Thu phí đường xe máy: Chờ dân tự giác?

- “Chúng tôi đánh giá, khả năng trong 2013, chúng ta chỉ thu được khoảng 50-70% phí sử dụng đường đối với xe máy…. Với bất kỳ xe máy nào, nếu chưa đóng phí sử dụng đường bộ thì vẫn bị truy thu từ ngày 1/1/2013 sau khi phát hiện ra chưa nộp phí”.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường cho biết bên lề Hội nghị Tổng kết công tác năm 2012 và triển khai nhiệm vụ kế hoạch 2013 của Bộ GTVT.

Xung quanh việc thu phí sử dụng đường với xe máy, Thứ trưởng Trường đã có cuộc trao đổi với báo giới:

- Phí sử dụng đường bộ chính thức có hiệu lực từ 1/1/2013. Tuy nhiên, với hơn 37 triệu xe máy hiện này, lại được giao về cho phường, xã thu. Theo ông, liệu có xảy ra thất thu khi đến thời điểm này các địa phương vẫn chưa thể thu phí đối với xe máy?

Thông tư 197 của Bộ Tài chính triển khai Nghi định về Quỹ bảo trì đường bộ đã nêu rõ, đối với xe máy giao cho UBND các phường, xã trực tiếp thu.

Toàn bộ nguồn thu này sẽ để lại cho địa phương sử dụng duy tu, bảo dưỡng đường bộ của địa phương.

Tuy nhiên, việc triển khai có thể chậm hơn do phải đợi mức thu từ HĐND các tỉnh, thành. Nhưng thời điểm thu vẫn tính từ ngày 1/1/2013.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường.

Thu phí sử dụng đường bộ đối với xe máy, ngoài sự kiểm soát của nhà nước thì phải dựa vào tinh thần tự giác của người dân. Đến một lúc nào đó chúng ta sẽ có cách kiểm soát toàn bộ số xe máy.

Sẽ phối hợp thông qua các hệ thống đăng ký để nắm được xe đó của chủ xe nào, đã đóng phí chưa. Về cơ bản vẫn dựa trên tinh thần tự khai và tự giác của người dân.

- Theo tính toán, sẽ thất thu khoảng bao nhiêu phần trăm đối với xe máy trong năm đầu tiên thu phí sử dụng đường?

Chúng tôi đánh giá, khả năng trong 2013, chúng ta chỉ thu được khoảng 50-70% đối với xe máy.

- Như vậy sẽ không đảm bảo công bằng đối với tất cả người sử dụng xe máy?

Đối với bất kỳ xe máy nào nếu chưa đóng phí sử dụng đường bộ thì vẫn bị truy thu từ ngày 1/1/2013 sau khi phát hiện ra chưa nộp phí.

- Vậy có chế tài nào để bắt buộc người đi xe máy phải đóng phí?

Chúng tôi sẽ từng bước nghiên cứu để đưa ra chế tài. Trước mắt vẫn để người dân tự giác.

Cùng với đó có sự kiểm soát lẫn nhau đối với các hộ dân. Thời gian đầu có thể lúng túng, nhưng tin chắc rằng vài ba tháng nữa, phí thu qua xe máy sẽ thực hiện tốt và ý thức tự giác của người dân sẽ được nâng lên.

- Vậy có tính đến việc xử phạt trong năm nay?

Bất cứ quy định nào đã ban hành ra và có hiệu lực nếu không chấp hành thì sẽ xử phạt.

- Thực tế cho thấy chính quyền phường, xã dường như không mặn mà lắm đối với việc thu phí xe máy. Nhiều nơi cho rằng, Bộ đẩy phần khó về địa phương?

Hiểu như vậy là không đúng, vì Thông tư 197 đã nêu rất rõ, thu phí đối với xe máy là để lại cho địa phương thì địa phương phải trực tiếp thu.

Khi chúng tôi nghiên cứu vấn đề này đã tính đến quyền lợi cho các tổ chức thu. UBND cấp phường được để lại 10%, cấp xã là 20%.

Đây là điều động viên, khuyến khích để tổ chức, cá nhân đó thực hiện tốt việc thu phí bảo trì đường bộ đối với xe máy.

- Nhiều người dân ở các khu vực hạ tầng giao thông kém phát triển, đường sá hư hỏng nhiều nhưng lại chậm được sửa chữa có tư tưởng không muốn đóng phí?

Bất kỳ một người nào trong đời cũng phải đi trên nhiều con đường. Đóng phí sử dụng đường bộ không những cho bản thân mình sử dụng mà còn góp phần phát triển đất nước.

Do vậy, sẽ không có một giải pháp nào là công bằng cho tất cả người dân.

Ngoài quyền lợi thì người dân cũng đồng thời phải có trách nhiệm đóng quỹ.

Thu phí đường với xe máy cần cả sự tự giác của dân.

Chính phủ đưa ra rất nhiều chương trình. Cụ thể như chương trình 30a ở các huyện nghèo hay ưu tiên phát triển các vùng kinh tế ở những khu vực khó khăn.

Việc ưu tiên nguồn vốn đầu tư phát triển hạ tầng là một mục tiêu trước mắt và lâu dài. Còn Quỹ bảo trì đường bộ chỉ thực hiện bảo trì, sửa chữa khi đã có đường sá rồi để đảm bảo đi lại êm thuận, tốt hơn.

Vũ Điệp (ghi)