Vụ hoãn thi hành án tử hình và “phút 89” kịch tính

Sau khi mẹ tử tù Hồ Duy Hải thông báo TAND tỉnh long An sắp thi hành án tử hình, Báo Lao Động, Tuổi Trẻ và Gia đình Xã hội đã vào cuộc.

Sáng 4.12, những phóng viên, luật sư và dư luận quan tâm đến vụ án giết hai nữ nhân viên Bưu cục Cầu Voi (Long An) đều bàng hoàng khi nghe thông tin, sáng mai (5.12) thi hành án tử tù Hồ Duy Hải.

Mọi nỗ lực được huy động, với một hy vọng là tạm dừng thi hành án tử hình, để có thời gian làm rõ việc “oan hay không”, để không chỉ phạm nhân, gia đình và dư luận tâm phục khẩu phục với phán quyết của tòa án. Bởi vụ án này, những chứng cứ buộc tội bị cáo chưa được cơ quan tố tụng làm rõ.

Và đặc biệt là có nhiều vi phạm nghiêm trọng trong quá trình tố tụng, được Báo Lao Động nêu rõ trong bài báo “Vụ án giết hai nữ nhân viên Bưu cục Cầu Voi: Oan hay không cũng phải làm rõ” ra ngày 3.12.

“Ngày mai, tử hình Hồ Duy Hải rồi"

Đó là dòng tin nhắn của Hữu Danh - phóng viên Báo Lao Động thường trú tại Long An - đến điện thoại của tôi vào lúc 10h52 sáng 4.12. Không tin đó là sự thật, tôi gọi ngay cho Hữu Danh, rằng ai thông báo tin này. Danh cho hay, đó là thông tin từ luật sư Phong. Tôi gọi ngay cho luật sư Trần Hồng Phong - hỗ trợ pháp lý cho gia đình phạm nhân Hồ Duy Hải trong quá trình đi kêu oan.

Anh Phong nói: “Tôi có nghe từ một người quen, là phóng viên, xem chừng thông tin chính xác đó”. Và khoảng 15 phút sau, Hữu Danh thông báo nguồn tin chính xác, Báo Tuổi Trẻ (TTO) vừa đưa tin vào lúc 10h48, có xác nhận của Phó Chánh án TAND tỉnh Long An.

Nhóm PV đang cùng thực hiện việc lật lại hồ sơ vụ án này đều thở dài và nói với nhau “Thôi, thế là hết”. Một nhà báo đi cùng với nhóm phóng viên Chuyển động 24h, từ Long An nhắn tin cho tôi “Phải tìm kênh chính quy để cầu cứu thôi”, anh nói lời động viên rằng, lúc này phải hết sức bình tĩnh, còn những 18 tiếng đồng hồ nữa mới đến giờ thi hành án. Anh cho hay, chiều nay phóng viên Chuyển động 24h làm việc với các cơ quan chức năng của tỉnh Long An.

Đang lúc như “chết đuối vớ được cọc”, bất chợt tôi nhớ đến chú Tư Tạo (luật sư Trần Văn Tạo - Đoàn luật sư TP.Hồ Chí Minh) - nguyên là Phó Giám đốc Công an TP.Hồ Chí Minh, Thường vụ Thành ủy TP.Hồ Chí Minh, Trưởng ban Tư tưởng văn hóa Thành ủy TP.Hồ Chí Minh - công tác ở TP cùng thời gian khi Chủ tịch Nước Trương Tấn Sang đang là Chủ tịch UBND TP.Hồ Chí Minh, hơn nữa mới hôm qua thôi (ngày 3.12), chú Tư Tạo cũng vừa gửi văn bản đến Chủ tịch Nước Trương Tấn Sang, đề nghị Chủ tịch Nước xem xét lại hồ sơ của vụ án Hồ Duy Hải, bị tuyên án tử hình vì tội giết người, cướp của, có nêu: “Hiện nay, vụ việc đang được dư luận quan tâm, để tránh trường hợp một người bị chết oan không thể sửa sai vì chưa được xem xét kỹ hồ sơ vụ án, một lần nữa xin đề nghị anh, với tư cách Chủ tịch Nước, chỉ đạo cơ quan tư pháp hoãn thi hành án và có kháng nghị xem xét lại toàn bộ vụ án...”; tôi liền gọi cho chú Tư Tạo, lúc đó là 11h14, nghẹn ngào: “Chú Tư ơi, sáng mai thi hành án với Hồ Duy Hải rồi”, giọng ông lạc hẳn đi: “Thật ư”. “Vâng. Chú ơi, chú Tư Sang đang ở TP.Hồ Chí Minh”. Không chờ tôi nói hết câu, ông nói “Chú biết rồi, chú sẽ gọi thông báo với chú Tư”.

Chúng tôi thở phào nhìn nhau và hy vọng - dù chỉ lá ánh sáng le lói cuối đường hầm, nhưng vẫn tràn đầy hy vọng. Vào lúc 11h20, điện thoại của tôi đổ chuông. Giật mình khi nhìn thấy số điện thoại của chú Tư Tạo, nửa mừng, nửa lo và chợt vỡ òa khi nghe chú Tư Tạo báo cho biết là vừa gọi điện cho chú Tư Sang, chỉ đề nghị tạm dừng thi hành án, chưa nói đến chuyện đúng-sai. Chúng ta chờ đợi ý kiến của Chủ tịch Nước. Bởi lúc này thì chỉ có Chủ tịch Nước mới có quyền quyết định”. Ông dặn “Cháu ở Hà Nội, có tình hình gì báo chú ngay nhé”.

Hữu Danh đang trên đường từ TP.Hồ Chí Minh về Long An để kịp thời gian buổi chiều cùng Chuyển động 24h làm việc với cơ quan chức năng tỉnh Long An, liền gọi điện cho tôi, giọng Hữu Danh đầy phấn khích: Chị ơi, ông Đặng Văn Xướng - Chủ tịch Hội đồng Nhân dân tỉnh - vừa gọi điện báo cho em là đã có lệnh tạm dừng thi hành án Hồ Duy Hải”. Tôi nhìn đồng hồ, đúng 11h55. Tôi liền gọi ngay, báo cho chú Tư Tạo thông tin này. Luật sư Nguyễn Văn Đạt - bào chữa cho Hồ Duy Hải - cũng thông tin cho tôi rằng cũng vừa nhận được tin từ chú Tư Tạo.

Xin được nói thêm, năm 2009, 2011, luật sư Nguyễn Văn Đạt đã gửi đơn đến Chủ tịch Nước, Chánh án TAND Tối cao, Viện trưởng Viện KSND Tối cao đơn khiếu nại Bản án hình sự phúc thẩm ngày 28.1.2009 của Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.Hồ Chí Minh, tuyên phạt Hồ Duy Hải án tử hình vì tội “giết người, cướp của”, vì có nhiều dấu hiệu tội phạm chưa được xác minh, làm rõ và đề nghị xem xét lại bản án theo trình tự giám đốc thẩm. Văn Phòng Chủ tịch Nước đã có công văn số 98 (ngày 17.2.2011) đến Chánh án TAND Tối cao, Viện trưởng Viện KSND Tối cao xem xét, chỉ đạo, giải quyết theo thẩm quyền và trả lời cho đương sự và báo cáo kết quả để Chủ tịch Nước biết.

Luật sư Nguyễn Văn Đạt cho hay, ông đã nhận được trả lời của TAND Tối cao rằng, vụ án đã xét xử ở cấp sơ thẩm và phúc thẩm là có căn cứ và đúng pháp luật.

Trong thời điểm “nước sôi lửa bỏng” này, luật sư Trần Hồng Phong cũng gọi điện thông báo cho tôi, anh vừa hoàn tất bản kiến nghị khẩn cấp, về việc hỗ trợ xin tạm hoãn việc thi hành án tử hình phạm nhân Hồ Duy Hải”. Vào lúc 13h20, luật sư Trần Hồng Phong cùng phóng viên Lê Anh Kiệt (Báo Pháp Luật Việt Nam) đã đến Văn phòng thư ký Chủ tịch Nước để gửi đơn. Thư ký Chủ tịch Nước đã nhận đơn và hứa sẽ chuyển tới tay Chủ tịch Nước, đồng thời đề nghị sáng mai bổ sung thêm hồ sơ của vụ án, nộp đơn đề nghị giám đốc thẩm vụ án.

Đồng nghiệp ở Báo Tuổi Trẻ khi hay tin ngày 5.12 tuyên án tử hình Hồ Duy Hải đã nhanh chóng xác minh thông tin qua ông Lê Quang Hùng - Phó Chánh án TAND tỉnh Long An - và cập nhật ngay trên TTO vào lúc 10h48. Và từ thông tin chính xác này, có cơ sở để “mỗi người một việc” cùng chung tiếng nói, kiến nghị tạm dừng thi hành án Hồ Duy Hải, để làm rõ những chứng cứ buộc tội Hồ Duy Hải mà các cơ quan tố tụng chưa làm rõ.

Và vào đúng chính Ngọ (12h) ngày 4.12, ông Lê Quang Hùng - Phó Chánh án TAND tỉnh Long An - đã ký và phê vào đơn xin hoãn thi hành án của gia đình tử tù Hồ Duy Hải: ”Lãnh đạo TAND tỉnh Long An đồng ý theo yêu cầu của gia đình bị án Hồ Duy Hải, hoãn thi hành án tử hình ngày 5.12.2014”. Niềm vui một lần nữa vỡ òa không chỉ đến với gia đình Hồ Duy Hải, dư luận đang theo dõi diễn biến đầy gay cấn của vụ án và chúng tôi - những phóng viên và luật sư - đã bằng mọi cố gắng... trong “phút 89” đầy kịch tính vào sáng 4.12 không thể nào quên của bản án tử hình đã có hiệu lực thi hành.

Lời cuối

Chiều chủ nhật 30.11, Báo Lao Động nhận được điện thoại của hướng dẫn viên du lịch, cho hay có một bà mẹ đang đứng trước cổng TAND Tối cao kêu oan cho con đã có quyết định tử hình. Ngay lập tức phóng viên Báo Lao Động đã đến gặp, đó là bà Nguyễn Thị Loan - người mẹ của tử tù Hồ Duy Hải. Chiều hôm sau, bà Nguyễn Thị Loan đã đến tòa soạn đưa đơn kêu cứu.

Luật sư Nguyễn Văn Đạt và Trần Hồng Phong ở TPHCM cũng không quản thời gian, chụp lại hồ sơ vụ án gửi cho chúng tôi qua email. Suốt một đêm, nhóm phóng viên chúng tôi dường như thức trắng, đọc hồ sơ vụ án.

Càng đọc, chúng tôi càng có niềm tin để lật lại hồ sơ vụ án, nhất là kết quả giám định của Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Long An khẳng định dấu vân tay ở hiện trường vụ án không trùng với điểm chỉ 10 ngón in trên chỉ bản của Hồ Duy Hải. Rồi đến hai biên bản xác định đồ vật.

Và khủng khiếp thay, tang vật gây án mà Hồ Duy Hải khai dùng để giết hai nạn nhân là thớt gỗ và dao, nhưng cả hai đều không thu giữ được ở hiện trường. Thế là chị Hiếu (bạn hai nạn nhân) ra ngoài mua một chiếc thớt và xác nhận là giống chiếc thớt mà nạn nhân vẫn dùng. Con dao cũng vậy, anh dân phòng Nguyễn Văn Thu cũng đi mua một con dao về, nói là giống con dao mà dân phòng thấy khi dọn dẹp hiện trường... còn nhiều tình tiết “chứng cứ” bi hài, chúng tôi sẽ đề cập ở bài báo sau.

Và từ bài báo “Oan hay không cũng phải làm rõ” ra ngày 3.12, sáng cùng ngày, trong buổi tiếp xúc cử tri của Chủ tịch Nước Trương Tấn Sang, cử tri Nguyễn Hữu Vạn (quận 1) đã dẫn thông tin từ bài báo và đề nghị Chủ tịch Nước xem xét vụ án Hồ Duy Hải để tránh oan sai.