Lộ diện sự thật nghi án đạo nhạc của Sơn Tùng?

- Sự vào cuộc của Bộ VHTTDL với việc thành lập Hội đồng thẩm định mới ca khúc "Chắc ai đó sẽ về" được kỳ vọng sẽ đưa ra câu trả lời chính xác và minh bạch nhất về nghi án đạo nhạc của ca khúc này.

Sự việc ca khúc "Chắc ai đó sẽ về" bị nghi đạo nhạc có thể xem là vấn đề nổi cộm nhất của làng nhạc Việt trong năm qua. Nó không đơn thuần là một ca sỹ, một bài hát bị nghi ngờ đạo nhạc, mà từ ca khúc này đã vẽ nên một thực trạng toàn cảnh những vấn đề lớn của một nền âm nhạc bị xem là vùng trũng của châu Á, từ ý thức, trách nhiệm cho tới khả năng thẩm định của nghệ sĩ, nhạc sỹ, nhà sản xuất, nhà quản lý, cơ quan chức năng.

Trước đây, các vụ đạo nhạc lớn như những trường hợp của nhạc sĩ Bảo Chấn, Quốc Bảo… đều có thể đi đến kết luận rất nhanh nhưng lần này một ca khúc bị nghi đạo nhạc tưởng như là một vấn đề nhỏ lại khiến các cơ quan chức năng phải chật vật hơn một tháng qua là điều chưa từng có tiền lệ. Từ Cục Nghệ thuật biểu diễn, Cục bản quyền tác giả đến Hội nhạc sĩ Việt Nam, Hiệp hội Công nghiệp ghi âm Việt Nam hay Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đều vào cuộc nhưng cho đến nay vẫn chưa đi đến kết luận cuối cùng.

Ca sỹ Sơn Tùng M-TP

Cục Bản quyền tác giả đã ủy quyền cho Hội Âm nhạc Việt Nam và Hội Âm nhạc Việt Nam ủy quyền cho Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) thực hiện việc thẩm định, Hội đồng thẩm định bao gồm các nhạc sĩ uy tín, tên tuổi không chỉ thống nhất cho rằng Sơn Tùng đạo nhạc mà còn gửi kèm kiến nghị cấm lưu hành ca khúc 'Chắc ai đó sẽ về' lên Cục bản quyền, trong khi cơ quan này không hề có chức năng xử lí vi phạm.

Luật hiện nay cũng không quy định một khái niệm thành văn cố định, toàn diện thế nào là đạo nhạc. Bên cạnh đó, các vấn đề pháp lý về beat nhạc và người sản xuất beat vẫn còn đang bỏ ngỏ tại Việt Nam lẫn nhiều nước trên thế giới. Thế nên, luật có như không, người lại không biết luật, không khó lý giải sự leo thang của cuộc tranh luận.

Trước đó, tranh cãi về ca khúc này đã nổ ra khắp các mặt báo. Người ủng hộ, người phản đối, từ người hâm mộ, nghệ sĩ đến cả các nhân vật như Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp ghi âm Việt Nam... cũng tham gia vào việc kết luận về chuyên môn âm nhạc. Những phát ngôn được đẩy lên đến đỉnh điểm mà tới giờ chưa có hồi hết khiến dư luận cảm thấy hoang mang và ngạc nhiên về chính những người có kiến thức, uy tín và trách nhiệm vì sự hỗn loạn và rối rắm của sự việc.

Đó là còn chưa tính đến các mối quan hệ đấu tố ngầm về quản lý có sự dính dáng các ông bầu quyền lực liên quan đến Sơn Tùng hay việc chàng trai này làm đổ vỡ các chương trình ca nhạc, làm thương hiệu mất mặt càng làm cho sự việc trở nên căng thẳng và trầm trọng hơn.

Sự việc tưởng chừng như có thể kết thúc khi một văn bản từ một thư điện tử xác nhận từ đại diện FNC Entertainment của Hàn Quốc cho rằng có sự tương đồng của 2 ca khúc "Chắc ai đó sẽ về" với Because I miss you” của tác giả Hàn Quốc - Jung Young Hwa nhưng công ty này không xem đây là vấn đề 'ăn cắp bản quyền' vì sẽ không phát sinh kiện cáo.

Ý kiến được cho là của nhạc sĩ Dương Khắc Linh

Thế nhưng, chỉ đúng 1 ngày sau, thông tin hậu trường từ một số nhân vật của làng giải trí cho biết có thể FNC Entertainment đã nhắm mắt làm ngơ với sự việc này vì... không quan tâm, giữ hình ảnh trước một cuộc kiện cáo không mấy có lợi về hình ảnh và tiền bạc. Dư luận lại tiếp tục bùng lên những tranh cãi về các luận điểm này và cho đó là thực tế vì nền công nghiệp âm nhạc Hàn Quốc đã phát triển và gây ảnh hưởng khắp nhiều quốc gia và việc các sản phẩm Hàn Quốc bị đạo không phải là mới nhưng tựu chung cách ứng xử của các nhà sản xuất Hàn Quốc là không làm đưa sự việc trở nên quá nghiêm trọng.

Đây tiếp tục là một động thái làm rõ nền công nghiệp âm nhạc của Việt Nam đang đứng trước rất nhiều thách thức về chuyên môn và quản lý. Việc không đi đến một kết luận cụ thể trong hơn 1 tháng qua đã là một cục diện đáng buồn. Liệu các nhà chuyên môn Việt Nam thiếu kiến thức đến mức cần đến một bức thư điện tử từ một đơn vị sản xuất nước ngoài mới kết luận được một bài hát?

Ở góc độ quản lý và hành pháp, động thái bị cho là "nhắm mắt làm ngơ" từ phía Hàn Quốc tiếp tục làm rúng động khi đẩy những cơ quan chức năng này vị thế rất khó giữa chuyện kết luận ca khúc có đạo hay không. Nếu vội vàng kết luận không đạo tức là bị phụ thuộc vào phía Hàn Quốc sau hơn 1 tháng chật vật không có lời giải, nhưng động thái hậu trường lại đẩy các cơ quan này vào trách nhiệm nặng nề hơn phải đưa ra lời đáp chính xác, có chính kiến bảo vệ uy tín chứ không vì FNC Entertainment không xem vấn đề tương đồng là ăn cắp bản quyền là kết thúc sự việc.

Chiều 2/12, Bộ VHTTDL đã quyết định thành lập Hội đồng thẩm định mới để xem xét lại ca khúc này trước khi đưa ra kết luận cuối cùng. Quyết định thành lập Hội đồng trên được Bộ VHTTDL đưa ra trước phản ứng trái chiều của giới nhạc sĩ cũng như dư luận về việc Cục Nghệ thuật Biểu diễn kết luận Sơn Tùng không đạo nhạc bài hát này và là cần thiết sau hơn 1 tháng có quá nhiều vấn đề lùm xùm xảy ra với ca khúc này.

Thứ nhất, giới chuyên môn và cơ quan quản lý Việt Nam phải có chính kiến dựa trên những hiểu biết chuyên môn để kết luận sự việc chứ không vì để một ca khúc làm "bó tay" giới chuyên môn và quản lý là một điều rất hài hước và tiêu cực với dư luận.

Thứ hai, qua sự việc này, việc thực thi pháp luật với những kiện tụng liên quan đến đạo nhạc sẽ trở nên rõ ràng, cụ thể hơn, bảo vệ uy tín cho ca sỹ, nhạc sỹ nếu bị nghi ngờ thiếu căn cứ cũng như răn đe những người làm nhạc có ý thức và trách nhiệm với công việc của mình.

Thứ ba, một nền công nghiệp âm nhạc tuy non trẻ và chập chững nhưng có ý thức, sòng phẳng, nghiêm túc trong mắt giới chuyên môn, nhà sản xuất ở các quốc gia khác, chứ không riêng Hàn Quốc.

Nhạc sĩ Phó Đức Phương cũng có mặt trong Hội đồng thẩm định mới.

Quyết định thành lập lại Hội đồng thẩm định có thể xem là muộn màng nhưng mục tiêu cuối cùng và lớn nhất là bảo vệ hình ảnh của một nền công nghiệp âm nhạc đang phát triển. Với mức độ ảnh hưởng rất lớn của sự việc không còn chỉ gói gọn giữa các cá nhân hay công ty, nhà sản xuất mà vượt ra cả biên giới để trở thành một vấn đề lớn thì rất cần một sự minh bạch và rõ ràng để chính những người quan tâm sự việc, người hâm mộ ủng hộ hoặc phản đối nghệ sĩ được biết rõ từ những cơ quan chức năng có uy tín chứ không còn bị luẩn quẩn thêm từ những thông tin, phát ngôn một chiều nữa.

Huy Minh - Gia Bảo