Mỹ Tâm và giá trị thật của những giải thưởng quốc tế

Sau liveshow tại Hà Nội, Mỹ Tâm đã đón nhận một tin không thể vui hơn. Đó là việc cô có tên trong danh sách đề cử cho hạng mục Nữ nghệ sĩ xuất sắc nhất thế giới (World‘s Best Female Artist) của giải thưởng Âm nhạc Thế giới 2013 (World Music Awards – WMA). Ngay trước đó, “họa mi tóc nâu” cũng lần lượt đánh bại nhiều đối thủ mạnh trong nước cũng như ở khu vực Đông Nam Á để tiếp tục con đường chinh phục danh hiệu Nghệ sĩ có hoạt động âm nhạc rộng khắp (Best Worldwide Act) tại giải thưởng MTV Châu Âu 2013 (Europe Music Awards – EMA).

Còn tại MTV EMA, nếu vượt qua hai gương mặt là Lý Vũ Xuân và La Chí Tường ở đợt bình chọn đang diễn ra, cô sẽ có thể góp mặt trong danh sách top 10 nghệ sĩ cuối cùng. Ở đây, Mỹ Tâm sẽ tiếp tục phải đối mặt với Justin Bieber hoặc Miley Cyrus. Đây là nghệ sĩ sẽ đại diện cho khu vực Bắc Mỹ lọt vào Top 10 tranh giải Best Worldwide Act. 

Theo số liệu thống kê thì kể từ khi hạng mục này được đưa vào hệ thống giải thưởng của MTV EMA năm 2010, những người chiến thắng đều đến từ Châu Á. Năm 2011, Big Bang đã vượt qua Britney Spears để nhận danh hiệu này. Một năm sau, đến lượt Han Geng chiến thắng trước Rihanna.

Hiện tại, ngoài các fan ruột ủng hộ hết lòng, Mỹ Tâm còn nhận đang được một sự hậu thuẫn không nhỏ từ bạn bè trong giới. Những ngày qua, các ca sĩ Việt có tên tuổi như Phương Thanh, Lam Trường, Thu Minh, Mỹ Lệ, Uyên Linh, Hương Tràm… đều đang ra sức vận động kêu gọi các fan của mình ủng hộ Mỹ Tâm. 

Tuy nhiên, với công chúng và những người làm nghề, cần thận trọng hơn với các giải thưởng mang tính đại chúng và bình chọn này, bởi chúng có thể trở thành một yếu tố cản trở sự phát triển lâu dài về nghề nghiệp, xa rời nỗ lực sản xuất sản phẩm chất lượng cao để chủ động thu hút thị trường ở quy mô khu vực, quốc tế. 

Không có hội đồng chuyên môn cho giải thưởng WMA, giải thưởng này được trao cho các nghệ sĩ có sản phẩm âm nhạc bán chạy trên các quốc gia, vùng lãnh thổ và trên toàn thế giới. Doanh số bán hàng được cung cấp bởi Hiệp hội ghi âm thế giới (IFPI). 9 giải thưởng trong số này là bình chọn online.  

Đề cử của Mỹ Tâm tại MTV EMA tiếp tục là một đề cử bởi mức độ phổ biến của trong hình ảnh và hoạt động của ca sĩ, chứ không phải là một giải về thể loại âm nhạc. Đứng ở góc khuất trên thế giới về trình độ chuyên môn, Việt Nam hầu như chưa có ca sĩ được nghe bởi các tai nghe nước ngoài, tại thị trường nước ngoài (trừ các nghệ sĩ mà âm nhạc của họ có tính dân tộc). Thành công của Mỹ Tâm được nhìn nhận trên thế giới chính là việc cô đã chuyên nghiệp hóa được công việc của mình ở các chuẩn về bản quyền và hoạt động âm nhạc rộng khắp tại Việt Nam. 

Sự để mắt và tôn vinh của các ông lớn showbiz hầu như chỉ có ý nghĩa mở rộng thị phần và tầm ảnh hưởng của chính họ trên đất Việt (họ nhìn thấy thị trường trước khi nhìn thấy nghệ sĩ), hoặc làm đa dạng hóa tính khu vực cho bản thân giải thưởng đó. Thực chất, giá trị của lao động Việt Nam trên trường quốc tế phải được đong đếm khi sản phẩm của Việt Nam được tiêu thụ mạnh mẽ bởi chính các công dân nước ngoài (về mặt đại chúng), hoặc sáng tạo Việt nhận được sự công nhận chính thức của giới chuyên môn thế giới (về mặt tinh hoa).

Ví dụ nhìn về giải thưởng MAMA của Hàn năm 2012 chẳng hạn, rõ ràng giải thưởng này sẽ tăng sức ảnh hưởng của Mỹ Tâm tại thị trường trong nước và khu vực, nhưng sâu xa hơn, sự nhích lại của giải thưởng này với Việt Nam sẽ chủ yếu làm tăng sức hấp thụ của K-Pop với công chúng Việt Nam hay tăng sức hấp thụ của âm nhạc Việt Nam với công chúng Hàn Quốc.