- Luật quy định, việc xin lỗi, cải chính công khai chỉ phải thực hiện khi người bị oan có yêu cầu.
Với 92,46% ĐB tán thành, sáng nay QH đã biểu quyết thông qua luật Trách nhiệm bồi thường Nhà nước (sửa đổi) với nhiều điểm mới quan trọng.
Trước đó giải trình tiếp thu trước QH, Chủ nhiệm UB pháp luật Nguyễn Khắc Định cho biết, có ý kiến đề nghị, đối với thiệt hại về tinh thần quy định tại Điều 27 thì Nhà nước bồi thường, đồng thời cải chính, xin lỗi công khai người bị oan mà không cần có yêu cầu của người bị oan.
 |
| Chủ nhiệm UB Pháp luật Nguyễn Khắc Định tiếp thu, giải trình dự thảo luật trước QH. Ảnh: VPQH |
Theo UB Thường vụ QH giải trình, quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín thuộc nhóm quyền nhân thân không gắn với tài sản.
Khoản 5 điều 34 bộ luật Dân sự quy định: “Cá nhân bị thông tin làm ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín thì ngoài quyền yêu cầu bác bỏ thông tin đó còn có quyền yêu cầu người đưa ra thông tin xin lỗi, cải chính công khai và bồi thường thiệt hại”.
Như vậy, việc xin lỗi, cải chính công khai luôn gắn với quyền yêu cầu của người bị thiệt hại.
Với tính chất của một quyền nhân thân thì bên có nghĩa vụ chỉ phải thực hiện nghĩa vụ khi bên có quyền thực hiện quyền yêu cầu của mình.
Việc quy định cơ quan nhà nước chủ động tiến hành xin lỗi, cải chính công khai mà không cần yêu cầu từ phía người bị oan sẽ làm ảnh hưởng đến quyền tự định đoạt về quyền nhân thân của người bị oan.
Tuy nhiên, tiếp thu ý kiến của ĐBQH, để thể hiện trách nhiệm của Nhà nước đối với hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ ảnh hưởng trực tiếp đến danh dự, uy tín, nhân phẩm của người bị oan, UB Thường vụ QH đã chỉ đạo các cơ quan bổ sung quy định: Khi thụ lý hồ sơ, trường hợp trong văn bản yêu cầu bồi thường không có yêu cầu phục hồi danh dự thì cơ quan giải quyết bồi thường có trách nhiệm làm rõ người bị thiệt hại có yêu cầu phục hồi danh dự hay không tại điểm a khoản 2 điều 42 của dự thảo luật.
Được bồi thường 6 tháng lương nếu thiếu hoá đơn
Để tạo thuận lợi cho người yêu cầu bồi thường, đồng thời giải quyết những vướng mắc phát sinh từ thực tiễn công tác giải quyết bồi thường đối với các trường hợp khó chứng minh được thiệt hại do thời gian diễn ra quá lâu, luật đã bổ sung quy định cụ thể về các thiệt hại, chi phí được bồi thường và việc xác định thiệt hại, chi phí.
Cụ thể như chi phí thuê phòng nghỉ, chi phí đi lại, in ấn tài liệu, gửi đơn thư trong quá trình khiếu nại, tố cáo; chi phí thuê người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự trong quá trình tố tụng.
Trường hợp người yêu cầu bồi thường không xuất trình được hóa đơn, chứng từ hợp pháp đối với các chi phí quy định thì chi phí được bồi thường không quá 6 tháng lương cơ sở tại thời điểm quy định tại khoản 2 điều 22 của luật này cho 1 năm tính từ thời điểm bắt đầu khiếu nại hoặc tố cáo hoặc tham gia tố tụng cho đến ngày có văn bản làm căn cứ yêu cầu bồi thường.
Chi phí gửi đơn thư đến cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền giải quyết được tính theo biên lai cước phí bưu chính.
Trường hợp người yêu cầu bồi thường không xuất trình được biên lai cước phí thì chi phí được bồi thường không quá 1 tháng lương cơ sở tại thời điểm quy định tại khoản 2 điều 22 của luật.
Ngoài ra, một điểm đáng lưu ý là quy định tạm ứng kinh phí bồi thường.
Trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đề xuất, cơ quan giải quyết bồi thường phải hoàn thành việc tạm ứng kinh phí và chi trả cho người yêu cầu bồi thường.
Trên cơ sở kinh phí đã tạm ứng để chi trả cho người yêu cầu bồi thường, cơ quan giải quyết bồi thường đề nghị cơ quan tài chính có thẩm quyền cấp bổ sung kinh phí đã tạm ứng cho người yêu cầu bồi thường.
Luật cũng quy định người thi hành công vụ có lỗi gây thiệt hại có nghĩa vụ hoàn trả cho ngân sách nhà nước một phần hoặc toàn bộ khoản tiền mà Nhà nước đã bồi thường cho người bị thiệt hại.
Trường hợp có nhiều người thi hành công vụ cùng gây thiệt hại thì những người đó có nghĩa vụ hoàn trả tương ứng với mức độ lỗi của mình và thiệt hại mà Nhà nước phải bồi thường.
Luật này sẽ có hiệu lực thi hành từ 1/7/2018.
Tòa xin lỗi cựu tử tù Hàn Đức Long, người nhà nạn nhân phản đối
Phó chánh án Tòa án Cấp cao tại Hà Nội đọc lời xin lỗi công khai ông Hàn Đức Long tại trụ sở UBND xã Phúc Sơn, Tân Yên, Bắc Giang.
Đừng bắt người bị oan phải làm đơn mới được xin lỗi
Các ĐBQH nêu quan điểm không nên đưa ra việc chỉ khi người bị oan có đơn yêu cầu thì Nhà nước mới tổ chức xin lỗi công khai.
'Bắt thì hoành tráng, xin lỗi công khai chưa đầy 2 phút'
Phó viện trưởng VKSND Tối cao Nguyễn Hải Phong lưu ý tình trạng xin lỗi người oan sai: “Bắt thì hoành tráng nhưng xin lỗi làm oan công khai chưa đầy 2 phút”.
Oan chục năm, xin lỗi 2 phút dân thấy hình thức
Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga đặt ra một loạt vấn đề trong bồi thường oan sai khi thảo luật dự thảo luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước sửa đổi.
Các nước dùng tiền hối lộ bồi thường oan sai
Các nước lập quỹ bồi thường oan sai, lấy từ các khoản thu do phạm tội mà có như hối lộ... - Chánh án TANDTC Nguyễn Hoà Bình nêu.
Thúy Hạnh
.svg){kind=icon}
