nào?

Ông nêu câu hỏi về chất lượng các văn bản quy phạm pháp luật trong hướng dẫn thi hành luật Đất đai do chính Bộ ban hành tác động đến cuộc sống mà văn bản sau ra có lợi hơn văn bản trước, mà một con số không có nhiều dịch chuyển, đó là khiếu nại, tố cáo liên quan đất đai vẫn chiếm hơn 70%. Ông Minh băn khoăn liệu một văn bản mới sắp ban hành của Bộ là nghị định 47 liệu có khắc phục được thực trạng như bài ca muôn thuở?

ĐB Ngô Văn Minh

Bộ trưởng TN&MT thừa nhận trách nhiệm của Bộ trong tham mưu về ban hành các văn bản quy phạm pháp luật song ông cho rằng, để giải quyết vấn đề cho người dân, chăm lo lợi ích của người dân thì trách nhiệm văn bản chỉ một phần, phần trách nhiệm nữa là địa phương các cấp trực tiếp xử lý các vấn đề rất quan trọng.

Liên quan xử lý thất thoát, lãng phí đất, Bộ trưởng khẳng định đã xử lý quyết liệt nhưng có những địa phương cũng tâm tư, đó là trong bối cảnh kinh kế khó khăn, vì nhiều lý do DN ngưng đầu tư nhưng nếu xử lý quá mạnh thì khó hút đầu tư. Do đó để chia sẻ khó khăn với DN, diện tích chưa đưa vào sử dụng sẽ được gia hạn tiếp 24 tháng. Nếu chủ đầu tư không sử dụng sau thời hạn trên thì sẽ bị thu hồi trắng, không bồi hoàn tài sản trên đất.

Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh tham gia trả lời chất vấn cho hay, khiếu nại đất đai năm 2014 chiếm 68%, xu hướng tăng so với năm ngoái. Để giải quyết, ông cho rằng phải nâng cao trách nhiệm cơ quan nhà nước, tiếp công dân thường xuyên, đối thoại giải quyết khiếu nại để giảm bớt bức xúc, khiếu nại tồn đọng, tăng cường hiểu biết pháp luật cho nhân dân, xây dựng thể chế, thanh tra trách nhiệm UBND các cấp, bộ ngành trong giải quyết khiếu nại, tố cáo....

Linh Thư - Ảnh: Minh Thăng