Liền anh “giả gái” hát ý éo tại Hội Lim

– Không còn ăn xin nhếch nhác, công tác tổ chức đã quy củ hơn nhưng hồn cốt của Hội Lim xưa nay đã thay đổi quá nhiều.

Hội Lim năm nay được tổ chức khá quy mô và bài bản. Không còn những hoạt động như lập kỉ lục số người hát quan họ như những năm trước, công tác tổ chức cũng đã tiến bộ và tốt hơn ở rất nhiều mặt như giao thông được điều phối tốt hơn, ngăn chặn hoàn toàn được nạn ăn xin và đánh bạc quanh khu vực lễ hội.

Đường vào khu vực trung tâm lễ hội đã sạch sẽ và quy củ hơn những năm trước. Nạn ăn xin, đánh bạc cũng không còn.

Tuy nhiên những ai yêu quan họ Bắc Ninh đặc biệt là những người muốn tìm về đúng làn điệu quan họ cổ được biểu diễn theo đúng bài bản trong một lễ hội kiểu truyền thống nay đã không còn.

Không gian của một CLB quan họ biểu diễn tại Hội Lim năm nay.

Trước khi Hội Lim diễn ra, BTC đã tuyên bố năm nay sẽ không còn hình ảnh liền anh liền chị ngả nón quai thao nhận tiền từ du khách. Và đúng như chỉ đạo hình ảnh này đã không còn nhưng không phải việc nhận tiền từ du khách đã chấm dứt.

Liền anh liền chị vẫn mời trầu và nhận tiền mừng từ du khách nhưng một cách lịch sự hơn là bỏ tiền vào hộp bên dưới còn du khách nhận trầu ở phía trên. Các gánh hát quan họ dạo thuyền không có điều kiện mời trầu thì thay bằng nón quai thao hoặc dùng tạm chiếc mâm để mời trà và cũng để nhận tiền mừng từ du khách.

Không dùng nón quai thao để nhận tiền từ du khách, các liền chị cầm những hộp trầu để ra mời khách, những ai muốn mừng cho đoàn nghệ thuật thì có thể bỏ tiền mừng vào hộp dưới.

Đặc biệt cũng có những gánh hát bơi thuyền hẳn ra xa bờ và không hề nhận tiền mừng của du khách tự nguyện.

Tại khu vực Đồi Lim, nơi trung tâm của lễ hội, không còn hiện tượng các gánh hát thi nhau dùng loa tăng âm công suất lớn khiền không gian bị ồn ào. Các gánh hát đều để loa tăng âm ở mức vừa phải đủ nghe.

Dạo qua một vòng các CLB quan họ, hầu hết đều hát quan họ trên tiếng đàn điện tử. Chỉ có một CLB duy nhất là CLB người cao tuổi của Bắc Ninh là không dùng nhạc mà hát trực tiếp để phục vụ du khách.

CLB quan họ người cao tuổi Bắc Ninh không dùng nhạc đệm điện tử mà hát trực tiếp.

Còn lại các CLB khác dù thu hút được rất đông người dân đến xem, thậm chí là vỗ tay nhưng nghe ra hầu hết không phải là làn điệu quan họ xưa mà đã được cách tân, thêm nhạc cho dễ nghe để chiều lòng phần lớn các du khách.

Cá biệt, tại CLB quan họ thôn Lương – xã Tri Phương còn sử dụng một liền anh nhưng “giả gái” để hát quan họ. Các liền chị và liền anh khác hào hứng vỗ tay, múa phụ họa cho “liền chị” này biểu diễn.

Ai cũng muốn đến hội là để vui, nhưng những gánh hát quan họ được hát và biểu diễn một cách bài bản theo đúng truyền thống thì quá hiếm,  chỉ toàn là quan họ “mới” và những CLB quan họ giống như những đoàn biểu diễn hiếu hỷ thay vì mọi hôm hát nhạc thường nay chuyển sang hát quan họ để phục vụ bà con thì cũng là điều đáng lo.

Hội Lim năm nay tạo sự thoải mái hơn cho du khách nhưng những ai muốn đi Hội Lim năm nay để nghe làn điệu quan họ chính gốc mà xưa kia được biểu diễn và hát hay để tìm ý nghĩa đích thực của một di sản nhân loại đã được UNESCO công nhận thì có lẽ họ đã không thành công.

Một vài hình ảnh các trò chơi dân gian trong lễ Hội Lim:

Đấu vật

Bịt mắt bắt dê

Trò đập niêu.

Nguyễn Hoàng