- LHP Việt Nam lần thứ 18 có đối đầu với Tiệc phim trực tuyến YxineFF khi cùng là hai sự kiện điện ảnh diễn ra trong tháng 10?

Tiệc phim trực tuyến YxineFF vừa phát đi thông báo sẽ chiếu bộ phim đầu tiên trong số 10 phim tranh giải khu vực, giải dành riêng cho phim VN, vào ngày 3/10 tại trang mạng của liên hoan. Các ứng viên ở hạng mục này sẽ được chiếu lần lượt cho đến hết ngày 12/10, một ngày sau khi LHP VN lần thứ 18 chính thức khai mạc tại Quảng Ninh.

{keywords}
Đánh thức, phim ngắn do Phạm Hoài Viễn đạo diễn, tham gia Tiệc phim trực tuyến YxineFF 2013.

Về mặt nghề nghiệp, có thể nói, LHP VN lần thứ 18 không hoàn toàn cạnh tranh với YxineFF bởi chúng nằm ở hai đầu của chiếc gạch nối gánh hiện tại và tương lai, mạch nổi và mạch ngầm, tuổi già và sức trẻ. Cả hai vừa tiếp nối lại vừa song hành như hai mặt cần có trong một nền điện ảnh.

Sự kiện thứ nhất dành cho phim truyện và giới làm nghề chuyên nghiệp, được Nhà nước rót kinh phí tổ chức, phô trương sự đa diện của một nền điện ảnh công – tư hỗn hợp trong không khí hội hè. Trong khi đó, sự kiện thứ hai dành cho phim ngắn và những người trẻ đang chập chững những bước đầu tiên trên con đường điện ảnh, được tổ chức bằng kinh phí tài trợ, làm hiển lộ những nỗ lực âm thầm chạm ngõ điện ảnh của những người trẻ.

Nếu có sự cạnh tranh giữa hai sự kiện, đó hẳn phải là sự quan tâm của khán giả yêu điện ảnh. Tất nhiên, xét theo mục đích và tầm quan trọng, YxineFF không thể cạnh tranh nổi với LHP VN ở mức độ quan tâm của toàn xã hội, thể hiện qua sự chú ý khai thác của truyền thông đại chúng.

Nhưng tính chất quan tâm đối với hai sự kiện lại hoàn toàn khác biệt. Nếu LHP VN thường dẫn tới cái nhìn phê bình chính thống và nghiêm túc (nên đôi khi nghiêm khắc) về nền điện ảnh chuyên nghiệp; thì ở YxineFF, cuộc bàn luận phim ảnh có thể diễn ra trong không khí góp ý khen chê vui vẻ, vô tư dành cho những tác phẩm thể nghiệm, tìm tòi.

{keywords}
Lạc lối, phim tham gia LHP VN lần thứ 18 mà khán giả chỉ thấy xuất hiện ở vài liên hoan phim trước đó.

Riêng xét về khả năng tiếp cận khán giả ở góc độ lý thuyết, YxineFF hẳn phải “ăn đứt” LHP VN khi toàn các bộ phim tranh giải đều được trình chiếu miễn phí trên mạng trong thời gian diễn ra liên hoan. Trong khi, ở LHP VN, có vài phim thuộc “đặc quyền”…chỉ ban giám khảo mới được xem.

Sự khác biệt có lẽ nằm ở chỗ các phim tranh giải YxineFF nằm ngoài hệ thống sản xuất phim chính thống. Chúng thuần túy là cuộc chơi thể hiện nỗ lực đầu tư, thực hành và thể nghiệm của một hoặc nhóm tác giả. Khát khao chia sẻ do vậy cũng lớn hơn sự e ngại về bản quyền. Trong khi đó, các phim ở LHP VN gắn liền với hệ thống phát hành và chiếu bóng như ba bộ phận hữu cơ không thể tách rời trong một nền điện ảnh.

Ban tổ chức Tiệc phim YxineFF 2013 tỏ ra tận dụng được tính chất cởi mở của sân chơi do họ đứng ra tổ chức. Theo đó, trong luật chơi năm nay, bên cạnh những giải thưởng của giới chuyên môn, sẽ có hai giải thưởng thuộc về quyền lựa chọn của khán giả. Đó là hai giải Trái tim hồng trong hạng mục Tranh giải khu vực và Tranh giải quốc tế.

Trao quyền lựa chọn cho khán giả tuy không phải là mục đích tổ chức của LHP Việt Nam. Nhưng có một điều chắc chắn: những thành viên trong ban giám khảo liên hoan vừa được chọn ra, vốn đều là những người “trong nhà” với những người có phim dự thi, có thể đóng góp một lựa chọn nói lên tiếng nói của khán giả. Thay vì để giải quyết những mối quan hệ cá nhân hoặc dàn hòa xung đột giữa các kiểu làm điện ảnh xảy ra ở những kỳ liên hoan gần đây, kể từ ngày có tư nhân tham gia làm phim.

Minh Chánh