- Ông Nguyễn Hải Anh, Vụ trưởng Vụ Thi đua khen thưởng giải thích lý do vì sao đạo diễn Đặng Xuân Hải, nhà văn hóa Vũ Ngọc Liễn và cố họa sĩ Nguyễn Gia Trí không có tên trong Quyết định của Chủ tịch nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật và danh hiệu NSND, NSƯT lần này.

Ông Nguyễn Hải Anh, Vụ trưởng Vụ thi đua khen thưởng.
Chiều 15/5, Bộ VHTTDL đã tổ chức họp báo công bố quyết định của Chủ tịch nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật và danh hiệu NSND, NSƯT. Trả lời các câu hỏi liên quan đến 3 trường hợp không có tên trong quyết định này là đạo diễn Đặng Xuân Hải - Chủ tịch Hội điện ảnh, nhà văn hóa Vũ Ngọc Liễn và cố họa sĩ Nguyễn Gia Trí, ông Nguyễn Hải Anh, Vụ trưởng Vụ Thi đua khen thưởng cho hay:

"Lý do chúng tôi được biết, sau khi công bố danh sách cuối cùng mà Hội đồng cấp Nhà nước xét đủ điều kiện, đúng thủ tục, đạt tiêu chuẩn trình lên Thủ tướng Chính phủ, các cơ quan có liên quan đã nhận được 1 số ý kiến chưa thực sự đồng thuận của 1 vài cá nhân. Theo nguyên tắc của Luật Thi đua khen thưởng, khi có ý kiến chưa đồng thuận thì phải để lại xác minh để thẩm tra, từ Hội đồng cấp cơ sở lên Hội đồng cấp Nhà nước xem những vấn đề các cá nhân nêu ra đúng hay sai.

Theo đúng quy định, Bộ đã tiếp nhận các ý kiến này và tiến hành công việc thẩm tra, xác minh từ hội đồng cấp cơ sở của 3 cá nhân nêu trên. Hiện nay quá trình xác minh đang được tiến hành 1 cách tích cực, khẩn trương để sớm có thể đưa ra ý kiến cuối cùng báo cáo lên Thủ tướng Chính phủ xem xét, trình Chủ tịch nước. Rất mong trong thời gian sớm nhất chúng ta sẽ có câu trả lời cuối cùng vì thẩm quyền quyết định điều này là Chủ tịch nước".

Ông Lê Khánh Hải, Thứ trưởng Bộ VHTTDL cho biết tiêu chí xét tặng giải thưởng Nhà nước, Giải thưởng Hồ Chí Minh và danh hiệu NSND, NSƯT không phải là vĩnh viễn. Bộ sẽ tiếp thu các ý kiến đóng góp một cách tích cực.
Ông Nguyễn Hải Anh cũng cho hay thời gian qua, Bộ đã làm việc đầy đủ với các cơ quan, đơn vị, các bộ phận liên quan đến công tác thẩm tra này. Liên quan đến trường hợp được dư luận quan tâm nhất thời gian qua là ông Đặng Xuân Hải, ông Hải Anh nói: "Kết luận ban đầu có thể thông báo sơ bộ như sau: Những ý kiến của ông Trần Hinh và Doãn Huyến (hai người đã đứng đơn khiếu nại - PV) về ông Đặng Xuân Hải là những ý kiến không mang tính xây dựng.

Hồ sơ của ông Đặng Xuân Hải đã kê khai đúng và trung thực tất cả những thành tích ông Hải đã cống hiến cho nền điện ảnh cách mạng VN. Sau khi thẩm định với các cơ quan liên quan, Bộ vẫn tiếp tục ủng hộ và thống nhất với ý kiến kết luận bằng bỏ phiếu kín tại Hội đồng cấp nhà nước về trường hợp của ông Đặng Xuân Hải xét tặng danh hiệu NSND và giải thưởng Nhà nước.

Về trường hợp Nguyễn Gia Trí, Bộ VHTTDL cũng đã làm việc với Bộ Công An, nhờ giúp thẩm định rõ hồ sơ, tàn dư liên quan đến cuộc sống chính trị của đất nước những năm 40, 50 của Thế kỷ 20. Kết luận là hiện nay các ý kiến đều rất ủng hộ cho hồ sơ của cố họa sĩ Nguyễn Gia Trí, vì đây là những tác phẩm đặc biệt, có giá trị nghệ thuật tư tưởng cao. Về thân nhân của cố họa sĩ, hiện tại chưa có bằng chứng nào khẳng định cố họa sĩ có tham gia vào những vụ việc trong đơn đã nêu".

Bộ vẫn tiếp tục ủng hộ hồ sơ của ông Đặng Xuân Hải (trái).
Tương tự, hồ sơ của nhà văn hóa Vũ Ngọc Liễn cũng nhận được sự ủng hộ cao. Tuy nhiên, do phải chờ quyết định cuối cùng của Chủ tịch nước nên đến nay vẫn chưa thể khẳng định ba ông Đặng Xuân Hải, Vũ Ngọc Liễn và Nguyễn Gia Trí có được trao giải thưởng Hồ Chí Minh và giải thưởng Nhà nước lần này hay không.

Ngày 27/4/2012, Chủ tịch nước đã ký quyết định tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh cho 12 tác phẩm, công trình, cụm công trình về văn học nghệ thuật; quyết định tặng Giải thưởng Nhà nước cho 128 tác phẩm, công trình, cụm công trình về văn học nghệ thuật; quyết định phong tặng danh hiệu NSND cho 73 nghệ sĩ và quyết định phong tặng danh hiệu NSƯT cho 356 nghệ sĩ.

Lễ trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật và danh hiệu NSND được tổ chức vào sáng 19/5 tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Lễ trao Giải thưởng Nhà nước và danh hiệu NSƯT cũng diễn ra tại Nhà hát Lớn, vào sáng 27/5. Do số lượng các nghệ sĩ được trao giải và phong danh hiệu lần này quá lớn nên sẽ có tới hai lễ trao giải.

Giải thưởng Hồ Chí Minh trị giá 200 triệu đồng. Giải thưởng Nhà nước trị giá 120 triệu đồng. 

Hoàng Vy

Ảnh: Nguyễn Hoàng